 |
|
Làng nghề thu gom tái chế chì tại một cơ sở ngoại thành Hà Nội
gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Ảnh:vea.gov.vn
|
Ô nhiễm vẫn gia tăng
Theo
Bộ Tài nguyên và Môi trường, hiện nước ta có đến 68,06% dân số sống ở
nông thôn. Đa số người dân làm nghề nông hoặc sản xuất nhỏ tại các làng
nghề. Hoạt động các làng nghề rất đa dạng, trong đó một số loại hình sản
xuất có đặc thù phát thải nhiều loại khí độc hại như: Làng nghề tái chế
kim loại, giấy, nhựa, đúc đồng, làng nghề sản xuất vật liệu xây dựng …
Theo
báo cáo về Dự án “Kiểm soát ô nhiễm môi trường làng nghề” giai đoạn
2009 - 2012 của Cục Kiểm soát ô nhiễm (Tổng cục Môi trường), kết quả
quan trắc môi trường không khí thực hiện tại 46 làng nghề thuộc các lĩnh
vực: Dệt nhuộm (7 làng nghề), sản xuất hàng mỹ nghệ (7 làng nghề), chế
biến lương thực - thực phẩm (9 làng nghề), luyện kim – cơ khí (6 làng
nghề), mây tre đan và chế biến gỗ (10 làng nghề), giầy da (4 làng
nghề)... cho thấy, có 45/46 làng nghề (chiếm 97,8%) có chỉ tiêu quan
trắc chất lượng không khí vượt quy chuẩn cho phép từ 1,1 – 4,3 lần.
Cụ
thể, làng nghề lụa Vạn Phúc (Hà Đông) có nồng độ H2S vượt tiêu chuẩn
cho phép từ 2,8 – 3,1 lần; làng nghề sơn mài Hạ Thái và lược sừng Thụy
Ứng (Thường Tín) có chỉ tiêu hàm lượng SO2 vượt 1,3 – 1,6 lần tiêu chuẩn
cho phép; làng nghề lương thực thực phẩm Yên Viên (Gia Lâm) và làng
nghề chế biến nông sản thực phẩm Dương Liễu (Hoài Đức, Hà Nội) chỉ tiêu
S02 vượt 1,4 -1,8 lần; NO2 vượt 1,3 - 1,6 lần …
Theo
báo cáo của Bộ Tài nguyên và Môi trường, hoạt động tại nhiều làng nghề
thời gian qua đã phát triển mạnh, ngày càng mở rộng về quy mô và diện
tích, khiến lượng chất thải hầu như không được xử lý đúng kỹ thuật, xả
thải trực tiếp ra môi trường, đã gây ô nhiễm môi trường đất, nước mặt,
nước ngầm. Đặc biệt, nhiều làng nghề chăn nuôi và giết mổ còn phát sinh ô
nhiễm mùi do quá trình phân hủy các chất hữu cơ trong nước thải và các
chất hữu cơ trong chế phẩm thừa thải ra tạo nên các khí: SO2, NO2, NH3 …
Bên
cạnh đó, hoạt động sản xuất nông nghiệp cũng thường phát sinh ra các
khí như: CH4, H2S do trong quá trình trồng trọt có sử dụng các loại phân
bón và thuốc trừ sâu làm phát tán các khí thải có tính axit, kiềm gây
độc hại cho môi trường.
Cùng
với đó, vấn đề đốt rơm rạ sau mùa thu hoạch tại các vùng nông thôn hiện
đang là vấn đề đáng lưu ý vì nó làm tăng thêm nồng độ các chất ô nhiễm
độc hại trong không khí. Đây cũng chính là nguyên nhân gây ô nhiễm
nghiêm trọng môi trường không khí.
Kiểm soát ô nhiễm từ các làng nghề
Theo
nhận định của các chuyên gia môi trường, Việt Nam đang phải đối mặt với
rất nhiều thách thức liên quan đến vấn đề ô nhiễm và suy thoái môi
trường, đặc biệt là tại các làng nghề. Điều đáng nói, dù đã có nhiều
giải pháp quyết liệt, nhưng tình trạng này vẫn đang gia tăng ở nhiều
nơi, đe dọa trực tiếp tới thành quả về phát triển kinh tế - xã hội của
đất nước.
Các
chuyên gia môi trường cũng cho rằng, nguyên nhân gây ô nhiễm là do các
làng nghề có quy mô sản xuất nhỏ lẻ theo từng gia đình; hệ thống xử lý
nước thải chưa đầu tư phù hợp; làng nghề xen lẫn khu dân cư. Ô nhiễm môi
trường làng nghề chủ yếu là ô nhiễm không khí, đất, nguồn nước. Mức độ ô
nhiễm tại các làng nghề ngày một gia tăng, đặc biệt là ô nhiễm nguồn
nước… Bởi vậy, giảm thiểu ô nhiễm môi trường làng nghề là một trong
những nhiệm vụ cấp bách hiện nay.
Theo
Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Bùi Cách Tuyến, công tác bảo vệ
môi trường ở nước ta vẫn còn không ít hạn chế, yếu kém, khiến môi trường
ở một số nơi chưa được kiểm soát.
Cụ
thể, đến nay, các khu công nghiệp, cụm công nghiệp vẫn chưa được đầu tư
hệ thống xử lý nước thải, gây ô nhiễm nghiêm trọng; ô nhiễm môi trường
nông thôn làng nghề ngày càng tăng…Bởi vậy, cần phải xử lý kịp thời các
vấn đề môi trường cấp bách trong thời gian tới; tăng cường công tác bảo
vệ môi trường tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, đặc biệt tập
trung khắc phục ô nhiễm, cải thiện môi trường nông thôn, làng nghề...
Các
chuyên gia môi trường cũng cho rằng, để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm
môi trường hiện nay, Sở Tài nguyên và Môi trường tại các địa phương cần
phối hợp với các ngành chức năng trên địa bàn triển khai các giải pháp
giúp làng nghề khắc phục tình trạng ô nhiễm như: Xử lý nước thải quy mô
hộ gia đình, giảm tiếng ồn từ các phương tiện sản xuất bằng máy móc; xây
dựng các cụm công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp làng nghề ở ngoài khu
dân cư; đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho
người dân trước, trong và sau khi sản xuất; vận động các hộ sản xuất,
doanh nghiệp ở các làng nghề đầu tư công nghệ, thiết bị mới không ảnh
hưởng đến môi trường; xây dựng một số trạm xử lý nước thải tại các làng
nghề chế biến nông sản có mức độ ô nhiễm lớn…
Theo
Bộ Tài nguyên và Môi trường, để các làng nghề phát triển ổn định, bền
vững, từ nay đến năm 2015, các địa phương cần tiếp tục triển khai xử lý ô
nhiễm môi trường tại các làng nghề có mật độ ô nhiễm cao; khẩn trương
đưa các làng nghề gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng vào các cụm công
nghiệp làng nghề đã được quy hoạch…, góp phần cải thiện môi trường, nâng
cao sức khỏe người dân ở các làng nghề và người dân ở những vùng lân
cận./.
Theo ĐCSVN