Cho đến nay dòng họ Phan ở làng Lâm Yên, nay là thôn Ấp Nam,
xã Đại Minh (huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam), đã có bảy đời làm nghề trống.
|
|
|
Sau khi hoàn thành một
chiếc trống, người thợ phải đánh vài hồi trống để thẩm âm
|
Theo con cháu trong dòng họ
này, cách đây hơn 200 năm, ông Phan Công Thiên từ Hải Dương theo đoàn người di
dân vào khai phá miệt vườn ở Quảng Nam đã dừng chân tại Lâm Yên lập dòng họ và
phát triển làng nghề làm trống trên mảnh đất này. Từ đó đến nay đời sau tiếp
nối đời trước, con cháu dòng họ Phan đã mang tiếng trống đến với nhiều vùng trên
cả nước, làm nên thương hiệu trống Lâm Yên.
Người dân xứ Quảng vẫn còn lưu truyền trong dân gian câu nói
“Trống Lâm Yên, chiêng Phước Kiều” để chỉ sự nổi tiếng của làng làm trống bậc
nhất miền Trung. Hiện có hơn 20 hộ gia đình trong dòng họ Phan đang giữ nghề
của tổ tiên để lại.
Sở dĩ làng trống Lâm Yên sống được và trở thành thương hiệu
từ xưa đến nay là nhờ vào chất lượng âm thanh và độ bền của trống. Ông Phan Văn
Mười, chủ nhiệm Hợp tác xã làng nghề thủ công mỹ nghệ Lâm Yên, cho biết một cái
trống được gọi là hoàn hảo phải đạt yêu cầu vừa tròn đẹp vừa có tiếng kêu hay.
Trống chầu (trống lớn nhất) phải lấy cho được tiếng “bầm”,
còn các loại trống nhỏ phải lấy cho được tiếng “tang”. Và để làm được một chiếc
trống như vậy đòi hỏi người thợ phải trải qua nhiều công đoạn khác nhau, tỉ mỉ
từ khâu chọn lựa đến khâu bịt trống.
Mùa đắt khách của nghề trống là vào tháng 3 và tháng 8 âm
lịch. Hai tháng này có nhiều lễ cúng tế nên nhiều người đến đặt trống. Không
chỉ tiêu thụ trong tỉnh, trống Lâm Yên đã vươn ra các thị trường khác như Đà
Nẵng, Quảng Ngãi và nhiều tỉnh thành.
|
|
|
Trải qua bảy đời làm trống với bao nhiêu thăng
trầm, con cháu dòng họ Phan ở Lâm Yên vẫn sống được bằng nghề của tổ tiên. Hiện
nay thợ làm trống của dòng họ Phan có thể chế tác 12 loại trống, trong đó nổi
tiếng là trống chầu, trống lệnh, trống lân, trống chiên, trống chùa...
|
|
|
|
Ông Nguyễn Ánh Chín (xã Điện Phương, huyện Điện
Bàn, tỉnh Quảng Nam)
vừa mua chiếc trống chầu dăm ghép Lâm Yên trị giá 1,2 triệu đồng để phục vụ
trong các buổi lễ của dòng họ
|
|
|
|
Do sự phát đạt của nghề này nên nhiều người
ngoài dòng họ Phan đã xin vào học về mở xưởng, nâng tổng số hộ làm trống ở
Lâm Yên lên gần 40 hộ. Trong ảnh là anh Ngô Tân, một thợ mộc mới chuyển sang
làm trống, đang làm chiếc trống chầu dăm liền cỡ lớn
|
|
|
|
Giậm đạp để căng da trống
|
|
|
|
Đóng từng cọc tre vào
khung trống để giữ cho mặt trống cố định, không bị bong tróc khi đánh
|
|
|
|
Lớp lông trâu trên mặt
trống được cạo để tạo mặt trống nhẵn và tiếng trống vang hơn
|
|
|
|
Giờ đây khi những “cây cổ thụ” của dòng họ đã
đến tuổi cổ lai hi, từng lớp trẻ của dòng họ Phan tiếp tục được ông cha
truyền lại nghề làm trống của tổ tiên đã có từ lâu đời. Trong ảnh là ông Phan
Văn Hai, 62 tuổi, người lớn tuổi nhất của dòng họ, dạy các cháu làm trống
|
Theo TTCT