Nghệ nhân Phạm Tiến Khang với sản phẩm gốm.
Nghệ nhân Phạm Tiến Khang không phải người gốc Bát Tràng, anh
vốn người xã Ðông Dư (huyện Gia Lâm), ngay sát cạnh xã Bát Tràng. Từ nhỏ
anh mê nghề gốm. Khi trưởng thành, anh tìm đến các nghệ nhân học hỏi.
Từ một người "ngoại đạo", Phạm Tiến Khang trở thành một nghệ nhân giỏi
nghề. Ðiều đặc biệt nhất là anh đã góp phần hình thành và nâng tầm tranh
sứ Việt Nam. Làng Bát Tràng xưa kia không làm tranh sứ, nhưng từ nhu
cầu cuộc sống, những nghệ nhân như anh đã suy nghĩ, tìm tòi cách vẽ
tranh trên sứ.
Nói về quy trình hình thành lên một bức tranh sứ, nghệ
nhân Phạm Tiến Khang cho biết, bức tranh sứ nào cũng được tạo ra từ đất,
sau đó những mảng mầu sẽ được rắc lên mờ ảo dưới lớp men để tạo hình
rồi mới đưa vào lò nung với nhiệt độ 1.2500C. Ở nhiệt độ đó rất khó để
kiểm soát mức độ định dạng mầu sắc (mầu âm) cũng như các chi tiết hình
thành của bức tranh. Nếu không có một tay nghề vững vàng và bề dày kinh
nghiệm thì tác giả sẽ khó có được một bức tranh đẹp như ý.
Ðể có
được thành công hôm nay, Phạm Tiến Khang đã trải qua rất nhiều tìm tòi,
thử nghiệm và không ít lần thất bại. Sau mỗi lần thất bại, anh càng thêm
quyết tâm chinh phục một hướng đi mới. Một trong những bức tranh đã đưa
anh có chỗ đứng vững chắc trong làng gốm là bức "Ấm áp tình quê". Những
mảng mầu được nung chảy dưới men và được sự kiểm soát chặt chẽ của
người nghệ nhân về tỷ lệ mầu pha, thời gian nung và chất liệu phối
hợp... sẽ cho những hiệu ứng ngoài sức tưởng tượng. Khi xem tranh của
anh, cảm giác như thấy được những cơn gió đang thổi dạt lũy tre, những
tia nắng vàng ấm áp như phả vào da thịt...
Tranh gốm của anh được
tham dự nhiều triển lãm, hoặc được các cơ quan lớn mua trưng bày ở các
vị trí trang trọng. Nhưng anh tự hào nhất với bức "Ngày hội non sông"
được đặt tại vị trí rất trang trọng là sân hành lễ của Ðền Hùng (Phú
Thọ). Bức tranh này được hai họa sĩ sáng tác trong ba năm và nghệ nhân
Phạm Tiến Khang thực hiện công đoạn chuyển sang tranh gốm sứ để có thể
đạt được sự bền vững đến muôn đời. Ðiều đáng chú ý là bức tranh sứ rất
lớn, với chiều cao 9,9 m, chiều rộng 72 m. Nghệ nhân đã phải dùng tới
1.370 tấm sứ ghép lại. Mỗi tấm đều có đánh số để tiện cho việc lắp ghép
ngoài hiện trường, mặt khác mỗi tấm đều có hồ sơ lưu về mã mầu, công
thức đất, phương pháp thi công... để lại để con cháu mai sau nếu phải
sửa chữa sẽ thuận tiện. Bức tranh "Ngày hội non sông" là thành công lớn
đối với nghề làm gốm sứ nói chung, góp phần tạo thêm không khí linh
thiêng ở vùng đất Tổ, đồng thời tạo kỷ lục là một trong những bức tranh
sứ lớn nhất ở nước ta.
Sinh năm 1968, nghệ nhân Phạm Tiến Khang
còn rất sung sức để cống hiến cho nghệ thuật tranh gốm sứ. Anh đoạt hàng
loạt giải và danh hiệu cá nhân như: Danh hiệu Tinh hoa làng nghề do
Hiệp hội Làng nghề Việt Nam cấp năm 2007; danh hiệu Nghệ nhân Hà Nội do
UBND thành phố Hà Nội phong tặng năm 2006; giải Sản phẩm công nghiệp
nông thôn tiêu biểu năm 2006 do Ban tổ chức Hội chợ Triển lãm hàng công
nghiệp nông thôn khu vực phía bắc trao... Mặc dù đã tạo dựng được dấu ấn
đáng kể trong "làng" tranh sứ Việt Nam, nhưng nghệ nhân Phạm Tiến Khang
vẫn không ngừng tìm tòi, sáng tạo để tiến xa hơn nữa trong lĩnh vực
tranh gốm sứ nghệ thuật mà anh vô cùng yêu thích.
Theo: Nhân Dân