Làng nghề Việt Nam

Tin tức - Sự kiện

NGHỆ NHÂN -NĂNG KHIẾU - NGƯỜI CÓ CÔNG

Duy Ninh và nghệ thuật thủ ấn họa

(Ngày đăng: 18/06/2014 Lượt xem: 494)

Họa sĩ Duy Ninh thuộc thế hệ đầu tiên của mỹ thuật Đà Nẵng sau 1975. Duy Ninh đã có những đóng góp sáng tạo qua nhiều thể loại: sơn dầu, lụa, khắc gỗ... Thế nhưng, nhắc đến họa sĩ Duy Ninh, dường như nhiều người nghĩ ngay cái tên anh gắn liền với thể loại thủ ấn họa (monoprint). Bởi đây cũng chính là thể loại mà anh tâm đắc nhất, như anh từng bộc bạch: “Với thể loại này, người nghệ sĩ có thể bày tỏ trên tranh những suy nghĩ sâu kín nhất, hoặc cũng có thể là những ý tưởng bất chợt. Cái hay của thể loại này là sự ngẫu nhiên mà người xem cảm nhận được lại chính là điều tác giả đã sắp xếp trước”.

Với Duy Ninh, hẳn lĩnh vực này là một trò chơi lý thú của người khéo tay, vừa là tâm huyết của một họa sĩ trên con đường tìm kiếm tiếng nói của riêng mình. Tranh của anh thường thể hiện qua nhiều đề tài dàn trải phong phú, từ cụ thể... đến trừu tượng, bằng các chất liệu màu dầu, sơn ta, phấn tiên, thuốc nước... trên giấy trắng, giấy dó. Có thể nói, mọi ưu thế phóng túng trong việc sử dụng chất liệu cho thủ ấn họa đã được Duy Ninh khai thác một cách triệt để và hiệu quả.

Họa sĩ Duy Ninh

Năm 1991, Duy Ninh có cuộc triển lãm cá nhân tại TPHCM. Đây cũng là lần đầu tiên Duy Ninh đem đến với công chúng một cái nhìn khá đầy đủ về nghệ thuật thủ ấn họa của mình. Với 51 tác phẩm mang nặng những nội dung suy niệm sâu lắng về những thân phận, những mảnh đời giữa trần gian đầy bất trắc... đã khiến đông đảo người thưởng ngoạn và giới chuyên môn đánh giá cao. Cũng dịp này, chương trình nghệ thuật Đông Dương (Indochina Art Project) của Hoa Kỳ, do David Thomas đại diện, đã chọn của Duy Ninh 7 tranh (trong tổng số 45 tranh được chọn tại Việt Nam) để trưng bày tại triển lãm chủ đề Two peoples – One land (Hai dân tộc – Một miền đất) ở Mỹ vào năm 1992.

Đường nét trong tranh của anh đơn giản mà khắc khổ, trầm tư. Dù là trong tranh khắc kẽm hay tranh sơn dầu, những sắc màu và đường nét bao giờ cũng vang lên những âm thanh như tiếng chuông ngân dài... gợi mở những cảm xúc bồi hồi, chừng ta đang đối mặt trước dòng sông riêng của đời mình. Một chi tiết đáng lưu ý là trong tranh Duy Ninh hầu như khó tìm thấy hoa... nhận xét về tranh thủ ấn họa Duy Ninh, họa sĩ Rừng cho rằng: “Kỹ thuật thủ ấn họa của Duy Ninh khai thác những bất ngờ trong đường nét, bố cục màu. Có thể nói với sự thả rông tư duy trong hình tượng, anh đã tạo được một thế giới có chiều sâu tư tưởng”.

Còn nhà phê bình Lưu Hồng Cúc nhận định: “Thủ ấn họa như một lối thoát của những họa sĩ nghèo, do những chất liệu làm nên tranh dễ tìm kiếm, rẻ tiền so với “ông vua” sơn dầu. Tài năng, tấm lòng, sự đam mê, có lẽ là điều kiện cần và đủ để thực hiện “phá vỡ” quy tắc ước định để đến với cái đẹp không cùng. Và tranh của Duy Ninh cho phép chúng ta tin vào điều đó”. Họa sĩ Phan Ngọc Minh, một người bạn đồng nghiệp thân thiết của Duy Ninh cũng chia sẻ: “Có thể nói, mỗi sắc màu trên tranh của Duy Ninh là mỗi góc của cuộc đời. Ở đó cất giấu nhiều tâm tư sâu lắng đầy khát vọng. Mỗi sắc màu trên tranh của anh đều mang niềm tâm sự trước cuộc sống, không chỉ với riêng anh mà nó là niềm tâm sự chung của nhiều người”... Những năm gần đây, Duy Ninh sống và làm việc khá lặng lẽ.

Dù vậy, hầu như ở các cuộc triển lãm toàn quốc hoặc các khu vực, địa phương, anh đều có tranh tham gia. Mới nhất, tại Triển lãm sắc màu tháng 4 ở Trung tâm Quản lý di sản văn hóa TP Đà Nẵng (78-Lê Duẩn), Duy Ninh tham gia tác phẩm Chiến tích trên sông Bạch Đằng (Acrylic). Anh cho hay, nếu không có gì trở ngại, năm tới anh sẽ có cuộc triển lãm cá nhân, với khoảng 30- 40 tác phẩm thủ ấn họa. Anh nói: “Chủ đề của phòng tranh lần này tập trung về thân phận con người, tình yêu cuộc sống..., nhưng điều quan trọng nhất, đó là mình muốn gặp lại công chúng với một cách diễn đạt mới mẻ, không lặp lại khuôn sáo cũ của nghệ thuật thủ ấn họa”.

Lời rừng (thủ ấn họa Duy Ninh).

Là một trong những họa sĩ nhiều năm giữ vai trò trọng trách điều hành của phong trào mỹ thuật Đà Nẵng, Duy Ninh cũng thường có nhiều trăn trở về những hạn chế trong hoạt động này của thành phố. Anh nói: “Ngày nay trên thế giới, các viện bảo tàng, các nơi trưng bày triển lãm tác phẩm mỹ thuật, và hệ thống các gallery nghệ thuật là bộ mặt văn hóa, là niềm hãnh diện của các thành phố và đất nước họ. Có thể khẳng định rằng, phòng triển lãm, viện bảo tàng mỹ thuật và hệ thống các gallery đóng góp một phần quan trọng vào việc xây dựng và phát triển sự nghiệp mỹ thuật tại các thành phố lớn như Hà Nội, TPHCM.

Trong khi đó, nhiều năm qua, Đà Nẵng chưa có một điểm giới thiệu tác phẩm mỹ thuật của hội viên phù hợp, như một điểm giao lưu nghệ thuật và định hướng sáng tác mỹ thuật. Được biết, thời gian đến thành phố sẽ dành đầu tư nhiều hơn về lĩnh vực văn hóa, đặc biệt là Bảo tàng Mỹ thuật. Tôi rất vui trước thông tin này. Tôi vẫn thường mong muốn, nếu có thể, thành phố nên phát triển du lịch theo hướng: Đà Nẵng là điểm đến của các Bảo tàng. Cụ thể, bên cạnh Bảo tàng Điêu khắc Chăm, Bảo tàng Mỹ thuật, Bảo tàng Chứng tích chiến tranh..., chúng ta cần có thêm Bảo tàng nghệ thuật Tuồng, Bảo tàng văn hóa biển, Bảo tàng đồ chơi trẻ em...”.

Theo: congan.com.vn