Sản phẩm của làng rèn Đa Sỹ (Kiến Hưng, Hà Đông, Hà Nội) có lịch sử mấy trăm năm tuổi nổi tiếng khắp trong Nam ngoài Bắc. Tiếng lành đồn xa, thương lái khắp miền tìm về tận Đa Sỹ để mua hàng, thậm chí còn xuất khẩu đi cả nước ngoài. Tại ngôi làng này, từ người già đến trẻ em, cả nam lẫn nữ đều có thể thực hiện các công đoạn của nghề rèn dù đây là một nghề lao động nặng nhọc, vất vả. Cả làng không lúc nào ngớt tiếng đe, tiếng búa, tiếng mài dao, tiếng xe chở hàng…

Đỏ lửa xuyên đêm dịp Tết

Về làng rèn Đa Sỹ dịp giáp Tết, tiếng búa đập, tiếng máy hàn xen lẫn tiếng trò chuyện phấn khởi của những người thợ xua tan nỗi vất vả của nghề khi nhu cầu mua dao, kéo trên thị trường đang vào mùa cao điểm.

Trung bình, mỗi tháng làng rèn Đa Sỹ cung ứng ra thị trường từ 450 đến 500 tấn hàng, doanh thu mỗi năm đạt trên 200 tỷ đồng. Vào vụ Tết, lượng hàng xuất đi từ làng cao gấp nhiều lần so với thời điểm khác trong năm. Thu nhập của người dân cũng theo đó mà tăng lên, nhiều hộ đã phất lên nhờ nghề truyền thống của làng.

Theo chia sẻ của ông Hoàng Quốc Chính, Chủ tịch Hiệp hội làng nghề làng Đa Sỹ: Nghề rèn hiện là nghề chính trong mỗi gia đình ở Đa Sỹ. Khoảng 70% số hộ dân đang tham gia nghề rèn truyền thống của làng. Phần lớn dân trong làng phân bổ mỗi người làm chuyên về một loại mặt hàng. Thợ giỏi trong làng có khoảng 20 người. Có khoảng hơn chục người đã được phong danh hiệu nghệ nhân.

Sản phẩm của làng rèn Đa Sỹ rất bền bởi kỹ thuật tôi thép điêu luyện của những người thợ thạo nghề, dày kinh nghiệm. Người dân nơi đây vẫn tự hào bởi khả năng tạo ra những con dao “chặt được cả sắt”, ông Chính nói.

Những ngày cuối năm cũng là lúc những người thợ ở làng rèn nổi tiếng miền Bắc đang chạy đua với thời gian để cho ra lò những sản phẩm chất lượng, mẫu mã đẹp nhất để phục vụ thị trường Tết.

Lò rèn của nghệ nhân Nguyễn Văn Mộc – một thợ rèn cao tuổi có tay nghề tinh xảo bậc nhất làng Đa Sỹ - luôn đỏ rực lửa. Ông Mộc kể: “Làng này có truyền thống rèn từ cả nghìn năm trước. Cả làng cùng làm thì thành nghề thôi. Từ ông tôi, bố tôi rồi giờ đến con tôi cũng làm nghề rèn. Dù là con nhà nòi, nghe tiếng búa tiếng đe từ trong bụng mẹ nhưng phải đến năm 18 tuổi, tôi mới được rèn con dao đầu tiên. Vì ở độ tuổi ấy, người ta mới đủ sức khỏe để chịu được sự vất vả. Tuy nhiên, để trở thành một thợ giỏi đòi hỏi rất nhiều thời gian và công sức”.

Tích lũy những kinh nghiệm từ cha ông, cộng với sự chịu khó, tháo vát, rèn giũa nghề, ông Mộc đã trở thành một thợ rèn lão luyện với hơn 50 tuổi nghề, đã tạo nên những sản phẩm “độc nhất vô nhị”, góp phần làm vang danh tên tuổi của làng rèn Đa Sỹ.

Những sản phẩm dao chặt, dao mổ, dao phay, dao thái… dưới “bàn tay vàng” của nghệ nhân Nguyễn Văn Mộc đều trở nên tinh xảo, sắc ngọt, bền chắc. Không chỉ trong làng, nhiều người ở tỉnh xa truyền tai nhau đến tận nhà ông để mua hàng, đặt hàng mang đi tiêu thụ ở khắp cả nước.