Ông Trần Văn Mau, một người nhiều năm chơi diều sáo An Bình kiểm tra diều trước khi thả.
Để
gìn giữ và phát huy thú chơi tao nhã thả diều, hàng năm vào ngày sinh
nhật Bác Hồ (19-5), An Bình đều đặn tổ chức cuộc thi thả diều sáo dân
tộc, mời các đơn vị bạn tham gia, tạo sân chơi bổ ích cho những người có
niềm đam mê thả diều. Ông Nguyễn Xuân Dưỡng, Chủ nhiệm CLB Diều sáo An
Bình cho biết: Hội thi thả diều tại An Bình được diễn ra sôi nổi thu hút
nhiều đơn vị bạn tham gia như: Gia Bình, Hà Tây, Hưng Yên, Bắc Giang...
Để vượt qua vòng sơ khảo, những chiếc diều phải qua hai “khau liêm”.
Ban tổ chức dùng 2 gậy dài 5-6m giữa đầu gậy buộc 2 chiếc liềm cách nhau
1m được gọi là “khau liêm”. Khi diều bay lên nếu đảo qua “khau liêm” sẽ
bị đứt dây, diều bị loại ngay từ vòng đầu. Ban Tổ chức chấm thi dựa
trên các tiêu chí về kỹ năng thiết kế, chế tác diều và kỹ thuật thả
diều. Diều đạt giải phải là diều đẹp cân đối, chế tác tinh xảo, diều bay
cao không bị chao đảo bay lên nhẹ nhàng thẳng góc…
Hiện
nay xã có CLB Diều sáo đang duy trì và sinh hoạt đều đặn. CLB Diều sáo
An Bình được thành lập năm 1975, ngày đầu có 12 hội viên nay đã tăng lên
30. Hội viên trẻ tuổi nhất là 18 và cao tuổi cũng đã 87, họ cùng nhau
gìn giữ và truyền lại cho thế hệ trẻ những điều tốt đẹp mà thú vui thả
diều đem lại. Thế hệ sau nối tiếp thế hệ trước chơi diều bằng niềm đam
mê, tạo sự gắn bó giữa các thế hệ trong xã. Tiếp chuyện với chúng tôi,
ông Trần Văn Mau, 73 tuổi đã nhiều năm gắn bó với thú chơi diều sáo tâm
sự: Những chiếc diều sáo bay cao, đẹp mắt luôn thu hút bọn trẻ chăn trâu
chúng tôi thời đó. Khi bố tôi đi thả diều là một lũ trẻ con theo sau và
háo hức dõi mắt theo chiếc diều. Tôi say mê diều từ khi học lớp 1,
thường tự làm ra những cánh diều nhỏ được buộc bằng dây chỉ, dây gai.
Lớn lên tôi càng đam mê với thú vui thả diều, bởi nó làm cho cuộc sống
tôi thư thái, quên hết mệt nhọc. Diều sáo An Bình được giới chơi diều
khắp trong Nam ngoài Bắc đánh giá cao bởi tính dân tộc và độ bay cao
thẳng đứng của diều.
Một
trong những điều được các hội viên trẻ tuổi tâm đắc là được thế hệ đi
trước truyền đạt kỹ thuật, kinh nghiệm trong việc làm diều sáo. Để làm
ra một chiếc diều sáo đẹp về hình thức và đạt tiêu chuẩn phải trải qua
những công đoạn đòi hỏi sự tỉ mỉ công phu. Mỗi chiếc diều được làm là
một quá trình kế thừa và sáng tạo nghệ thuật không ngừng của những nghệ
nhân chơi diều. Diều sáo gồm 5 bộ phận: Khung, dây chằng, vải, sáo, dây
diều. Theo các nghệ nhân giỏi chơi diều nơi đây thì để làm diều cần chọn
được nguyên liệu tốt. Cái diều được vót từ cây tre già 3 năm trở lên đã
phơi nắng nhiều ngày, khung đóng chuẩn, tỷ lệ phù hợp. Diều ngày xưa
được dán bằng giấy bổi, rồi dùng nước quả cậy quết vào cánh diều để tạo
độ bóng, bền. Do diều làm bằng giấy khi gặp mưa sẽ bị hỏng nên ngày nay
diều được làm bằng vải hoặc ni lông. Đối với sáo diều phải chọn loại gỗ
mít làm miệng sáo, tầm sáo chọn tre già, độ rỗng hai đầu bằng nhau. Kỹ
thuật làm miệng sáo cũng rất cầu kỳ hoàn toàn phải làm thủ công và cần
nhiều thời gian để khoét lỗ, khi thổi hai miệng sáo phát âm như nhau mới
đạt tiêu chuẩn. Một cánh diều có thể làm 3 đến 5 chiếc sáo, mỗi chiếc
sáo phát ra âm thanh khác nhau tạo thành một bản âm hưởng bay xa. Người
chơi diều nghe tiếng sáo có thể đoán được diều đó là của hội viên nào
trong CLB. Dù phải mất nhiều thời gian mới có được chiếc diều sáo đạt
tiêu chuẩn đúng với ý tưởng nhưng những người có thú vui chơi diều sáo
luôn háo hức mỗi khi bắt tay vào làm diều. Diều sáo An Bình không chỉ
mang đậm nét dân tộc mà diều luôn đạt kỹ thuật, chất lượng cao, đẹp về
hình thức. CLB Diều sáo An Bình đã vinh dự được tham dự nhiều chương
trình trong và ngoài tỉnh như: Festival Bắc Ninh 2010, biểu diễn diều
tại nghìn năm Thăng Long (Hà Nội), giao lưu với CLB Diều Nam Định, Vũng
Tàu… và dự kiến sẽ tham dự Festival Bắc Ninh 2014.
Người
chơi diều sáo An Bình đã biết kế thừa, gìn giữ và phát huy trò chơi dân
gian độc đáo, đặc sắc lâu đời của cha ông, tạo ra một sân chơi bổ ích,
lý thú cho các thế hệ trẻ.
Theo: baobacninh