Đang yên ấm với chức danh phó giám đốc công ty xây dựng, bỗng
nhiên Châu Chí Hùng (phường Bửu Hòa, TP.Biên Hòa, Đồng Nai) bỏ nghề để
lao vào cuộc chơi… đá. Cũng từ đó, ông “cơm đùm, cơm nắm” đi khắp rừng
sâu, núi thẳm của mọi miền tổ quốc để tầm đá, tạo bộ sưu tập, viết các
tài liệu nghiên cứu để truyền tri thức khoa học về đá cho đời.
“Hùng khơi khơi”
Chúng tôi tìm đến gặp nghệ nhân Châu Chí
Hùng (53 tuổi) vào một ngày cuối tháng 9, khi ông đang sắp sửa đồ đạc
cho chuyến đi tìm đá tận các tỉnh miền núi phía Bắc. Ông cho biết, ông
sở hữu ngôi nhà khang trang, đầy đủ tiện nghi nhưng “năm thì mười họa”
ông mới lưu trú tại nhà vì phần lớn thời gian ông dành cho việc “lang
thang” tầm đá. Mỗi chuyến đi của ông kéo dài từ 1 tuần đến vài tháng,
thậm chí có thời gian gần 4 tháng trời ông mới đặt chân về nhà. “Cũng
chính vì mê đá hơn cơm nên mọi người vẫn gọi tôi với cái tên “Hùng khơi
khơi” hoặc “Hùng khơi” để nói tôi “hơi khùng khùng”, “hơi khùng”. Giờ đã
trở thành nghệ danh của tôi” - ông Hùng thổ lộ.
Châu Chí Hùng từng tốt nghiệp ngành
Xây dựng (Đại học Bách khoa - TP.HCM) và từng được một công ty xây dựng
có tiếng tại TP.HCM nhận vào làm việc với mức lương cao. Với óc sáng
tạo, tài năng nên Chí Hùng được công ty trọng dụng và được đề bạt lên
chức danh phó giám đốc công ty. Tuy vậy, làm việc chưa được bao lâu thì
Hùng bỗng nhiên viết đơn xin nghỉ việc để theo đuổi niềm đam mê đá của
mình. Chia sẻ về duyên cơ đến với đá, ông hồ hởi: “Năm 1994, tôi cùng
một số cán bộ công nhân viên trong công ty ra miền Trung để chuẩn bị xây
dựng công trình. Trong một lần đang leo rừng khảo sát địa bàn thì tôi
vấp phải một hòn đá cuội lộ thiên khiến ngón chân chảy máu. Khi ấy, tôi
cầm hòn đá lên tay, thấy hòn đá toát lên vẻ đẹp lạ thường nên mang hòn
đá về trưng bày. Từ đó, tôi “phải lòng” đá và quyết định nghỉ việc để
lao vào cuộc sưu tầm đá, đeo đuổi ước mơ của mình”.
Cũng vì bỏ việc nên ông phải đối diện
cảnh không nghề nghiệp, không nguồn thu nhập. Không để gánh nặng kinh tế
đè bẹp đam mê, Hùng bắt tay vào gây dựng kinh tế bằng cách mở quán ăn,
nhà hàng. Cũng từ đó, bao nhiêu tiền lời kiếm được từ việc kinh doanh,
Chí Hùng đều “rót” vào chơi đá. Nghệ nhân Hùng tâm sự: “Nhiều lần, kinh
phí chuyến đi vượt quá khoản tiền sẵn có hoặc đang hứng đi nhưng chưa
sẵn tiền thì tôi lại tìm đến bạn bè vay mượn. Cứ vậy trong suốt hai chục
năm trời, tôi đã đặt chân đến mọi vùng đất của tổ quốc. Mỗi nơi, tôi
đều tìm vào những mỏ đá, len vào rừng rậm, sông suối… để nhặt nhạnh
những mẩu đá “độc” đem về”. Ông cho biết thêm, vào chốn rừng sâu, nước
độc săn đá nên nhiều lần ông bị bệnh sốt rét hành hạ đến “thập tử nhất
sinh”.
Là người “khùng” mê đá hơn bất cứ thứ
gì trên đời nên hễ biết ở đâu có đá quý, đá đẹp là ông lại thu xếp lên
đường. Trước mỗi cuộc hành trình, ông lên lịch tỉ mỉ đồng thời tìm hiểu
về lịch sử, địa lý của những vùng đất sẽ đặt chân. Ngoài ra, ông còn
nghiên cứu các tài liệu về khoáng vật, khoáng sản trong và ngoài nước để
cuộc săn tìm có tính chất khoa học, đạt hiệu quả cao. Vì “chảy” theo
niềm đam mê nên cuộc “săn” đá của Chí Hùng không có khái niệm giới hạn
về không gian, thời gian hay thời tiết. Ông cho hay, ông đã từng vượt
hàng ngàn cây số từ Đồng Nai ra tỉnh Bắc Giang chỉ để lấy một mẩu đá
tinh thể Aragonit (loại đá giống san hô, có kết cấu hình kim cực kỳ quý
hiếm) rồi lại quay vào các mỏ khoáng vật ở Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng
Nam… để sưu tầm thạch anh, hồng ngọc, cẩm thạch, mã não. Có những chuyến
đi ông phải thuê xe tải chở đá về nhà nhưng cũng có chuyến đi tốn thời
gian, của cải mà ông chỉ mang về chỉ là vài viên đá nhỏ.
