Một số DN mây tre đan đã
áp dụng SXSH
Để phát triển các làng nghề truyền thống bền
vững, áp dụng sản xuất sạch hơn (SXSH) là một trong những giải pháp quan trọng
đang được Hà Nội tích cực triển khai.
Theo
thống kê của Sở Công Thương Hà Nội, thành phố có khoảng 1.270 làng nghề với đặc
trưng là tận dụng diện tích đất ở để làm nơi sản xuất; đa phần hệ thống xử lý
nước thải chưa được đầu tư xây dựng; 70% thiết bị sử dụng là máy móc thô sơ,
đơn giản… Do vậy, ô nhiễm môi trường làng nghề là điều không tránh khỏi và ngày
càng đe dọa nghiêm trọng đến môi trường sống cũng như phát triển sản xuất. Ở
các làng nghề ngoại thành, vấn đề này càng nổi cộm hơn. Cụ thể, tại các làng
nghề chế biến nông sản thực phẩm, không khí bị ô nhiễm do đốt nhiên liệu, do sự
phân hủy yếm khí các chất hữu cơ có trong nước thải, chất thải rắn (CO2, NH3,
CH4…). Tại các làng nghề mây tre đan, làm nón, tăm hương…, do khâu sấy chống
mốc dùng diêm sinh đã gây phát sinh một lượng lớn khí SO2. Không khí tại các
làng nghề dệt nhuộm, gốm sứ bị ô nhiễm do bụi bông, bụi than, hơi hóa chất, xút
thải… Ô nhiễm làng nghề không chỉ ảnh hưởng đến môi trường mà còn khiến tỷ lệ
người mắc bệnh có xu hướng tăng cao, đặc biệt là nhóm người trong độ tuổi lao
động.
Theo
ông Đào Hồng Thái - Giám đốc Trung tâm Tiết kiệm năng lượng Hà Nội - ô nhiễm
môi trường tại các làng nghề hoàn toàn có thể khắc phục được nếu áp dụng các
giải pháp SXSH. Ứng dụng các giải pháp SXSH nhằm giảm ô nhiễm và tăng hiệu quả
kinh tế tại các khu vực làng nghề là một trong những trọng tâm của hoạt động
SXSH đang được triển khai trên địa bàn.
Điển
hình như làng gốm Bát Tràng, trước đây, mỗi ngày, làng nghề tiêu thụ khoảng 800
tấn than và thải vào môi trường các loại khí độc hại: CO, SO2, H2S, bụi silic,
chất thải rắn... Để giải quyết bài toán phát triển bền vững, các DN và cơ
sở sản xuất làng nghề Bát Tràng đã tích cực tham gia chuyển đổi công nghệ sản
xuất. Đầu năm 2006, Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với Quỹ Môi trường toàn
cầu của UNDP triển khai dự án “Nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng trong các
DN nhỏ và vừa ở Việt Nam”
tại làng nghề. Dự án đã giúp các DN chuyển đổi công nghệ nung gốm từ các lò
than, lò gas truyền thống sang lò gas hiện đại. Sau 4 năm chuyển đổi công nghệ
sản xuất, nghệ nhân Trần Văn Độ- chủ một DN ở Bát Tràng- cho biết: Nung sản
phẩm bằng lò gas cải tiến giúp DN giảm tỷ lệ tiêu hao năng lượng trên một đơn
vị sản phẩm tới 30%, giúp tăng tỷ lệ sản phẩm ra lò đạt tiêu chuẩn chất lượng
lên 95-98% (trước kia 60-70%); lợi nhuận tăng gấp 2-3 lần so với công nghệ cũ.
Một
số DN mây tre đan ở làng nghề Phú Vinh (xã Phú Nghĩa, huyện Chương Mỹ) đã áp
dụng SXSH, đem lại nhiều lợi ích từ kinh tế đến môi trường. Bà Nguyễn Thị An-
chủ DN mây tre đan An Nghĩa- chia sẻ: Trước khi thực hiện SXSH, DN bị hao hụt
tới 10% mây tươi ở khâu luộc, tẩm, thu mua. Hóa chất tổn thất nhiều do hệ thống
luộc và tẩm mây làm bằng xi măng không có gia nhiệt; cũng ở khâu này, thêm 10%
nguyên liệu tiếp tục bị hao hụt. Khi thực hiện SXSH, kết quả mang lại thật
không ngờ, lượng nguyên liệu hao hụt giảm mạnh mà DN không mất nhiều chi phí,
đặc biệt, giảm phát thải ra môi trường.
Theo công thương