Nằm
cạnh trung tâm Khu du lịch Tam Cốc - Bích động là làng nghề thêu Văn
Lâm (Ninh Hải- Hoa Lư). Không biết làng nghề thêu đã có từ bao giờ,
nhưng theo người dân thì nghề thêu đã xuất hiện ở Văn Lâm cách đây hàng
nghìn năm. Tương truyền lại rằng dưới thời Trần, nhà vua đã đóng quân ở
vùng này và chính Hoàng hậu Trần Thị Dung là người đã mở lớp thêu ren
dạy cho nhân dân trong vùng, từ đó nghề được lưu truyền và ngày càng
phát triển.
Văn Lâm là một thôn của xã Ninh Hải
với 1.000 hộ và 3.000 nhân khẩu, hiện Văn Lâm có tới 100% số hộ và nhân
khẩu làm nghề thêu. Từ các cháu nhỏ 7- 8 tuổi, đến các cụ già 70 - 80
tuổi đều có thể cầm kim thêu được. Tuy nhiên, người dân nơi đây ngoài
làm nghề thêu còn sản xuất nông nghiệp và làm dịch vụ phục vụ khách du
lịch.
Ông Lê Văn Thiêm, Trưởng thôn Văn Lâm
cho biết: Sản phẩm của nghề thêu ở thôn có tới hàng nghìn mẫu mã các
loại: ga trải giường, rèm cửa, khăn, đĩa, đồ trang trí nội thất...Đối
với các hộ gia đình làm nghề đơn lẻ, họ làm ra sản phẩm đem bán cho
khách du lịch hoặc mở kiốt bày bán. Đối với các doanh nghiệp, sản phẩm
chủ yếu xuất khẩu thông qua các hợp đồng ký kết với các đối tác nước
ngoài. Hiện tại thôn có 7 doanh nghiệp hoạt động nghề thêu. Các doanh
nghiệp không chỉ mở xưởng sản xuất tại địa phương mà còn thông qua các
hình thức hợp tác: gia công, tổ chức nhiều điểm sản xuất ở các địa
phương trong và ngoài huyện. Hướng đi này không chỉ nhằm đảm bảo tiến
độ, thời gian, số lượng hàng cho khách mà còn giải quyết việc làm cho
nhân dân các địa phương trong thời điểm nông nhàn. Trong năm 2007, nhiều
doanh nghiệp thêu ăn nên làm ra, đạt doanh thu cao như: Doanh nghiệp
Pataco đạt trên 3 tỷ đồng... Với các gia đình làm hàng đơn lẻ, thu từ
nghề thêu cũng đạt khoảng 20.000 đồng/ người/ ngày... Tổng giá trị từ
nghề thêu trong năm qua của thôn ước đạt trên 10 tỷ đồng.
Ông trưởng thôn cũng cho biết: Làng nghề thêu truyền thống Văn Lâm được
tỉnh công nhận năm 2006. Tháng 11/2007 vừa qua Hiệp hội làng nghề Việt
Nam cũng đã công nhận Văn Lâm là một trong 12 làng nghề tiêu biểu của cả
nước. Thôn cũng đã tổ chức đón rước danh hiệu cao quý này từ Hà Nội về
và làm lễ công nhận nghệ nhân cho cụ Chu Văn Lượng, 84 tuổi; cụ Đinh Văn
Uynh, 78 tuổi và tuyên dương 3 doanh nghiệp hoạt động tiêu biểu trong
nghề thêu: Minh Trang, Pataco và An Lộc.
Ông Vũ Thanh Luân, 53 tuổi là một trong những người say mê, tâm
huyết với nghề thêu cho rằng: Văn Lâm đang thực hiện phương châm “ly
nông bất ly hương”, người dân Văn Lâm phát triển nghề thêu kết hợp với
phục vụ du lịch ngay trên quê hương mình. Nằm ngay khu du lịch nổi tiếng
với hàng vạn lượt khách đến tham quan, Văn Lâm có thể phát triển thành
một làng nghề du lịch, tạo ra một loại hình du lịch làng nghề lý tưởng
với các khu sản xuất, bán hàng có quy mô lớn. Bên cạnh đó, việc tổ chức
các ngày giỗ tổ, lễ hội đình làng, tôn vinh các nghệ nhân, các doanh
nghiệp hoạt động trong nghề thêu... cũng là một trong nhiều hoạt động để
duy trì và phát triển nghề và thu hút khách đến khu du lịch.
Theo ông Đinh Văn Uynh, 78 tuổi, một trong 2 nghệ nhân còn lại trong
thôn thì: Lớp thanh niên trẻ hiện nay rất năng động, dám nghĩ dám làm và
đã có khá nhiều người thành đạt từ nghề thêu. Họ đã đưa nghề thêu phát
triển cả về chiều rộng lẫn chiều sâu, mở rộng nghề đến nhiều địa phương
trên địa bàn tỉnh (Yên Mô, Yên Khánh, Gia Viễn). chính họ đã đưa sản
phẩm của nghề đến với nhiều bạn hàng nước ngoài. Song, số người có tay
nghề làm ra những sảm phẩm tinh xảo, độc đáo đang ngày càng mai một dần.
Văn Lâm rất cần có sự quan tâm, giúp đỡ của các cấp, các ngành
trong việc nâng cấp làng nghề thành làng nghề du lịch, duy trì và phát
triển nghề cả về quy mô và chất lượng sản phẩm... để làng nghề Văn Lâm
luôn hấp dẫn du khách, phục vụ cho du lịch có hiệu quả hơn.
Theo: baoninhbinh