"Nhiều tác phẩm tôi bán để lấy tiền trang trải chi phí cho những chuyến
đi tầm đá. Nhưng cũng có những tác phẩm có người ngỏ lời mua gần 1 tỷ
đồng tôi không bán. Tôi là người đam mê sưu tầm, đam mê nghệ thuật đá
cảnh nên mỗi khi bán tác phẩm của mình là cả một sự day dứt”.
Tạo “ngọc” cho đá, hóa “ngọc” cho đời
Theo nghệ nhân Châu Chí Hùng, đá là sự
kết tinh và được hình thành bởi nhiều loại khoáng vật nên có sự độc đáo
về màu sắc, hình dáng, vân, thớ đá… Do vậy, sau mỗi cuộc hành trình tầm
đá, ông lại dành một khoảng thời gian ít ỏi để chế tác đá theo sở thích
của mình. Ông chia sẻ: “Một số viên đá tự nhiên có thể tự tóat lên vẻ
đẹp nhưng cũng có một số viên phải trải qua nhiều công đoạn chế tác mới
đạt tuyệt kĩ của nghệ thuật”. Nghệ nhân Hùng cho biết thêm, hiện tại
“bảo tàng” của ông có hàng trăm viên đá có hình thù, loại chất cấu tạo
khác nhau đã được ông chế tác để phục vụ nghệ thuật chơi đá cảnh. Trong
đó, có những viên ánh lên kim loại vàng, xanh ngọc bích, trắng ngọc hay
màu đen mỡ màng quí phái, đặc biệt có viên tự phát ra ánh sáng dịu như
ánh trăng.
Sở hữu niềm đam mê kết hợp cùng bàn
tay và trí óc tài hoa nên nghệ nhân Hùng đã cho ra đời những tác phẩm đá
có giá trị kinh tế cao. Ông cho biết, nhiều tác phẩm đá sau khi hoàn
thành đã có người đặt mua với giá trên 200 triệu đồng. “Nhiều tác phẩm
tôi bán để lấy tiền trang trải chi phí cho những chuyến đi tầm đá. Nhưng
cũng có những tác phẩm có người ngỏ lời mua gần 1 tỷ đồng tôi không
bán. Tôi là người đam mê sưu tầm, đam mê nghệ thuật đá cảnh nên mỗi khi
bán tác phẩm của mình là cả một sự day dứt” – Châu Chí Hùng thổ lộ.
Không chỉ tầm đá để thỏa mãn thú chơi
nghệ thuật, nghệ nhân Châu Chí Hùng còn tầm đá để phục vụ công tác
nghiên cứu khoa học. Cho đến nay, sau 20 năm lặn lội tầm đá, nghệ nhân
Hùng đã tạo dựng được bộ sưu tập với trên 1.000 mẫu vật đá các loại.
Trong số đó, có những viên đá quý như hồng ngọc (rupy), sapphire, ngọc
lục bảo, ngọc hải lam hoặc những thân cây, vỏ ốc hóa thạch có niên đại
từ hàng triệu năm. Mỗi mẫu đá tầm được, ông đều ghi chép đầy đủ các
thông số khoa học như nơi phát hiện, thời gian phát hiện, tên gọi, thành
phần cấu tạo, màu sắc, độ cứng, hệ tinh thể… để phục vụ nghiên cứu. Ông
cho biết: “Ngoài đam mê đá, tôi là người nghiên cứu khoa học về khoáng
vật, khoáng chất. Do vậy, mỗi mẫu thạch (đá) thu được, tôi đều lập danh
mục cụ thể và viết tên gọi từng loại bằng cả tiếng Anh và tiếng Latin.
Sau đó, tôi bắt đầu đi sâu vào nghiên cứu, phân tích các thành phần cấu
thành và niên đại của đá”.
Hàng ngàn trang về danh mục, nghiên
cứu đá của nghệ nhân Hùng đã trở thành tài liệu tham khảo, nghiên cứu về
khoáng vật cho sinh viên, giảng viên các trường đại học trong nước.
Hiện tại ông đang cộng tác với Trường Đại học khoa học tự nhiên TP.HCM,
tạo điều kiện cho sinh viên nghiên cứu. Ông Hùng khẳng định: “Tài liệu
nghiên cứu về khoáng vật trong nước không nhiều, mẫu vật nghiên cứu tại
các trường đại học ít nên sinh viên khó phát huy tư duy khoa học”. Nói
về bộ sưu tập và các tài liệu nghiên cứu của mình, ông Châu Chí Hùng tâm
sự: “Hiện tại tôi mới chỉ xuất bản quyển “Đá cảnh Việt Nam” để làm tài
liệu tham khảo cho giới chơi đá cảnh nghệ thuật. Còn về phương diện tài
liệu nghiên cứu khoa học, tôi đang cố gắng sưu tầm thêm mẫu vật, hệ
thống thêm tài liệu nghiên cứu để một ngày nào đó sẽ xuất bản sách. Sắp
tới, tôi cũng mở rộng thêm gian trưng bày mẫu vật để đón sinh viên,
nghiên cứu viên trên khắp cả nước về tham khảo, nghiên cứu”.
Theo : danviet.vn