Là một làng nghề truyền thống, Bát Tràng có đầy đủ các thiết chế văn hóa cổ truyền như đình, đền, chùa, miếu...  Những công trình kiến trúc mang dấu ấn thời gian này đã trở thành nơi sinh hoạt tín ngưỡng của nhân dân trong làng từ bao đời nay. Đây là một phần không thể tách rời trong tâm thức người dân Bát Tràng, là nơi để người dân biểu hiện niềm tin, khát vọng, gửi gắm khát khao và quan niệm về chân - thiện - mỹ.

Là mảnh đất nằm ven đê sông Hồng, Bát Tràng còn có phong thủy địa lý với cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp. Nơi đây, ngày 20/02/1959, Bác Hồ đã từng về thăm (tại trung tâm Làng hiện có Nhà bia tưởng niệm Bác và con phố mang tên 19/5) và Bác đã căn dặn: “Bát Tràng là một làng nghề phát triển. Làng Bát Tràng mới phải làm sao trở thành một làng kiểu mẫu của nước Việt Nam mới.”

Để có sức sống mạnh mẽ như ngày nay, người Bát Tràng ngoài cái tinh, cái nhạy còn tiềm ẩn một tình yêu da diết với nghề gốm cổ truyền. Bằng lòng yêu nghề và sự miệt mài lao động, tìm tòi sáng tạo, nghệ nhân Đào Văn Can đã tìm ra bí quyết men mờ, rạn của gốm cổ Việt, các nghệ nhân Lê Văn Vấn, Lê Văn Cam, Nguyễn Văn Khiếu... mỗi người một tìm tòi, phát hiện để góp những kiến thức, kinh nghiệm, phục chế các nước men gốm sứ Bát Tràng xưa. Những thành quả lao động sáng tạo của lớp nghệ nhân già cùng sức trẻ của Bát Tràng đã làm nên một thế giới đa dạng, sống động lấp lánh sắc màu từ nắm đất quê hương.

Kết hợp với Ban Đại điện Làng nghề Bát Tràng, Hội gốm Bát Tràng, Hiệp hội Làng nghề Việt Nam đã công nhận được một số thợ giỏi Bát tràng là Nghệ nhân Làng nghề Việt Nam như Nghệ nhân Trần Văn Giàng, Phạm Xuân Hòa, Nguyễn Văn Bình, Trần Độ, Vũ văn Chúc, Trần Nam Tước, Phạm Tiến Khang...

Sắp tới Làng nghề Bát Tràng sẽ thành lập Câu lạc bộ Nghệ nhân Làng nghề Bát Tràng, đây sẽ là nơi giao lưu, trao đổi nghề và cùng tham gia các sinh hoạt văn hóa xã hội ở địa phương.

*    *

*

Thực hiện quyết định của Chủ tịch HHLN về việc biên soạn cuốn sách Báu vật Làng nghề Việt Nam, Ban Truyền thông Quan hệ quốc tế, thuộc Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, đơn vị chịu trách nhiệm biên soạn cuốn sách, lại lên đường đem những bản thảo đã được chỉnh sửa nhiều lần tới gặp các nghệ nhân có tên trong cuốn sách xem lại và xác nhận nội dung bài viết, phục vụ cho việc xuất bản vào tháng 5/2012.

Xem chùm ảnh minh họa:

Nghệ nhân Trần Độ (đứng giữa)

Nghệ nhân Nguyễn Văn Bình (Nguyễn Binh)

Nghệ nhân Phạm Tiến Khang

Nghệ nhân Trần Nam Tước

Nghệ nhân Vũ Đức Thắng

*      *

*

Cùng với lớp nghệ nhân đi trước, thế  hệ những người thợ trẻ Bát Tràng chính là những người làm nên sức trẻ của làng nghề. Tiếp bước cha ông, với bàn tay tài hoa và óc sáng tạo của người trẻ, họ là những người thợ giỏi đang góp phần làm nên sức sống lâu bền cho làng nghề.

Trong hành trình đến với các nghệ nhân làng Bát Tràng trong cuốn Báu vật làng nghề Việt Nam, chúng tôi đã gặp được những con người như thế.

                                                     Thợ giỏi Nguyễn Văn Quyền

Gặp người thợ giỏi Nguyễn Văn Quyền, chúng tôi bị ấn tượng bởi nét thật thà, chân chất trong điệu cười, giọng nói của anh.

Khắp trong nhà, từ phóng khách tới xướng chế tác, những bức tranh gốm sứ đắp nổi được trang trí, bày biện cẩn thận, rất đẹp mắt.

   Không ham danh tiếng, anh Quyền chỉ khiếm tốn nhận về mình cái phần chăm chỉ của một người con làng nghề ham học hỏi, chịu khó mày mò... Anh có một mong muốn chân thành rằng, những bức tranh gốm sứ đắp nổi của mình sẽ được nhiều người biết đến hơn và có thể góp thêm vào sự phong phú cho làng nghề...

Thợ giỏi Nguyễn Văn Hoa

 
   Cũng là một trong những thợ giỏi của làng Bát Tràng, hiện Nguyễn Văn Hoa đã là Hội viên của Hiệp hội Làng nghề Việt Nam. Các sản phẩm của anh đều được các bậc thợ đi trước đánh giá là đẹp. Tuy còn trẻ, nhưng anh Hoa đã có được những bước đi đầu thuận lợi trên con đường làm gốm. Với sản phẩm của mình, anh cũng đã được UNESCO trao giải.

Đến nhà anh, nơi xưởng sản xuất, có thể gặp những chiếc bình, chóe đang chờ ngày vào lò, do xưởng anh em nhà Anh nặn vuốt. Anh hào hứng khoe với chúng tôi những sản phẩm mà anh dự định sẽ đưa trưng bày trong một hội chợ tranh tượng sắp tới.

Hiện Anh đã nộp đơn gia nhập hội viên Hiệp hội Làng nghề Việt Nam. Anh cũng muốn mình chính thức tham gia cùng góp sức như bao người con khác của làng gốm, có thể tiếp bước truyền thống cha ông, đưa làng gốm ngày một phát triển, tinh hoa gốm ngày một lan tỏa...

Chúng tôi tự đặt tên cho cuộc gặp gỡ với những người thợ trẻ giỏi này là “Phát hiện”. Vâng, đó có thể gọi là những phát hiện trong cuộc tìm kiếm những tài hoa làng nghề Việt. Tin rằng, một ngày nào đó, tên các anh có thể sẽ có trong các tập tiếp theo của Báu vật làng nghề Việt Nam, và chúng tôi sẽ được nói chuyện với các anh nhiều hơn về nghề, về những mong ước chân thành, giản dị của các anh cho quê hương...

Chia tay các nghệ nhân làng Bát tràng, Đoàn chúng tôi xin cảm ơn UBND Xã Bát Tràng, Ban Đại diện Làng nghề Bát Tràng, Hội gốm sứ Bát Tràng, Công ty Du lịch – thương mại làng Bát Tràng và sự hợp tác của các Nghệ nhân, Thợ giỏi. Chúng tôi tin rằng, với mong muốn Làng nghề Bát Tràng ngày một phát triển thịnh vượng, đoàn kết, chia sẻ, tương lai không xa, nơi đây sẽ là điểm du lịch và mua sắm kiểu mẫu nhất về gốm sứ của Thủ đô và cả nước.

Tuấn Việt