Nội
dung Chương trình 04-Ctr/TU: “Phát triển văn hóa xã hội, nâng cao chất
lượng nguồn nhân lực Thủ đô, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh
giai đoạn 2016 - 2020” không chỉ còn là mối quan tâm của các cấp quản
lý, mà của toàn người dân Thủ đô.
Làm sao để trở nên tiêu biểu?
Tỷ lệ 85% gia đình văn hóa, 55% làng văn hóa, 70% tổ dân phố văn hóa
tính đến năm 2015 dường như không phải là con số “biết nói”. Ông Nguyễn
Khắc Lợi – Phó Giám đốc Sở VH&TT Hà Nội, thành viên Ban chỉ đạo thừa
nhận: “Là quá cao, không phản ánh đúng thực chất”. Bởi ở đâu đó trong
một số góc nhà, một số thôn xóm vẫn còn hiện tượng cờ bạc, nghiện hút,
bạo hành gia đình. Những câu nói thiếu văn hóa được nhiều người thốt ra
khiến một giai đoạn lãnh đạo TP Hà Nội phải ra văn bản cảnh báo và chấn
chỉnh… Cho dù, những thành quả của Chương trình 04 đạt được trong giai
đoạn 2011 - 2015 là không nhỏ, nhưng để những nét đẹp trong cách ứng xử
xưa không phôi pha, vấn đề xây dựng người Hà Nội thật sự văn minh lại
trở thành nhiệm vụ trọng tâm trong Chương trình 04 giai đoạn 2016 -
2020.
Theo ông Nguyễn Khắc Lợi, mục tiêu của chương trình lần này vẫn bám sát
vào việc xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, tạo sự
chuyển biến mạnh mẽ trong xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh,
bảo tồn phát huy các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể… Song đúng
như Bí thư Thành ủy Hoàng Trung Hải chia sẻ: Chương trình 04 là chương
trình khó thực hiện nhất trong 8 chương trình của Đảng bộ TP Hà Nội
nhiệm kỳ 2015 - 2020, nhất là việc xây dựng nếp sống văn hóa. Chính vì
vậy, để vấn đề xây dựng người Hà Nội thanh lịch văn minh không trở nên
mông lung với những con số mang tính thành tích cộng dồn, tại giai đoạn
này mục tiêu của chương trình đặt những đầu bài rất cụ thể: 100% thôn,
làng có nhà văn hóa và điểm sinh hoạt cộng đồng, hàng năm dành từ 8 -
10% ngân sách đầu tư cho phát triển văn hóa, xã hội, nâng cao chất lượng
nguồn nhân lực Thủ đô, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh; bảo
tồn, phát huy giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể được UNESCO công
nhận là di sản văn hóa thế giới, di sản quốc gia đặc biệt; xây dựng phát
triển làng nghề gắn với phát triển du lịch tại Bát Tràng (Gia Lâm), Vạn
Phúc (Hà Đông), Làng cổ Đường Lâm (thị xã Sơn Tây)…
Đứng trước những tiêu chí không dễ đạt được, đặc biệt là hình thức công
nhận kết quả của tiêu chí có phần khắt khe hơn, nhiều lãnh đạo quận,
huyện băn khoăn. Bí thư Quận ủy Cầu Giấy Lê Văn Luân chia sẻ: “Nếu 100%
các làng, thôn có nhà văn hóa thì khả thi, nhưng tại các tổ dân phố của
các quận sẽ rất khó bởi thiếu quỹ đất”. Tuy nhiên, điểm sinh hoạt công
cộng là nhu cầu bức thiết, khi đặt ra mục tiêu, các địa phương sẽ phải
đề xuất những phương án “mềm” để có thể đạt được.
