Nhiều năm trở
lại đây, thôn Huệ Lai xã Phù Ủng, huyện Ân Thi (Hưng Yên) đã có sự phát
triển kinh tế một cách rõ nét, một trong những nguyên nhân để phát triển
kinh tế - xã hội là làng nghề trạm vàng bạc Huệ Lai đã duy trì và phát
triển ổn định.
Trong đó có vai trò không nhỏ của Hội Nông dân xã đã tuyên truyền, vận động và hỗ trợ các hộ nông dân vay vốn.
Sự khởi nghiệp của làng nghề
Thôn Huệ Lai là địa phương có 95% dân
số chủ yếu sống bằng nghề nông nghiệp, đời sống nông dân gặp nhiều khó
khăn. Song những năm gần đây nhờ có sự phát triển của nghề trạm vàng
bạc, người dân đã có thêm nghề phụ nâng cao thu nhập, phát triển kinh tế
gia đình từng bước thoát khỏi đói, nghèo và vươn lên khá, giàu.
Làng nghề kim hoàn Huệ Lai được hình
thành và phát triển gần 20 năm. Những năm đầu của thập kỷ 90 nghề kim
hoàn về với Huệ Lai còn mới lạ do một người con Huệ Lai đi làm công kiếm
sống từ làng Châu Khê - xã Thúc Kháng - huyện Bình Giang (Hải Dương)
mang về, để tăng thêm thu nhập cho gia đình trong những lúc nông nhàn.
Ban đầu chỉ có 3 - 4 người học nghề rồi về truyền cho nhau, trải qua
nhiều năm, đã phát triển tăng cả số hộ và người lao động làm nghề này.
Nếu như năm 1995 nghề trạm vàng, bạc Huệ Lai mới có 42/238 hộ với 170
lao động tham gia, thì đến nay đã thu hút được 70% số hộ tham gia chế
tác kim hoàn và đã trở thành nghề chính, với 249/357 hộ với trên 1.000
lao động. Bình quân doanh thu của làng nghề kim hoàn Huệ Lai cùng các
thôn khác 20 tỷ đồng/năm.
Trong quá trình phát triển và đi vào
sản xuất ổn định, Hội Nông dân xã đã tuyên truyền, vận động các hộ nông
dân, người lao động tiếp tục giữ gìn và phát huy giá trị của làng nghề,
sản xuất hàng hoá chất lượng, giữ được chữ tín đồng thời bảo đảm an toàn
lao động, vệ sinh môi trường. Toàn xã có 30% số hộ làm nông nghiệp
không có vốn đã được Hội Nông dân tín chấp cho vay vốn, với tổng số 5 tỷ
đồng để đầu tư sản xuất.
Đến hiệu quả kinh tế
Để có một làng nghề như hôm nay, những
người làm nghề kim hoàn phải trải qua rất nhiều khó khăn, ban đầu cũng
phải đối mặt với cơ chế thị trường, cùng với việc giữ chữ tín, thì việc
nhanh nhạy nắm bắt thị trường là hết sức cần thiết, bởi đó là khâu quyết
định tới sự phát triển bền vững của làng nghề. Nếu như trước đây những
sản phẩm của làng nghề Huệ Lai chủ yếu tiêu thụ ở Hải Dương, Hải Phòng,
Hà Nội thì nay mở rộng tiêu thụ khắp các tỉnh thành trong cả nước. Chính
từ việc mở rộng thị trường mà sản phẩm của làng nghề làm ra tới đâu đều
tiêu thụ hết đến đó và không bị ứ đọng. Ngoài ra, việc chế tác theo đơn
đặt hàng, những người thợ còn sáng tạo ra nhiều mẫu mã, sản phẩm mới
lạ, chất lượng cao được khách hàng trong nước ưa chuộng. Nhờ đó mà thu
nhập của người thợ làng nghề kim hoàn bình quân từ 1,5-2,5 triệu
đồng/người/tháng, có những thợ giỏi đạt mức thu nhập từ 3,5 - 4,5 triệu
đồng/người/tháng.
Đặc thù của nghề kim hoàn cũng rất
khắt khe, bởi nó không chỉ đòi hỏi sự cần cù, chịu khó, mà còn đòi hỏi
đôi bàn tay tài hoa khéo léo để trổ các hoa văn tinh tế trên các sản
phẩm vàng, bạc. Người thợ cần phải có sự kiên trì, nhẫn nại trong từng
công đoạn. Ông Phạm Xuân Đinh 69 tuổi, đã có 21 năm làm nghề tâm sự:
“Muốn trở thành một thợ kim hoàn giỏi, chế tác được các mặt hàng theo
yêu cầu của khách trước hết người thợ phải có năng khiếu, chịu khó và
sáng tạo thì mới gắn bó được lâu dài với nghề”.
Theo ông Đỗ Xuân Chuyển là người xây
dựng lên làng nghề và là chủ nhiệm HTX trạm vàng bạc Phù Ủng cho biết:
Hợp tác xã thành lập từ năm 1998 có 42 hộ nông dân tham gia, mục đích là
nhằm tập hợp lực lượng sản xuất và tìm đầu ra cho sản phẩm. HTX tạo
công ăn việc làm cho các lao động, các hộ gia đình thiếu vốn nhận hàng
về làm. Đến nay vốn của HTX trạm bạc có từ 9-10 tỷ đồng, để duy trì tạo
việc làm cho các lao động và các hộ gia đình thiếu vốn để sản xuất.
Điển hình trong làng nghề có các hộ
gia đình ông: Nguyễn Xuân Chuyển, Phạm Ngọc Quả, Phạm Văn Đinh đã có thu
nhập bình quân từ 80-100 triệu đồng/năm và mỗi hộ gia đình thường xuyên
tạo công ăn việc làm cho 20 lao động với mức thu nhập ổn định. Ngoài ra
hộ gia đình ông Nguyễn Xuân Chuyển còn mở 2 cửa hàng vàng bạc tại huyện
Mai Sơn (Sơn La) và huyện Yên Hưng (Quảng Ninh). Để giảm bớt công đoạn
thủ công trong sản xuất, một số hộ trong làng nghề mua máy sản xuất để
giảm công lao động, tăng năng suất lao động. Bên cạnh những thuận lợi về
thị trường, tiêu thụ sản phẩm, làng nghề Huệ Lai còn gặp khó khăn về
vốn, lãi suất cho vay ở mức cao. Chính quyền xã Phù Ủng cũng đã có biện
pháp hỗ trợ nhằm giữ vững cho làng nghề Huệ Lai phát triển bền vững.
Từ những việc làm hiệu quả của làng
nghề, cùng với sự nỗ lực vươn lên của chính người dân Huệ Lai, năm 2004
vinh dự cho làng nghề trạm vàng bạc Huệ Lai được UBND tỉnh Hưng Yên trao
bằng công nhận là “Làng nghề vàng bạc Huệ Lai”. Hy vọng rằng trong
tương lai làng nghề vàng bạc Huệ Lai tiếp tục phát triển một cách bền
vững, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân nơi đây, góp phần vào
công tác xóa đói giảm nghèo của tỉnh.
Theo: Báo Hưng Yên