Giữa cái nắng nhẹ đầu hè, chúng tôi tới thăm Xí nghiệp 4 - nơi chuyên sản xuất pháo hoa của Nhà máy Z121. Đi trên con đường bê tông phẳng lỳ uốn lượn qua những vườn cây cao vút, tôi cứ nghĩ mình đang lạc vào một công viên hay khu du lịch sinh thái nào đó.

Các “nghệ nhân” lính thợ Nhà máy Z121 đang bồi quả pháo hoa. ảnh: Nhất Ngôn

Điều khiến tôi ấn tượng nhất khi bước chân vào nơi trực tiếp sản xuất pháo hoa chính là hình ảnh về những người thợ. Họ như những nghệ nhân, cần mẫn, kỳ công hoàn thiện từng chi tiết sản phẩm. Lần đầu tiên trực tiếp chứng kiến quy trình sản xuất pháo hoa, tôi mới hiểu rằng, nó không quá đòi hỏi máy móc thiết bị hiện đại như nhiều người vẫn tưởng. Sản phẩm được hoàn thành chủ yếu mang tính chất thủ công. Trong đó, công việc bồi quả không thể làm gì khác ngoài dùng tay trực tiếp nhón từng gam thuốc. Đặc thù làm việc của các “nghệ nhân” lính thợ này là thường xuyên phải tiếp xúc với hóa chất độc hại, có nguy cơ cháy nổ cao. Nhưng bằng tình yêu nghề, người thợ làm pháo hoa vẫn luôn hoàn thành xuất sắc công việc.

Sản phẩm pháo hoa chính là vẻ đẹp lung linh, huyền ảo khi nó “nở” trên trời đêm. Vì vậy, đòi hỏi tính nghệ thuật rất cao ngay từ khi sản xuất. Ngoài đôi bàn tay khéo léo, đức tính bền bỉ, người thợ còn phải là người có ý tưởng sáng tạo, biết cảm nhận cái đẹp một cách tinh tế. Tất cả yếu tố đó phải được hội tụ đầy đủ ở trong chính sản phẩm mà họ làm ra.

Những chùm “pháo lửa” khi thăng thiên thật mãn nhãn, cuốn hút người xem. Thế nhưng, nhìn bề ngoài khi nó chưa “nổ trên trời” thì thật giản dị. Pháo có rất nhiều kích cỡ, quả có hình tròn, màu vàng, nhìn từ xa nom giống như giàn dưa vàng trĩu quả.

Trung tá quân nhân chuyên nghiệp Đặng Quang Toàn - Quản đốc phân xưởng pháo hoa cho biết: Quả pháo hoa số 10 là to nhất, làm theo công nghệ mới của Mỹ với đường kính 245mm; quả số 8 được thiết kế theo công nghệ Nhật có đường kính đạt 216mm. Thời gian hoàn thành từng loại pháo hoa tùy thuộc vào tay nghề của từng người thợ. Quả nhỏ nhất cũng phải mất khoảng 15 ngày mới hoàn thiện, quả “vừa vừa” khoảng 1 tháng và quả to nhất phải tới 45 ngày. Công đoạn làm pháo hoa phải tuân thủ theo quy trình nghiêm ngặt, trong đó yếu tố an toàn được đặt lên hàng đầu, từ khâu trộn thuốc, phơi màu, bồi quả, hong sấy, bao gói, vận chuyển…

Vẫn theo Trung tá Đặng Quang Toàn, hiện tại, sản phẩm pháo hoa của nhà máy rất đa dạng về mẫu mã, phong phú về chủng loại. Đối với sản phẩm pháo hoa tầm thấp và tầm cao, Nhà máy có hơn 200 chủng loại, gồm 10 cỡ số khác nhau, tương ứng với 2000 mã sản phẩm. Những cái tên của pháo hoa nghe đã thấy ấn tượng như: Hoa cúc có nhụy, liễu rủ, mưa vàng, cây cọ lấp lánh, hoa nở bụi vàng... Hiện sản phẩm không chỉ phục vụ nhu cầu trong nước vào các dịp lễ hội, Tết Nguyên đán, mà còn được xuất khẩu sang một số nước như Nhật, Mỹ, Thái Lan, Ma-lai-xi-a…

Năm 2012, doanh thu xuất khẩu pháo hoa của nhà máy đạt 18, 6 tỷ đồng, lương trung bình của mỗi thợ pháo hoa là khoảng từ 8 đến 9 triệu đồng /tháng. ở thời điểm đơn đặt hàng nhiều, mức lương sẽ cao hơn. Tuy nhiên, đây vẫn là con số khiêm tốn do phạm vi cung ứng của mặt hàng này vẫn còn bị bó hẹp, chủ yếu là phục vụ vào đúng dịp lễ, Tết.

Anh Đỗ Gia Thịnh, một “nghệ nhân” vừa đoạt giải nhất tay nghề thợ giỏi làm pháo hoa năm 2012, cho chúng tôi hay, nghề pháo hoa rất công phu. Nó không chỉ đòi hỏi yếu tố kỹ thuật cao, độ chính xác lớn, mà người thợ pháo hoa phải có một “trái tim pháo hoa”, luôn biết cố gắng làm ra những sản phẩm mới lạ, đẹp mắt. Anh hy vọng, thương hiệu pháo hoa Z121 sẽ ngày càng vươn xa hơn nữa trên khắp thế giới.

Nhân dịp Giỗ Tổ Hùng Vương vừa qua, Nhà máy Z121 vinh dự là đơn vị trực tiếp tài trợ bắn pháo hoa. Màn trình diễn pháo hoa kéo dài 15 phút với nhiều hình ảnh độc đáo, tinh tế, sắc nét tại quảng trường Hùng Vương vào tối ngày 13-4 thu hút đông đảo người dân cũng như du khách thập phương tới xem.

Trao đổi với chúng tôi, Đại tá Trần Thế Khanh, Chính ủy Nhà máy Z121 cho biết: Ngoài sản phẩm pháo hoa truyền thống, nhà máy đang tiến hành mở rộng sản xuất, giới thiệu và cung cấp sản phẩm pháo hoa hỏa thuật, pháo hoa đồ chơi nhằm tăng doanh thu, đồng thời tăng thêm thu nhập cho người thợ pháo hoa. Đây sẽ là một mặt hàng chiến lược, sản xuất hoàn toàn phù hợp với yêu cầu thị trường hiện nay. Mặt hàng này sẽ tiếp tục khẳng định được thế mạnh của Z121 trong lĩnh vực hóa nổ.

                                                                                                                 Theo: QĐND