Nếu ai có dịp về huyện biên giới Kỳ Sơn (Nghệ
An) sẽ có ấn tượng sâu sắc về nét đẹp truyền thống, với những nếp nhà sàn
thấp thoáng bên sườn núi và hình ảnh những cô gái dân tộc Thái thướt tha
trong trang phục thổ cẩm mang sắc màu của núi rừng miền Tây xứ Nghệ.
Để có được nét đẹp lung linh ấy, trên
dãy Trường Sơn hùng vĩ là nhờ đồng bào dân tộc Thái không ngừng phát huy nghề
truyền thống dệt thổ cẩm, tạo công ăn việc làm cho nhiều phụ nữ, góp phần xóa
đói, giảm nghèo.
Bảo tồn văn hóa truyền thống
Nhằm khôi phục và phát triển nghề
truyền thống, thời gian qua, các cơ quan chức năng huyện Kỳ Sơn đã nỗ lực
không ngừng, đầu tư công sức để khôi phục, phát triển. Năm 2011, thông qua Dự
án bảo tồn văn hóa truyền thống Lúc-xăm-bua tài trợ, nghề dệt thổ cẩm truyền
thống tại các xã Hữu Lập, Phà Đánh, Nậm Cắn... đã được phục hồi.
Qua đó, Liên minh các Hợp tác xã
Nghệ An và UBND huyện Kỳ Sơn tổ chức hàng chục lớp dạy nghề dệt thổ cẩm cho
phụ nữ, giúp chị em có thêm nghề phụ, tăng thu nhập, góp phần nâng cao đời
sống cho gia đình. Ngoài ra, nghề dệt thổ cẩm còn thu hút thanh niên có tay
nghề cao tham gia, để "thổi" đam mê cho giới trẻ gìn giữ, phát
triển nghề truyền thống cho các thế hệ mai sau.
Bà Cụt Thị Nguyệt, Phó Chủ tịch
UBND huyện Kỳ Sơn cho biết: Nghề dệt thổ cẩm của đồng bào các dân tộc Thái ở
huyện miền núi Kỳ Sơn đang được phát triển rất mạnh. Toàn huyện hiện có 19
làng nghề, với trên 600 lao động tham gia như: Làng Xốp Thập, bản Nản Na (xã
Hữu Lập); làng Phiêng Pô (xã Phà Đánh); làng Cầu Tám (xã Tà Cạ); bản Noọng Dẻ
(xã Nậm Cắn)... Trong đó có 2 làng nghề dệt thổ cẩm: Noọng Dẻ và Nản Na được
UBND tỉnh Nghệ An công nhận làng nghề năm 2011. Tuy thu nhập của các thành
viên làng nghề chưa cao, nhưng đã giải quyết việc làm cho bà con, đặc biệt là
việc khôi phục, bảo tồn được nghề truyền thống.
"Để tiếp tục duy trì và phát
triển nghề dệt thổ cẩm tại huyện Kỳ Sơn, bên cạnh sự tích cực tham gia của
người dân, các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp có sự vào cuộc mạnh mẽ hơn
nhằm khôi phục, bảo tồn và phát triển ngành nghề tiểu thủ công nghiệp, nghề
dệt thổ cẩm truyền thống. Đồng thời, có chính sách đồng bộ về đào tạo nghề,
cho bà con vay vốn, năng động mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm thông qua
ký gửi, trưng bày tại các khách sạn, đại lý, các kỳ hội chợ triển lãm ở các
thành phố, các điểm du lịch..." - Bà Cụt Thị Nguyệt cho biết thêm.