Chờ đợi bộ quy tắc ứng xử
Mong muốn tạo đột phát trong nếp sống, nếp nghĩ của người Hà Nội, Chủ
tịch Liên đoàn Lao động TP Nguyễn Thị Tuyến mong muốn UBND TP sớm ban
hành bộ quy tắc ứng xử (QTƯX) nơi công cộng. Rút kinh nghiệm từ hệ thống
QTƯX lần đầu, trong dự thảo bộ QTƯX đang trình UBND TP Hà Nội đưa ra 3
cấp độ, gồm những điều nên làm, không nên làm và không làm.
Cụ thể như: Người dân có mặt tại địa điểm công cộng không gây tiếng ồn,
không sử dụng, kích động, đe dọa bạo lực, không phóng uế bừa bãi, không
hút thuốc; Không nên chen lấn, xô đẩy, không nên quát mắng, nói cười quá
to, cởi trần, mặc đồ ngủ; Nên giúp đỡ người khuyết tật, phụ nữ có thai,
người già, trẻ em, nên nói lời cảm ơn, xin lỗi, nên bảo vệ cảnh quan
môi trường… Tại khu vực tín ngưỡng, tôn giáo, người dân không thực hành,
ủng hộ mê tín dị đoan, không xâm phạm cảnh quan; Không nên đốt nhiều
vàng mã, ăn nói thô tục, mặc đồ quá ngắn; Nên đặt tiền lễ đúng nơi quy
định, giữ gìn, phát huy nghi thức, giá trị truyền thống… Khách đến bến
tàu xe không chen lấn, xô đẩy; Không nên ăn uống làm mất vệ sinh, mang
vật dụng, hàng hóa độc hại, dễ cháy nổ; Nên giữ gìn an ninh, trật tự…
“Khi chúng tôi đưa ra lấy ý kiến phản biện, nhiều người cho rằng về mặt
khoa học, nội dung dự thảo bộ QTƯX tại địa điểm công cộng là hợp lý,
nhưng để triển khai thì các tiêu chí nên rút gọn hơn nữa, chỉ cần những
điều nên làm và không làm. Đây là vấn đề chúng tôi rất băn khoăn. Nếu
quy định những điều không được làm thì phải có chế tài xử phạt đi kèm,
trong khi bộ QTƯX nhằm mục đích định hướng, điều chỉnh và quy chuẩn lời
nói, thái độ, hành vi của người dân cho phù hợp với chuẩn mực và giá trị
chung, không phải là văn bản quy phạm pháp luật” - TS Mai Anh – giảng
viên khoa Quốc tế, Đại học Quốc gia Hà Nội, thành viên Tổ xây dựng bộ
QTƯX cho biết. Dự kiến, dự thảo Bộ quy tắc ứng xử tại địa điểm công cộng
trên địa bàn TP Hà Nội sẽ hoàn thành trong quý II/2016, sau đó sẽ triển
khai trong thực tiễn, vừa làm, vừa rút kinh nghiệm để điều chỉnh, bổ
sung cho hoàn thiện.
Quá trình tạo dựng những giá trị văn hóa, nhất là văn hóa ứng xử không
phải là câu chuyện ngày một, ngày hai, đòi hỏi những nỗ lực bền lâu,
liên tục, nhất là phải bắt đầu từ lớp trẻ. Một tín hiệu vui với xây dựng
văn hóa, con người Hà Nội là từ năm 2011, ngành giáo dục TP đã triển
khai dạy đại trà bộ tài liệu “Giáo dục nếp sống thanh lịch - văn minh
cho học sinh Hà Nội” ở tất cả các cấp học. Trong giai đoạn 2016 - 2020,
bộ tài liệu này sẽ được chú trọng triển khai ở cấp mầm non và tiểu học.
Khi những chủ nhân tương lai của Thủ đô được quan tâm rèn giũa việc gìn
giữ, phát huy giá trị văn hóa Hà Nội, ta càng củng cố niềm tin vào việc
hình thành nếp sống văn minh, thanh lịch của Thủ đô, hướng đến mục tiêu
xây dựng văn hóa Hà Nội tiêu biểu cho văn hóa cả nước.
Theo kinhtedothi.vn