NSƯT Văn Chương: Hát văn để... trừ mê tín dị đoan
(Ngày đăng: 07/10/2012 Lượt xem: 630)
ANTĐ - Bước vào nghề và trưởng thành từ sân khấu chèo, nhưng công chúng
lại biết đến NSƯT Văn Chương ở thể loại hát văn nhiều hơn. Giữa lúc
kinh tế đang khó khăn, lại nhan nhản các sản phẩm âm nhạc mới chẳng ai
nghĩ Văn Chương lại tung ra thị trường album… hát văn.
- Tôi có đối tượng khán giả riêng, và tôi chắc chắn với bạn rằng họ sẵn
sàng bỏ ra 190.000 đồng để trả cho 1 album bao gồm 5CD. Có thể bạn nghĩ
rằng hát văn ít khán giả, nhưng đó là số ít vô cùng trung thành. Không
chỉ người trong giới, lên đồng hay hầu mẫu họ mới nghe hát văn mà nhiều
người yêu thích âm nhạc dân gian thôi họ cũng nghe, hát văn có ca từ
đẹp, rất gần gũi với nhân dân lao động, cung bậc âm nhạc phong phú, giàu
cảm xúc, giúp con người ta có niềm tin, lạc quan, yêu đời. Tôi đã từng
phát hành bộ 4 đĩa CD vào năm 2006 và đến nay vẫn đang bán rất chạy.
Không những thế nhiều người còn hỏi tôi có làm album nữa không?
- Vậy anh làm đĩa có “lãi” nhiều không?
- Nếu về khía cạnh kinh tế thì không lỗ. Nhưng tôi không đưa yếu tố kinh
tế lên hàng đầu, đó chỉ là một thước đo đánh giá sự thành công thôi.
Với người nghệ sĩ, nhất là nghệ sĩ dân gian thì sự thành công, được ghi
nhận ấy phải có cả một quá trình trau dồi, khổ luyện và phải có tình cảm
thật bền chặt với nghề, tuổi nghề nó phải lớn lên cùng tuổi đời chứ
không đốt cháy giai đoạn như các dòng nhạc khác. Vì vậy, việc được công
chúng yêu mến mới là cái “lãi” lớn.
- Anh có thể minh chứng cho việc “tuổi nghề lớn lên cùng tuổi đời” của mình?
- Tôi yêu âm nhạc dân gian từ nhỏ tí. Hồi ấy, tôi thuộc lịch các chương
trình dân ca, chèo… trên Đài tiếng nói Việt Nam. Nhà nghèo không có đài
nên mỗi lần đài phát tôi lại ra đứng gốc cây, cột điện, chỗ treo loa để
nghe cho đã tai. Sau này mới vào nghề, gặp nghệ sĩ nào là tôi nhớ hết
từng tác phẩm họ đã từng biểu diễn. Tôi có hơn 30 năm học tập, rèn luyện
để được công nhận. Nghệ sĩ dân gian chả ai mua danh được. Tôi chưa bao
giờ hát một thể loại nhạc gì khác ngoài nhạc dân gian.
- Hát văn có trong nghi lễ lên đồng, hầu mẫu… anh thấy ranh giới giữa tín ngưỡng dân gian và mê tín dị đoan như thế nào?
- Nói thật là tôi rất khát khao những sinh hoạt lên đồng, hầu mẫu được
đưa vào quản lý chặt chẽ hơn để hạn chế các mặt tiêu cực. Có vẻ hơi giáo
điều nhưng từ chính cái tâm của tôi, việc thu thanh và phát hành album
hát văn cũng có một mục đích hướng những người tham gia nghi lễ này đến
cái đẹp, cái hay hơn, đẩy lùi cái tiêu cực đi. Hát văn, từ ca từ, bố cục
câu hát, khúc triết âm nhạc, cách hát, buông câu nhả chữ, cách gửi gắm
tình cảm, cảm xúc… nó rất xa rời sự dị đoan, mê tín. Nó không những là
một tác phẩm âm nhạc mà còn là một tác phẩm văn học nữa. Bạn sẽ không
tìm được ở đó những ca từ mang tính thực dụng.
- Nhưng người hát văn bây giờ hơi hiếm, anh có sợ rằng sau anh sẽ chẳng có ai hát văn?
- Không biết tôi có bi quan quá không nhưng tôi thực sự lo ngại. Đài
Tiếng nói Việt Nam nơi tôi công tác cũng đang có một câu lạc bộ đàn hát
dân ca nhưng cũng không có nhiều người trẻ. Cũng có một số bạn trẻ yêu
thích âm nhạc dân gian nói chung và hát văn nói riêng nhưng nó hời hợt.
Các bạn trẻ có thể đến với nó, nhưng đa phần học như học một cái nghề,
chứ yêu để dâng hiến, yêu để sống chết thì ít lắm. Hát văn rất khó vì
vậy phải có tình yêu và tự học là chính.
- Vâng, xin cảm ơn anh!
Linh Nhật