Phước
tích là một ngôi làng cổ đẹp và hiền hòa bên dòng sông Ô Lâu. Từng nức
tiếng là làng hiếu học, là làng gốm tiến cung cùng tập hợp của nhiều
ngôi nhà rường truyền thống vô giá.
Quần thể di tích nghệ thuật kiến trúc dân gian độc đáo với
36 ngôi nhà Rường cổ còn khá nguyên vẹn, gồm 12 ngôi nhà thờ họ, phái;
24 nhà ở của dân. Tất cả những ngôi nhà rường này đều trên 100 năm tuổi
và đều được chạm khắc những họa tiết, hoa văn tinh xảo.
Phước Tích là ngôi làng thứ hai được xếp
hạng “Di tích quốc gia - làng cổ” sau làng Đường Lâm ( Hà Nội). Với
tuổi đời hơn 500 năm, làng cổ Phước Tích vẫn còn giữ được gần như nguyên
vẹn nét đẹp nguyên sơ của đời sống sinh hoạt làng quê Việt. Từ phong
cảnh hữu tình, yên ả với cây đa bến nước sân đình... Phước Tích hiện lên
đẹp như bức tranh cổ về làng quê Việt Nam.
Nhắc đến Phước Tích là nhắc đến những
nét đặc sắc điển hình cho mô hình cư trú nơi thôn quê của người Việt ở
vùng Bắc Trung Bộ. Đó là cấu trúc mở với những căn nhà trong vườn, nhà
vườn. Kiến trúc thì cổ và cũ, song cảnh quan và vườn được bao quanh rất
trẻ và tràn đầy sức sống. Đặc biệt là quần thể di tích nghệ thuật kiến
trúc dân gian độc đáo với 36 ngôi nhà rường cổ còn khá nguyên vẹn, gồm
12 ngôi nhà thờ họ, phái; 24 nhà ở của dân. Tất cả những ngôi nhà dường
này đều trên 100 năm tuổi và đều được chạm khắc những họa tiết, hoa văn
tinh xảo. Nhà nào cũng có vườn rộng nối liền nhau bởi những hàng rào
bằng cây chè tàu bao quanh đặc trưng.
Phước Tích còn là một tập hợp gồm nhiều
di tích lịch sử văn hóa với sự có mặt đầy đủ của các loại hình di tích:
di tích lịch sử (đình làng, chùa, nhà thờ họ, lăng mộ ngài khai
canh...), di tích khảo cổ học (lò gốm, cồn Trèng), di tích danh thắng
(bến nước, cảnh quan, đường làng ngõ xóm, cây thị hàng trăm tuổi...).
Yếu tố "động" và "tĩnh" ở ngôi làng cổ
này luôn đan xen, song hành cùng tồn tại và phát triển…Làng cổ với dấu
vết thời gian in đậm trên khuôn mặt của các cụ già, họ đã sống, trải
nghiệm, chứng kiến được thời huy hoàng xưa cũ của làng gốm tiến cung.
Gốm Phước Tích còn chọn "om ngự" để tiến vua: "Om Phước Tích ngon cơm
Hoàng đế/ Sen Hà Trì quý thể Phú Xuân".
Bao năm mai một, trở lại xây dựng một
làng nghề còn đó lắm khó khăn. Họ cũng là người kể lại cho con cháu về
cây thị già hơn 500 năm tuổi. Cây thị gắn bó sâu sắc với con người, tạo
nên nét đẹp hài hòa về cảnh quan, giữ gìn môi trường sinh thái. Cây thị
còn là chứng tích lịch sử, là một nét tiêu biểu trong đời sống văn hóa
tâm linh người dân Phước Tích.
Đến với Phước Tích, du khách có thể tận
hưởng và khám phá những nét văn hóa của một vùng quê thật bình yên: “Đi
dạo bước lúc bình minh” "Đi chợ quê", "Gánh nước, hái rau", "Xem và học
cách làm bánh"... tự tay chế biến những món ngon Phước Tích hay đi chợ
quê Mỹ Chánh, gánh nước sông Ô Lâu để tưới cho cây trong vườn nhà, chiều
mát đi tập Thái cực quyền cùng người dân, chiều về ngắm cảnh hoàng hôn
bên dòng sông.
Đặc trưng bản sắc văn hóa của làng Phước
Tích đó là phong tục tập quán luôn đề cao các giá trị đạo đức, đề cao
lòng nhân ái, tình cảm gắn bó từ gia đình, họ tộc; Là lối sống tình làng
nghĩa xóm, “Láng giềng thương hơn nương kín”, là “bán anh em xa mua
láng giềng gần”, là tình cảm cộng đồng luôn luôn được đề cao.
Cả chợ Mỹ Chánh, cả làng Phước Tích ai
cũng vui vẻ, thân thiện. Về Phước Tích, du khách còn được thưởng thức
những món ăn ngon, các loại bánh được làm từ bàn tay của những người phụ
nữ nơi đây…món vả trộn, thịt heo ăn mắm tôm, bánh bèo, bánh lọc, các
thứ bánh của quê hương, món cơm gỏi, khế xâm, các món vả, canh hầm.
Những món ăn gợi nhớ không gian làng quê xa xưa… Chắc chắn du khách sẽ
nhiều lần trở lại đây để được sống lại trong không gian cổ tích thời
hiện đại .
Một số hình ảnh về làng Phước Tích:
Dòng sông Ô Lâu hiền hòa
Hàng chè Tàu xanh ngát bao quanh nhà
Nét đặc biệt của gốm Phước Tích là sử dụng men tự nhiên, gốm
đanh, cứng, khó vỡ. Nghề gốm là nghề lâu đời của làng, nuôi sống cả
làng mấy trăm năm qua.
Làng Phước Tích - một ngôi làng có niên đại hàng trăm năm, ngôi làng
đã đi cùng năm tháng. Đến Phước Tích, thời gian như ngưng đọng, khám phá
Phước Tích là khám phá những nét đẹp gần như nguyên sơ từ thủa lập
làng. Một làng quê Việt đậm tình làng nghĩa xóm.
Theo: thuonghieuvaphapluat.vn