Khu làng cổ Bát Tràng

Làng nhà đương lắm quân hàm

Văn võ triều quý kể phàm bảy ông

Phủ hiệu châu huyện cũng đông

Nho sinh phó sở hợp đồng non trăm

Đầu thế kỷ XVI, làng có Giáp Hải (1506 - 1586) đậu trạng nguyên khoa thi năm 1538 đời Mạc, khi đó ông 31 tuổi. Giáp Hải là người đỗ khai khoa của làng . Vào các thế kỷ tiếp sau, Bát Tràng có 8 người đậu tiến sĩ, 356 người đậu tam trường.

Trong 50 năm qua, Bát Tràng có 45 tiến sĩ, hàng trăm người đậu cử nhân. Nhiều người có đóng góp cho công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc . Đó là bác sĩ thiếu tướng Trần Văn Hiến, GS Nguyễn Đức Quý Viện trưởng Luyện kim màu, ông Phùng  Văn Tửu phó chủ tịch Quốc hội….

Nhằm khuyến khích việc học, từ xa xưa Bát Tràng đã dựng Văn chỉ kế bên đình làng. Văn chỉ kiến trúc kiểu chữ nhị, tiền tế và hậu cung đều 5 gian. Văn chỉ có tam môn xây kiểu dáng đẹp, bên trên có khắc 3 chữ lớn bằng đá "Ngưỡng di cao" (trông lên vời vợi). Tại tiền tế treo bức hoành sơn son thiếp vàng có khắc 2 chữ "Văn hội" (Hội của làng Văn), có bức khác khắc chữ "Thiên địa đồng lưu" (Trời đất cùng luân chuyển). Ở Văn chỉ hiện có tấm bia đá đặt trên lưng rùa. Mặt bia không có chữ. Phải chăng đó là mong ước của người xưa hy vọng con cháu học hành giỏi giang để danh tính được khứac vào tấm bia này.

Trước kia, mỗi khi họp hội làng Văn, người trông coi Văn chỉ lại đem hai tấm vóc có thêu họ tên hơn 360 vị đỗ đạt đặt ở vị trí trang trọng để mọi người cùng chiêm ngưỡng.

Đáng tiếc là trong khoảng vài chục năm, Văn chỉ Bát Tràng ít được coi sóc. Hậu cung đổ sụp. Toà tiền tế đem sử dụng vào việc khác. Vào giữa những năm 80 của thế kỷ XX, khi làng nghề đang trong giai đoạn suy vi thì một số trẻ em cũng rời ghế nhà trường tìm kế sinh nhai. Vào thời điểm khó khăn, những người tâm huyết với truyền thống hiếu học của làng nghề đã  tập hợp nhau lại tìm cách tháo gỡ . Họ là những cán bộ, đảng viên, các nhà giáo về hưu. Có thể coi đó là tiền thân Ban khuyến học của xã. Việc trước tiên của Ban là vận động các gia đình thực hiện các biện pháp "Chống học sinh bỏ học". Rồi đến ngày hội làng tết Canh Ngọ (1990) 500 người về hưu bàn bạc sửa Văn chỉ làng. Ai cũng hào hứng chăm lo đến cái gốc của đạo học. Bằng tiền đóng góp, hậu cung và ban thờ được sửa sang. Và mỗi năm  một lần, tại Văn chỉ làng đã diễn ra ngày hội khuyến học. Nếu trước đây Bát Tràng phát thưởng cho cả học sinh tiên tiến thì nay làng chỉ thưởng cho học sinh giỏi. Gia đình nào  có một con duy nhất học giỏi, gia đình có 2 con học giỏi; ông bà có 3 cháu học giỏi, đều được làng thưởng. Lễ phát thưởng diễn ra trang trọng trước ban thờ các vị tiên hiền, tiên Nho có cả ông bà, cha mẹ cùng đi nên ngày đó trở nên đông vui như ngày hội làng. Trong năm, các học sinh giỏi được Ban Khuyến học tổ chức cho đi thăm Văn Miếu ở Hà Nội. Văn Miếu ở Hưng Yên, dự các hoạt động ngoại khoá. Các hoạt động khuyến học ở Bát Tràng đều trông cậy vào sự đóng góp của dân. Tính ra, trong 10 năm qua, dân đóng góp vào quỹ hơn 200 triệu đồng. Ngoài ra các doaonh nghiệp, các nhà hảo tâm còn tặng nhiều vật phẩm, đồ dùng học tập.