Hướng thoát nghèo
Nép mình bên Quốc lộ 7A, huyết
mạch giao lưu kinh tế, văn hóa của miền Tây Nghệ An, bản Noọng Dẻ, xã Nậm Cắn
với 114 hộ đang có bước chuyển mình mạnh mẽ nhờ phát huy nghề truyền thống
dệt thổ cẩm. Bản Noọng Dẻ, với 100% đồng bào dân tộc Thái sinh sống, phụ nữ
ngoài công việc nương rẫy, nay có thêm nghề dệt thổ cẩm. Tuy nhiên, nghề dệt
thổ cẩm cũng có nhiều khó khăn khi bị những sản phẩm dệt may công nghiệp lấn
át. Nghề dệt thổ cẩm ở Noọng Dẻ có lúc đứng trước nguy cơ mai một. Nhưng
người dân Noọng Dẻ vẫn quyết tâm giữ lấy nghề tổ tiên để lại, lớp trước
truyền nghề cho lớp sau, không ai nỡ vứt bỏ khung cửi khỏi hiên nhà.
Từ sự tâm huyết của người dân,
cùng với chính sách của địa phương trong việc phát huy nghề truyền thống đã
giúp người dân xóa đói, giảm nghèo, ổn định đời sống. Thượng tá Phạm Hữu Lam,
Đồn trưởng Đồn BP Nậm Cắn, BĐBP Nghệ An cho biết: Khi có chính sách hỗ trợ
cho bà con vay vốn phát triển nghề truyền thống, cán bộ, chiến sĩ đã cùng với
Hội Phụ nữ huyện, xã xuống tuyên truyền, giúp đỡ bà con nâng cao tay nghề,
khôi phục nghề dệt thổ cẩm và xem đây là hướng đi thoát nghèo, khi nương rẫy
ngày càng bị thu hẹp và bạc màu.
Việc chú tâm nâng cao tay nghề,
sản phẩm của chị em phụ nữ Noọng Dẻ chiếm được lòng tin của khách hàng, mở
rộng thị trường tiêu thụ và khẳng định thương hiệu. Chị Lương Thị Văn, Chủ
nhiệm Hợp tác xã dệt thổ cẩm Noọng Dẻ tâm sự: Tính đến nay, cả bản đã có
khoảng 100 hộ gia đình theo nghề dệt thổ cẩm và đã đem về một nguồn thu đáng
kể, góp phần cải thiện cuộc sống cho các gia đình. Sản phẩm dệt thổ cẩm (váy,
áo, khăn piêu, túi, ví, thắt lưng) của phụ nữ Noọng Dẻ luôn được khách hàng
gần xa ưa chuộng, bởi chất lượng tốt, mẫu mã phong phú, tinh tế trong cách
trang trí hoa văn và hài hòa trong phối màu... Tay
nghề của các chị ngày càng được nâng cao, có những cơ sở kinh doanh ở Hà Nội
đưa nguyên liệu và bản thiết kế mẫu về tận nơi để thuê chị em dệt.
Tuy nhiên, đồng bào Thái ở Kỳ Sơn
nói chung và ở Noọng Dẻ nói riêng đang mong muốn chính quyền địa phương đầu
tư thêm vốn xây dựng nhà xưởng, khu trưng bày sản phẩm để có điều kiện thu
hút thêm nhiều khách du lịch, có điều kiện mở rộng sản xuất, nâng cao hiệu
quả kinh doanh. "Mong muốn của bà con Noọng Dẻ, được các ban, ngành cấp
trên hỗ trợ mở xưởng dệt và trưng bày sản phẩm ở ngay tại bản. Việc này sẽ
phát huy lợi thế về địa hình, bản cách Cửa khẩu Quốc tế Nậm Cắn không xa, lại
nằm cạnh tuyến đường chiến lược về giao lưu kinh tế và phát triển du lịch,
dịch vụ, không ít khách du lịch qua đây muốn dừng lại để chọn mua một số sản
phẩm làm quà lưu niệm, nhưng không có gian hàng trưng bày nên đành phải đi qua.
Từ đó, nghề truyền thống dệt thổ cẩm sẽ trường tồn, phát huy bản sắc văn hóa
dân tộc" - Chị Lương Thị Văn bày tỏ mong muốn./.
Theo báo du lịch
|