Hàm
Yên hiện có nhiều nghề truyền thống như dệt thổ cẩm, đan móc sợi, nghề
rèn truyền thống… tập trung nhiều ở các xã Phù Lưu, Thái Sơn, Hùng Đức,
Minh Hương, thị trấn Tân Yên. Việc duy trì, mở rộng và phát triển nghề
truyền thống đang dần được huyện đẩy mạnh nhờ chính sự linh hoạt của các
hộ theo nghề và các cơ chế hỗ trợ kịp thời của nhà nước.
Thế hệ nối tiếp thế hệ, nghề
rèn của gia đình anh Nguyễn Văn Trưởng, thôn 2, Thái Bình (Thái Sơn) đã
được duy trì 4 đời nay. Anh Trưởng chia sẻ, lớn lên đã gắn bó với lò
rèn, với những tiếng đập chát chúa nên học nghề, theo nghề rất tự nhiên
thôi, bản thân cũng chưa bao giờ nghĩ đến chuyện sẽ học một nghề khác
hoặc bỏ nghề. Một phần vì thu nhập từ nghề cũng đủ để gia đình anh sinh
hoạt, phần khác là bởi nếu bỏ nghề cũng sẽ cảm thấy xấu hổ với chính
mình. Giờ cậu con trai anh cũng đang theo bố học từ những động tác đơn
giản nhất là đánh búa, quay bễ, mài sản phẩm… Với các sản phẩm chính là
các loại nông cụ, sản phẩm của gia đình anh có mặt tại các chợ trong
huyện, rồi mở rộng sang cả Yên Bái, Hà Giang. Anh Nguyễn Văn Trưởng cho
biết: Không như trước đây nghề chỉ truyền cho con cháu trong gia đình,
giờ ngoài duy trì nghề, anh cũng nhận dạy và đào tạo nghề cho lao động
từ nơi khác. Mỗi năm, xưởng rèn của gia đình anh nhận ít nhất từ 5 - 6
lao động từ các nơi khác đến học.
Sau gần 15 năm duy trì nghề,
cơ sở dệt thổ cẩm Mạnh Bình (thị trấn Tân Yên) đã đưa ra thị trường
nhiều mẫu mã, kiểu dáng đẹp, không những tạo công ăn việc làm cho lao
động địa phương mà còn góp phần giữ gìn và phát huy nghề dệt thổ cẩm
truyền thống. Những sản phẩm với mẫu mã đẹp, hoa văn tinh xảo, màu sắc
hài hòa. Thời điểm đầu khi vào nghề, sản phẩm chủ yếu là khăn, túi. Sau
một thời gian thăm dò thị trường, các sản phẩm do cơ sở chị làm ra với
mẫu mã đẹp, chất lượng tốt và giá cả hợp lý, đa dạng với mẫu mã đẹp như
khăn, vải, chăn, ga, gối, đệm, túi thổ cẩm… Sản phẩm làm ra không chỉ có
mặt ở thị trường tỉnh Tuyên Quang mà còn có mặt ở các tỉnh lân cận như
Hà Giang, Yên Bái, Bắc Kạn... và xuất khẩu sang Trung Quốc với số lượng
lớn, đem lại nguồn thu nhập cao. Hiện nay cơ sở sản xuất của anh chị có
gần 20 máy dệt thổ cẩm, gần 10 máy làm sợi, 2 máy tạo mẫu mã và nhiều
máy dệt đặt tại nhà những người dân khác, tạo việc làm thường xuyên cho
gần 50 lao động nhàn rỗi ở địa phương với mức thu nhập 2 triệu
đồng/người/tháng.
Cùng với đó, việc đào tạo nghề cũng được cơ sở
chú trọng kết hợp với các xã theo phương thức dạy nghề và tiêu thụ trọn
gói sản phẩm. 2 năm trước, cơ sở phối hợp với Trung tâm Dạy nghề huyện
mở lớp dạy nghề dệt cho 10 hộ dân tại thôn Khau Lình, xã Phù Lưu. Từ 10
hộ ban đầu, giờ đã nhân ra trên 39 hộ cùng làm theo hình thức 2 - 3 hộ
chung nhau 1 máy dệt. Anh Bùi Văn Luận, Trưởng thôn Khau Lình cho biết:
Nhiều năm về trước, dưới sàn nhà nào của các hộ đồng bào dân tộc cũng có
1 - 2 khung cửi để dệt đồ, nhưng gần đây thưa thớt dần, số hộ còn lưu
giữ lại thì cũng chỉ để làm… kỷ niệm. Bà Triệu Thị Nhùi chia sẻ: Trước
đây, hết thời gian làm ruộng thì chị em trong thôn gần như chẳng có thêm
việc gì để kiếm thêm thu nhập, nhưng giờ thì thay đổi rồi. Nguyên liệu
được cung ứng, sản phẩm được bao tiêu, giờ mỗi ngày trung bình chúng tôi
cũng dệt được trên 50 chiếc khăn/ngày, với giá 1.500 đồng/khăn, nếu làm
đều thì thu nhập cũng là khá đối với một hộ gia đình ở nông thôn.
Có
thể thấy việc phát triển các nghề truyền thống trên địa bàn huyện Hàm
Yên thời gian qua có tác động tích cực. Từ thực tế hiệu quả mà các nghề
này mang lại, huyện Hàm Yên khuyến khích các hộ làm nghề, các xã có nghề
phát triển, đẩy mạnh công tác tuyên truyền mở rộng phát triển ngành
nghề, khôi phục nghề truyền thống, tổ chức dạy nghề thông qua các tổ
chức đoàn thể xã hội như phụ nữ, nông dân... UBND huyện Hàm Yên cũng đã
có nhiều chính sách khuyến khích phát triển các nghề truyền thống trên
địa bàn huyện theo hướng mở rộng và đa dạng các nghề truyền thống ở khu
vực nông thôn. Cùng với đó khai thác lồng ghép các nguồn vốn để tăng
cường hỗ trợ đào tạo nghề gắn với thực hiện tư vấn ứng dụng chuyển giao
khoa học công nghệ và thông tin thị trường.
Tuy nhiên, trong
thời gian tới đây, để phát triển ổn định, bền vững các nghề truyền thống
trong cơ chế thị trường, Hàm Yên cũng cần tính đến những biện pháp hỗ
trợ cụ thể hơn, rõ ràng hơn đối với các cơ sở nghề trên địa bàn như ưu
tiên đầu tư cơ sở hạ tầng, tăng cường công tác hỗ trợ đào tạo nghề, hỗ
trợ vốn vay phát triển sản xuất ở những nghề có lợi thế, có tiềm năng về
thị trường tiêu thụ; làm tốt công tác tuyên truyền khuyến khích các hộ
nâng cao chất lượng sản phẩm nhằm tạo dựng uy tín, thương hiệu sản phẩm
tiến tới xây dựng thương hiệu làng nghề...
Theo: Báo Tuyên Quang
|