Hà Nội có trên 1.300 làng nghề, trong đó khoảng 50 làng nghề tồn tại hơn 1 thế kỷ. Đây là mảnh đất màu mỡ cho du lịch, nhưng đến nay, các Cty du lịch mới chỉ đưa được khách đến làng gốm sứ Bát Tràng và làng lụa Vạn Phúc. Dường như đang có một sự lãng phí quá lớn.

Làng nghề có sẵn…

Clause - một giảng viên báo chí của Đức - đến Hà Nội với kỳ vọng tìm hiểu về các làng nghề ở Hà Nội. Những đồng nghiệp Việt Nam đưa Clause đi thăm làng nghề gốm sứ Bát Tràng, làng lụa Vạn Phúc và nón làng Chuông.

Sau một vòng tham quan, tìm hiểu, Clause hỏi: Hà Nội có làng nghề nào thực sự là của Việt Nam nữa không? Hóa ra, ngay khi bước chân đến Bát Tràng và Vạn Phúc, Clause đã nhận ra những sản phẩm có xuất xứ từ Trung Quốc...

Một ngày có rất đông các đoàn khách du lịch nước ngoài đến Hà Nội tham quan và không ít trong số họ muốn tìm hiểu về các làng nghề truyền thống. Các làng nghề ở Hà Nội thường nằm dọc các trục giao thông và gắn với những di tích lịch sử, văn hóa, lễ hội.

Điều này rất thuận tiện nếu các Cty du lịch lữ hành xây dựng các tour tham quan, du lịch. Tuy nhiên, một số làng nghề nằm trong số này đang bị bỏ quên như cụm làng nghề mây tre đan ở Chương Mỹ, khảm trai Chuyên Mỹ, thêu Quất Động, nón làng Chuông, sơn mài Hạ Thái... Nguyễn Thu Hà - hướng dẫn viên du lịch đưa khách lẻ đi tham quan tuyến làng nghề - cho biết, thường thì khách không chỉ xem xét, tìm hiểu làng nghề mà họ còn muốn được tham gia vào quá trình làm ra sản phẩm.

Ví dụ, họ muốn tự tay nặn một chiếc bình ở Bát Tràng hay tự tay chằm lá làm nón ở làng Chuông. Bên cạnh đó, có những khách, nhất là khách đến từ Nhật Bản và Châu Âu, Châu Mỹ còn muốn tìm hiểu sản phẩm cho việc kinh doanh. Trao đổi với chúng tôi, chị Hoàng Hải Lan - Việt kiều ở Pháp - chia sẻ: “Tới Bát Tràng, tôi thấy có một số sản phẩm có thể bán được ở Pháp. Tôi đặt khoảng 20-30 sản phẩm, mỗi sản phẩm từ một hai chục đến một hai trăm, tùy lớn nhỏ. Bước đầu như vậy để thăm dò thị trường bên Pháp, nếu ổn sẽ đặt số lượng hàng lớn”.

…nhưng có vấn đề trong khai thác

Có khá nhiều cuộc hội thảo về gìn giữ, khai thác làng nghề ở Hà Nội thu hút đông đảo các nhà nghiên cứu và cả những người làm du lịch tham gia. Nhưng hầu như, cho đến giờ, mọi sự vẫn chưa có biến chuyển lớn.

Cách đây 2 năm, Hà Nội từng xúc tiến xây dựng 4 tour du lịch làng nghề gồm thăm làng nghề khảm trai Chuôn Ngọ - thêu Thắng Lợi - sơn mài Hạ Thái; thăm làng nghề mây tre đan Phú Vinh - lụa Vạn Phúc; thăm lụa Vạn Phúc -điêu khắc tạc tượng Sơn Đồng; thăm làng nghề gốm sứ Bát Tràng - may da, dát vàng bạc Kiêu Kỵ...

Nhưng cần phải nhìn nhận rõ một vấn đề là Hà Nội đã có “bột”, có rất nhiều “bột”, song để “gột nên hồ” thì còn cần các yếu tố khác. Theo kinh nghiệm du lịch làng nghề của một số nước láng giềng, trong mỗi chương trình tham quan, họ có những nghệ nhân tham gia hướng dẫn, thuyết minh về nguồn gốc ngành nghề, tổ nghề, những câu chuyện vui và ý nghĩa quanh nghề của làng.

Trong lúc Hà Nội vẫn bị coi là nơi thiếu điểm vui chơi thì hệ thống các làng nghề vừa có thể trở thành nơi tham quan của khách du lịch, vừa là nơi giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống.

Teo báo lao động