Người
dân thôn Trà Phương, xã Thụy Hương, H.Kiến Thụy, TP.Hải Phòng đang rất bức xúc
trước việc ngôi chùa cổ, di tích quốc gia tại địa phương bị sư trụ trì tiến hành
xây mới khiến cho cảnh quan biến dạng cực kỳ xấu, còn chùa chính đang có nguy
cơ xóa sổ.
Đó là chùa
Trà Phương, tên chữ là Thiên Phúc tự. Theo sử sách ghi chép, chùa được xây dựng
từ thời nhà Lý, do dựng trên một gò đất vắng vẻ, cây cối rậm rạp, cách xa chốn
quần cư nên ban sơ có tên chùa Bà Đanh.
Điều này
được chứng minh rất rõ qua những di vật còn sót lại, trong đó có 3 chân cột
bằng đá xanh tảng vuông vức, mỗi cạnh khoảng 60 cm, điêu khắc hoa sen mang
phong cách đặc trưng của kiến trúc - điêu khắc thời Lý, và một vế đối chữ Hán
còn lưu trong chùa “Lý triều khai sáng danh lam cựu” (Triều Lý đã khai mở danh
lam này).
Điều không
ngờ, mặc dù là công trình văn hóa kiến trúc xếp hạng quốc gia nhưng sự quản lý
lại hết sức lỏng lẻo. Gần như người ta giao phó hẳn cho ni sư Trang trụ trì
toàn quyền quyết định, đến mức nhà chùa muốn làm gì thì làm.
Ngôi chùa
cổ kể từ đợt trùng tu đầu thế kỷ 20 đến nay tuy có không ít hạng mục xuống cấp
theo thời gian nhưng về cơ bản vẫn chắc chắn với những hàng cột lim to cao bóng
lưỡng, tường đá xây bằng vôi mật trải bao nắng mưa vẫn chắc nình nịch.
|
Chùa Trà Phương là di tích quốc gia nhưng sự quản lý rất
lỏng lẻo.
|
Những
cây nhãn cổ thụ hơn 400 năm tuổi tuy xác xơ hơn hồi xưa vẫn tỏa bóng xanh trùm
lên mái ngói cổ. Nhưng vị ni sư Trang trụ trì dường như thấy sự xưa cũ ấy kém
giá trị, muốn làm lại tất tật theo phong trào chùa to tượng lớn, muốn bê tông
hóa di sản.
Điều lạ
nữa ở chỗ, chính quyền xã Thụy Hương đã đồng ý với “cuộc cách mạng chùa” đó mà
không hề tham khảo ý kiến các cơ quan quản lý văn hóa hoặc báo cáo lên cấp
trên. Bằng chứng là họ nhiệt tình tham gia vào lễ động thổ xây chùa mới.
Theo điều
34 luật Di sản văn hóa, “việc bảo quản, tu bổ và phục hồi di tích phải được
dựng thành dự án trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt và phải bảo đảm
giữ gìn tối đa những yếu tố của di tích”.
Hình như
người trụ trì chùa Trà Phương và chính quyền xã Thụy Hương không quan tâm đến
luật này nên mới quyết định làm lễ động thổ xây dựng chùa mới to lớn hoành
tráng hơn.
Lễ được
tiến hành hồi giữa tháng 4/2012 nhưng may mắn là có người thấy được sự vô giá
của ngôi chùa cổ ngàn năm lịch sử, đã gọi điện ngay cho mấy vị lãnh đạo chính
quyền huyện.
Đích thân
ông Nguyễn Duy Bình - Chủ tịch UBND H.Kiến Thụy, đã lắng nghe, cử ngay người
đến xem xét sự việc. Vì vậy, dù lễ động thổ đã diễn ra nhưng việc thi công bị
tạm dừng ngay, chờ các cấp có thẩm quyền giải quyết.
Tuy nhiên,
nhiều người dân địa phương rất bất bình, nói rằng nhà chùa vẫn âm thầm xúc
tiến, thực hiện cho bằng được việc xây chùa mới.
Lưu giữ nhiều cổ vật
|
Hiện nhà chùa còn
lưu giữ nhiều văn vật vô giá, đặc sắc về điêu khắc, kiến trúc, như 2 bức
tượng đá Hoàng đế Mạc Đăng Dung và Thái hoàng thái hậu Vũ Thị Ngọc Toàn, đôi
sấu đá, các tấm bi ký đều tạc từ thế kỷ 16, chân đá tảng hoa sen từ thời nhà
Lý, các kiến trúc đậm dấu ấn phong cách thời Mạc, Nguyễn.
Năm 2007, chùa Trà
Phương được Bộ Văn hóa - Thông tin trao bằng xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ
thuật cấp quốc gia. Chùa Trà Phương ngày nay vừa là một di tích lịch sử - văn
hóa vừa đóng vai trò một bảo tàng nghệ thuật thời Mạc ít nơi nào có được.
|
Theo Nguyễn Thông
Báo Thanh niên