Càng vào những ngày cuối năm, hai cha con nghệ nhân Lê Đình Nghiên, người nghệ nhân cuối cùng của dòng tranh Hàng Trống càng tất bật với các bức tranh được đặt hàng. Điều khá thú vị, dù tranh về con giáp của năm - tranh con lợn không phải là thế mạnh của Hàng Trống nhưng lượng khách tìm đến ngôi nhà số 22A Cửa Đông của cha con nghệ nhân Lê Đình Nghiên vẫn rất đông. 

Các bức tranh lợn đàn của Hàng Trống có khổ giấy khá nhỏ, nhỏ nhất của dòng tranh này (tương đương với khổ A4) thường được dành cho người tập vẽ, làm quen với bút lông. Tuy vậy, một bức tranh lợn đàn Hàng Trống đẹp không thua kém các dòng tranh dân gian khác là bởi, công đoạn bồi và vẽ tay mất nhiều thời gian, đòi hỏi sự tỉ mỉ và cẩn trọng. Chưa kể, việc tô màu cũng tuân thủ theo nguyên tắc vờn màu của dòng tranh này. Do vậy, bức tranh lợn đàn của Hàng Trống dù khiêm tốn về kích thước nhưng lại có giá lên tới vài trăm nghìn đồng.

Hiện nay, dòng tranh Hàng Trống vẫn có thị phần khá vững chắc đối với người chơi tranh. Những bức như “Tố nữ”, “Tứ quý”… được đặc biệt ưa chuộng và làm nên thương hiệu của tranh dân gian Hàng Trống. Theo lý giải của gia đình nghệ nhân Lê Đình Nghiên, tranh dân gian không kén khách, treo ở ngôi nhà hiện đại cũng được mà treo ở ngôi nhà tuềnh toàng cũng hợp và ai nhìn vào các bức tranh lợn đàn ấy đều cảm thấy cuộc sống tươi vui, hạnh phúc. 

Do vậy, vài năm trở lại đây, xu hướng chơi tranh dân gian đang có xu hướng gia tăng trở lại cùng sự phát triển của đời sống. Không chỉ có các Việt kiều tìm mua như một cách tìm về ký ức mà khách hàng của dòng tranh Hàng Trống ngày nay phần lớn lại là các khách hàng trong nước. 

Sống được với nghề

Nắm bắt được thị hiếu của người chơi tranh, thường thích có một bức con giáp treo trong nhà vào dịp năm mới nên dù dòng tranh này không có đủ bộ 12 con giáp nhưng năm nào rơi vào năm lợn hay gà, gia đình nghệ nhân Lê Đình Nghiên vẫn nhận làm thêm các bức tranh con giáp khổ nhỏ. Đó cũng là một cách mà hai cha con người nghệ nhân này muốn quảng bá rộng rãi hơn các nét đẹp của dòng tranh Hàng Trống đến người dân. 

Anh Lê Hoàn, con trai nghệ nhân Lê Đình Nghiên chia sẻ, về khâu quảng bá, tranh Hàng Trống hiện nay đang là dòng tranh làm yếu nhất khâu này. Gia đình phần lớn quảng bá dựa vào mạng xã hội và khách quen tìm về. Trong khi đó, tranh Kim Hoàng hay Đông Hồ đã có những người tâm huyết và sẵn lòng bỏ tiền ra để vực dậy các dòng tranh dân gian. Tuy vậy, điều làm anh và cha có động lực để đi tiếp với nghề là tranh Hàng Trống đang giúp các nghệ nhân sống được với nghề. Hai cha con anh có việc làm đều đặn quanh năm nhưng bận nhất vẫn là dịp cuối  năm. Đây cũng là điều dễ hiểu khi thói quen chơi tranh dân gian của người Việt thường rơi vào những lúc Tết đến xuân về.

Cũng theo chia sẻ của Lê Hoàn, anh vừa chấm dứt công việc tại một cơ quan Nhà nước để tập trung toàn bộ sức lực cho việc học nghề và tiếp nối truyền thống gia đình. Dẫu sao, được theo nghiệp bố và gánh lấy trách nhiệm vực dậy dòng tranh này cũng làm một người trẻ tuổi như anh không cảm thấy tiếc nuối. 

Việc phục dựng dòng tranh này phần lớn dựa vào sự kiên trì và nỗ lực của những người nghệ nhân cuối cùng của dòng tranh Hàng Trống, đồng thời cũng là người nắm giữ bí quyết gia truyền của nghề. Vì thế, những tín hiệu tích cực về lượng khách đặt mua tranh con giáp của năm hay việc sống được với nghề của nghệ nhân đã mang lại những hy vọng và dự cảm tốt lành về hướng phát triển của dòng tranh Hàng Trống trong tương lai.