Cái thời tiết giao mùa se se lạnh như thêm phần khích lệ cho tinh thần của nhóm phóng viên chúng tôi khi đến thăm người nghệ nhân trẻ tuổi - anh Nguyễn Đình Vinh, ở thôn Hoài Trung - xã Liên Bão - huyện Tiên Du - tỉnh Bắc Ninh . Hỏi thăm bất cứ ai, từ người lớn trẻ nhỏ không ai là không biết đến anh. Thật dễ để bạn tìm, trong một xóm ngõ hẹp với cái biển bé nhỏ treo ở đầu ngõ “Trăm nghe không bằng một thấy” càng làm cho chúng tôi tò mò hơn nữa về người nghệ nhân này.

Xuống xe, chúng tôi bước dần vào ngôi nhà của nghệ nhân. Đó là một căn nhà nhỏ, đơn giản nhưng tôi thấy ngập tràn không khí ấm cúng. Một chàng thanh niên trẻ tuổi, lịch thiệp và đầy niềm nở tiếp đón chúng tôi vào nhà. Trong căn nhà ấy, đập vào mắt chúng tôi là những sản phẩm do chính bàn tay anh tạo ra, một khung màu trầm nhưng ánh lên những ánh sáng lấp lánh của những nét hoa văn được khảm nên từ vỏ ốc, vỏ trai biển. Các vật dụng nội thất như sập, tủ, bàn ghế, các bức tranh, các hoành phi câu đối … hiện lên trước mắt chúng tôi thật trang trọng với những đường nét thật sắc sảo, điêu luyện mà chưa bao giờ tôi được nhìn thấy.

Anh sinh ra và lớn lên trên mảnh đất nổi tiếng với nghề khảm trai truyền thống: thôn Ngọ - xã Chuyên Mỹ - huyện Phú Xuyên – tỉnh Hà Tây (nay là Hà Nội), dường như cái nghệ thuật khảm trai truyền thống của làng đã in sâu vào tâm hồn anh. Anh đam mê nó từ khi còn là một đứa trẻ, đến tuổi đi học thì anh vừa học vừa tìm hiểu mày mò về khảm. Càng lớn, anh càng khám phá được nhiều điều tiềm ẩn trong những cái vỏ trai, vỏ ốc tưởng chừng như vô dụng. Cái mong muốn nung nấu trong anh để trở thành một nghệ nhân khảm theo truyền thông của làng từ lúc nào anh cũng không hay biết nữa . Thay vì học đại học, anh quyết tâm học thành nghề cho vững. Anh may mắn được theo học bác của mình là nghệ nhân Trần Bá Dinh – được người thôn Ngọ gọi với cái tên kính trọng: người “giữ lửa” cho làng. Anh đã rất say mê và quyết tâm học thành tài từng ngày từng ngày.

Anh tâm sự tiếp. Quê ngoại anh là vùng đất Kinh Bắc: Tiên Du – Bắc Ninh mà vốn không mấy ai biết đến cái nghề khảm trai truyền thống. Anh nảy ra ý tưởng về quê ngoại gây dựng và tạo lập một cơ sở khảm trai cho riêng mình. Với những kinh nghiệm , những kỹ năng đã được tích luỹ trong nghề, anh đã có một cơ sở riêng với nhiều những sản phẩm lớn, tinh xảo và nghệ thuật. Anh chia sẻ: “Nghề khảm trai không đơn giản chỉ là nghề đục đẽo, lắp ráp theo một khuân mẫu nhất định. Mà để có được một sản phẩm khảm trai theo đúng nghĩa của nó còn là cả một nghệ thuật. Người thợ khảm phải trải qua nhiều công đoạn, phải có kỹ năng, kỹ nghệ, óc sáng tạo, tưởng tượng và quan trọng nhất là tâm huyết với nó thì mới có thể tạo ra được những bức tranh nghệ thuật tuyệt mỹ đến như thế.” Chúng tôi thán phục người thanh niên trẻ, và còn cảm phục hơn vì những gì anh làm được cống hiến cho quê hương mình. Anh đã lại truyền dạy nghề cho những người có niềm say mê với khảm trai, tạo công ăn việc làm cho rất nhiều người trong thôn, và đặc biệt hơn là anh đã truyền dạy được thành nghề cho hai người thợ câm điếc. Chúng tôi tin rằng, những việc làm ý nghĩa đó không phải ai cũng có thể làm được.