Năm 2004 tại Hà Nội, họa sĩ Lê Duy Ngoạn đã công bố
các tác phẩm tranh gốm, tượng gốm, gốm trang trí nghệ thuật trong một triển lãm
nghệ thuật cá nhân, được giới mỹ thuật thủ đô đánh giá cao. Nghiêm túc, bề thế
và hấp dẫn về nghệ thuật, những yếu tố đó đã góp phần khẳng định một tên tuổi
làng gốm, hơn thế một thương hiệu gốm Ngoạn - gốm không men.
Dấu tích-gốm men
mầu.
Tốt nghiệp Trường đại
học Mỹ thuật Công nghiệp Hà Nội, gần như cả đời gắn bó với vùng gốm Hương Canh
nổi tiếng đã đi vào lịch sử, thơ ca. Nơi đây như một "miền đất hứa"
chắp cánh cho ước mơ nghệ thuật gốm và định hình, định vị một phong cách nghệ
thuật gốm Lê Duy Ngoạn. Sống hết mình với vùng gốm Hương Canh, Lê Duy Ngoạn ước
mơ nâng cấp gốm dân dụng trở thành gốm nghệ thuật: Tượng gốm, tranh gốm và nghệ
thuật hóa gốm dân dụng tạo nên những biến đổi lớn về chất cho nghệ thuật gốm.
Gốm nghệ thuật, trong đó có gốm Ngoạn cũng không thể thoát khỏi cội nguồn
"lửa cha", "đất mẹ". Còn đòi hỏi cao, biết vận dụng ngôn
ngữ đặc thù - tổng hợp của ngôn ngữ điêu khắc, hội họa, trang trí như cách
chiếm lĩnh khối ba chiều của điêu khắc, cách chiếm lĩnh không gian ba chiều
trên một mặt phẳng của hội họa, cách chiếm lĩnh không gian hai chiều của trang
trí, đồng thời còn phải biết làm chủ ngôn ngữ, chất liệu, kỹ thuật. Chúng tuy
chỉ là phương tiện song không am hiểu tinh tường ngôn ngữ chất liệu, không tinh
thông kỹ thuật khó tạo hình gốm đa chiều đa dạng và đẹp như các tác phẩm: Tượng
con rồng, Ðiệp khúc chăn trâu, Ðèn vườn, Cóc lên trời, Con kiến củ khoai, Bình
vôi... Ðó là các tác phẩm gốm không men.
Thiếu nữ
vùng cao-gốm men mầu.
Riêng tượng gốm của
Ngoạn là gốm nghệ thuật không men nhưng nhiều sắc. Sắc chính là cái nhụy của
mầu. Ông đã dày công nghiên cứu nhiều chất đất khác nhau, nhiều cung bậc về độ
nung và một số hóa chất để tạo hình, tạo chất, diễn mầu. Có tác phẩm ông thiên
về gốm sành, khi thiên về gam nóng, lúc nghiêng về gam lạnh, có tác phẩm ông
tạo bằng cả ba chất: đất nung, sành, gốm... Tranh gốm của Ngoạn dùng mầu men vẽ
trên nền đất nung, khả năng diễn hình, diễn mầu bằng mầu men khá tinh tế. Nhất
là hiệu quả của ánh sáng không gian ba chiều của nghệ thuật hội họa. Hội đủ khả
năng tạo không gian, tả chất, tả ánh sáng, ít mầu mà nhiều sắc.
Hình tượng nghệ thuật
nói chung và hình tượng nhân vật nói riêng trong "Gốm Ngoạn" khiến
người xem liên tưởng đến nghệ thuật chạm khắc đình làng, tượng chùa và nghệ
thuật rối nước truyền thống của dân tộc. Ðó chính là cội nguồn của cảm hứng
sáng tạo, làm cho các tác phẩm gốm của Lê Duy Ngoạn vừa dân tộc, vừa hiện đại
và đã thật sự đi vào đời sống, hơn thế đi vào Bảo tàng tỉnh Vĩnh Phúc. Song
đóng góp lớn của Lê Duy Ngoạn là đưa chất liệu gốm trở thành một chất liệu của
nghệ thuật điêu khắc, hội họa: Tượng gốm, tranh gốm.
Theo báo nhân dân