Cách trung tâm thủ đô chưa đầy 20km, làng nghề Dương Liễu (Hoài Đức – Hà Nội) được biết đến là nơi cung cấp chủ yếu miến, tinh bột… chủ yếu cho địa bàn Hà Nội và các tỉnh lân cận khác.

Miến được phơi ngay cạnh đường đất, gây mất ATVS thực phẩm

Về thăm Dương Liễu trong cái nắng oi bức của những ngày đầu tháng 7, ngay từ đầu làng chúng tôi bắt gặp khung cảnh tấp nập, hồ hởi của từng tốp người hò nhau í ới kéo những chuyến xe chất đầy phên miến vừa ra lò đưa đi hong nắng. Vừa thoát khỏi không khí ồn ào, chen chúc, ngột ngạt của khói bụi thành phố, chưa kịp thở phào tận hưởng không khí thoáng đãng của làng quê, chúng tôi đã bị tra tấn bởi mùi chua thum thủm bốc lên từ những phên miến đang hong nắng dọc đường, hoà quyện với đó là mùi xú uế từ những rãnh nước thải đen ngòm, đặc sệt tích tụ qua nhiều năm dưới những con kênh chết bên cạnh.

Theo quan sát của chúng tôi, hầu hết những phên miến, tinh bột sắn… phục vụ người tiêu dùng được phơi ngay trên các bãi rác lộ thiên, cạnh những kênh nước thải bốc mùi xú uế…

Khâu sản xuất cũng mất an toàn vệ sinh thực phẩm không kém, phần lớn các xưởng sản xuất đều nhỏ, hẹp không đảm bảo vệ sinh. Nguyên liệu phục vụ việc sản xuất được sơ chế, để lẫn lộn, tràn lan dưới nền xen lẫn những thùng đựng nguyên liệu đầy cáu ghét… Mặc dù trời không mưa nhưng con đường vào làng vẫn trơn trượt, ứ đọng nước thải và bốc mùi hôi thối.

“Biết là rất ô nhiễm, chúng tôi cũng muốn đảm bảo vệ sinh thực phẩm, đảm bảo sức khoẻ cho người tiêu dùng nhưng nhiều gia đình với diện tích nhỏ hẹp, chỉ đủ để sản xuất còn việc phơi, hong khô sản phẩm đều phải tận dụng đường làng, ngõ xóm thậm chí ngay cạnh chân mương, nước thải…” – một người làm miến ngại ngần chia sẻ.

Bên cạnh đó, việc người dân làng nghề thường xuyên tiếp xúc với lò nấu nhiệt độ cao, máy xay dong riềng, máy nghiền và dao kéo… trong tình trạng tay trần, thiếu thiết bị bảo hộ lao động như khẩu trang, găng tay cũng là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng tai nạn lao động tăng cao. Tai nạn về bỏng thường gặp phải ở đây do người dân không sử dụng đồ bảo hộ, khi tiếp xúc với lò nấu nhiệt độ cao …

Anh Nguyễn Văn Hà, người dân sản xuất miến ở Dương Liễu cho biết, do thường xuyên tiếp xúc với lò nấu và công việc tráng bánh nhưng lại không trang bị khẩu trang hay găng tay nên da mặt, tay anh thường xuyên bị cháy sạm…

Theo những người dân trong làng, nghề miến mang lại lợi nhuận cao nên hầu hết họ phải chấp nhận sống chung với “lũ”. Đa phần, người dân làng nghề Dương Liễu bị mắc bệnh đau mắt, viêm phổi…. Thêm đó, việc sử dụng hệ thống nước sinh hoạt bằng máy khoan trước tình cảnh ô nhiễm nặng nề, vô hình chung đã làm tăng nguy cơ mắc các loại bệnh ở Dương Liễu.

Trao đổi với chúng tôi, ông Đỗ Đăng Lương, phó Chủ tịch UBND xã Dương Liễu (Hoài Đức – Hà Nội) cho hay, xã có 14 xóm với 536 hộ chuyên tham gia sản xuất miến, sắn, bánh kẹo và bột tinh… tạo việc làm thường xuyên cho hơn 2000 lao động. Nhờ những nghề này mà đời sống kinh tế của người dân không ngừng tăng lên, số hộ giàu, hộ khá giả liên tục tăng. Nhiều hộ đã xây được nhà tầng, mua ô tô để vận chuyển hàng cho khách. Thế nhưng với 17,2 tấn rác thải và 13.694m3 nước thải sinh hoạt… đổ trực tiếp xuống hệ thống ao, hồ mỗi ngày chưa qua xử lý đã và đang khiến môi trường sống ở Dương Liễu bị ô nhiễm nghiêm trọng.

Hiện trên địa bàn xã đang có Công ty Mặt Trời Mọc thu gom và xử lý nước thải, hoạt động từ 11 năm nay. Nhưng vai trò của công ty còn hạn chế, hầu như không xử lý được hệ thống nước và rác thải ở làng nghề. Theo ông Lương, nhằm khắc phục tình trạng ô nhiễm nói trên, vừa qua Thành phố Hà Nội đã có chủ trương đầu tư hơn 26 tỷ đồng để củng cố lại hệ thống nhà máy xử lý nước thải cho khu vực này. Dự tính nhà máy sẽ được triển khai, hoàn thành và đưa vào sử dụng trong một vài năm tới.

Trước mắt để xử lý vấn đề môi trường xã đã thống nhất thành lập tổ vệ sinh môi trường, với 12 thành viên do Hội liên hiệp phụ nữ xã đảm nhận. Hàng ngày số công nhân này sẽ có nhiệm vụ thu gom rác thải sinh hoạt ở khu dân cư, vận chuyển tập kết về bãi rác tập trung do UBND xã quy định. Đồng thời, tiến hành khơi thông, nạo vét cống rãnh tạo “sự sống” cho các dòng sông. Những việc làm này hi vọng phần nào sẽ góp phần vào việc giải quyết bài toán ô nhiễm tồn tại nhiều năm nay tại làng nghề Dương Liễu…/.

Theo VEN