Xã
Hoàng Đông (Duy Tiên) có diện tích tự nhiên gần 7km2, dân số 6.894
người. Xã có 6 thôn, nơi đây có nghề mây tre đan truyền thống. Trong khi
nhiều làng nghề truyền thống gặp không ít khó khăn thì nghề mây tre đan
ở đây lại đang trên đà phát triển.
Ngày mới ra
đời, ở đây chủ yếu sản xuất ghế mây. Sản phẩm này ngay lập tức được
nhiều người chấp nhận bởi mẫu mã đẹp lại phù hợp với khí hậu nhiệt đới.
Càng ngày tiếng tăm của làng nghề càng vang xa, người về đặt mua sản
phẩm, người bán nguyên liệu ngày một tấp nập.
Lúc
Bác Hồ còn sống, dân làng Ngọc Động đã biếu người một bộ phô tơi (gồm 6
chiếc ghế salon và 1 chiếc ghế chao). Bộ salon này được Bác kê ở nhà sàn
để tiếp khách. Đại sứ quán nước cộng hoà DCND Triều Tiên cũng đã về
Ngọc Động đặt mua 1 bộ salon cho chủ tịch Kim Nhật Thành.
Cũng
như nhiều làng nghề khác, nghề mây tre đan ở Ngọc Động đã gặp không ít
khó khăn khi chuyển đổi cơ chế. Song lớp thợ Ngọc Động đã trăn trở tìm
cách nâng cao chất lượng, cải tiến mẫu mã tìm kiếm thị trường ở Tây Âu
và các nước Đông Nam Á. Nhờ vậy làng nghề đã trụ vững và đi lên.
Nguyên
liệu cung cấp cho làng nghề là 2 thứ cây có nhiều ở nước ta: cây giang
và cây mây. Các sản phẩm như bát, đĩa, khay, lọ hoa, lọ độc bình, lãng
hoa hiện nay rất đa dạng về chủng loại và mẫu mã. Có những lọ độc bình
cao đến 1,8m, giá xuất xưởng xấp xỉ 500.000đ.
Hiện
nay ở Ngọc Động, mô hình sản xuất theo hộ gia đình là chính, tuy nhiên
việc tiêu thụ sản phẩm lại phải thông qua một số người. Điều này thường
gặp nhiều ở làng nghề. Những người này có vốn, nắm bắt được thông tin
nên họ đứng ra đặt hàng rồi thu gom hàng để bán.
Nghề
mây tre đan ở đây có ưu điểm là: vốn ít (chỉ cần từ 300.000 - 500.000đ
là tạm đủ cho một hộ 4 người sản xuất), tận dụng được lao động phụ đặc
biệt là trẻ em và người già, thu nhập cao (thợ kỹ thuật bậc cao khoảng
25.000 - 30.000đ/ngày, lao động phổ thông cũng đạt 10.000 -
15.000đ/ngày).
Nghề truyền thống đã mang lại cho
Ngọc Động những lợi ích kinh tế rõ rệt không thể phủ nhận được. Ngoài
ra, những lợi ích khác về xã hội mà làng nghề đem lại cũng không thể
tính đếm hết, như đẩy lùi các tệ nạn xã hội, trẻ em ngoài việc học hành
còn tham gia giúp gia đình làm thêm việc đan lát. Những nghệ nhân cao
tuổi thì sáng tạo mẫu mã, kiểu dáng; người già, trẻ em thì làm nan;
những ông chủ thì mua gom sản phẩm, tìm kiếm những hợp đồng có giá trị
kinh tế; những người trực tiếp làm ra sản phẩm thì phơi, sấy; những
người thợ khai thác lại chuẩn bị cho những chuyến đi…
Làng
nghề ở Ngọc Động đã tồn tại qua bao thăng trầm. Lớp thợ hôm nay dám
nghĩ dám làm để những sản phẩm của mình tiếp tục nối tiếp truyền thống
của những người đi trước. Sản phẩm mây tre đan Ngọc Động được khẳng định
chẳng những trên thị trường trong nước mà còn cả ở nước ngoài. Đó là
một niềm vui không những của riêng người dân Ngọc Động mà còn là niềm tự
hào của ngành TTCN tỉnh Hà Nam.
Tuy nhiên, bên
cạnh đó còn những nỗi lo về ô nhiễm môi trường, về hoả hoạn. Ngọc Động
mong muốn các cấp các ngành có biện pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường
và hạn chế thấp nhất hoả hoạn có thể xảy ra. Được như vậy, những người
dân của Ngọc Động sẽ có điều kiện đóng góp nhiều hơn cho sự nghiệp CNH -
HĐH đất nước.
Nguồn: Tỉnh Hà Nam