Tại ngôi làng Raneri, cách New Delhi hơn 640km về phía Tây Nam, ông Lakha Khan đang say sưa chơi đàn sarangi - một loại nhạc cụ dân tộc của Ấn Độ giống như violin. Bên cạnh ông Khan là 2 người đàn ông đang loay hoay với các thiết bị ghi âm để thu lại những giai điệu ông Khan đang thể hiện. Họ là những người cố gắng gìn giữ, bảo tồn một loại hình nghệ thuật dân tộc đặc sắc của Ấn Độ đang bị đe dọa bởi các trào lưu nhạc thịnh hành.

Ông Lakha Khan biểu diễn với đàn sarangi.

Ông Khan, 66 tuổi, là một trong số ít những Manganiyar - một cấp bậc của các nhạc công đạo Hồi sống ở bang Rajasthan - còn biết chơi đàn sarangi. Trong khi đó, Ashutosh Sharma và Ankur Malhotra, cùng 37 tuổi, những người cùng chung một mục đích: gìn giữ âm nhạc Manganiyar.

Theo Malhotra, bài ca của các Manganiyar là những câu chuyện về sự sống, cái chết, về tình yêu, về cuộc sống gia đình (thường là của những người Hindu) đầy cảm xúc. Tuy nhiên, đây là loại hình nghệ thuật “cha truyền con nối”, không có bất cứ sự ghi chép nào nên dần bị mai một.

Ý tưởng bảo tồn âm nhạc của các Manganiyar được khơi nguồn từ Alan Lomax, nhà âm nhạc học đã lặn lội đến Nam Mỹ để ghi âm lại những tác phẩm thuộc thể loại nhạc blue chưa được nhiều người biết đến hơn 50 năm trước. Để rồi giờ đây, một lượng lớn người dân trên thế giới yêu mến thể loại nhạc này.

Sharma và Malhotra đã lập ra công ty ghi âm Amarrass với mục đích phổ biến nhạc Manganiyar tại Ấn Độ, nơi mà đa phần giới trẻ đang đắm mình vào các trào lưu âm nhạc thời thượng, bỏ quên loại hình nhạc dân tộc. Con đường bảo tồn một loại hình nghệ thuật đặc sắc thật không đơn giản.

Mất nhiều tháng ròng rã tại Rajasthan, ngồi nghe nhạc Manganiyar ở làng Pokharan, Sharma và Malhotra mới được biết thông tin rồi tìm được nghệ nhân Lakha ở Raneri. Sau đó, họ tiếp tục phải đi tìm Sakar Khan ở Hamira, 76 tuổi, người được xem là bậc thầy về kamancha - một loại nhạc cụ bộ dây, để tìm hiểu thêm lịch sử của nhạc Manganiyar. Kinh phí cho hoạt động của họ cũng rất eo hẹp. Shubha Chaudhuri, nhà nghiên cứu âm nhạc dân tộc tại Gurgaon (Ấn Độ), đã từng lên tiếng hoài nghi về sự thành công của công ty ghi âm Amarrass.

Tuy nhiên, Sharma và Malhotra không hề nao núng. Năm ngoái, Amarrass đã tổ chức Festival Desert Music lần đầu tiên để quảng bá nhạc Manganiyar tại New Delhi với sự góp mặt của các nhạc công đến từ Rajasthan và cây guitar Vieux Farka Touré của Mali. Ngoài ra, họ cũng cho ra mắt album mang tên Manganiyar Seduction và bán được khoảng 3.000 bản.

Mặc dù, sự khởi đầu chưa thật sự mỹ mãn khi số khán giả đến Festival Desert Music chưa lấp đầy nửa khán phòng và số đĩa bán ra còn khiêm tốn, các chuyên gia trong lĩnh vực vẫn đánh giá cao những nỗ lực của Sharma và Malhotra.

Tháng 12 tới, một liên hoan nữa (nhưng lần này là sân khấu ngoài trời) sẽ được tổ chức tại New Delhi. Ngoài ra, những tác phẩm âm nhạc Manganiyar cũng đã được đưa lên website của Malhotra. Nhằm thu hút nhiều người hơn nữa đến với Manganiyar, một phong cách âm nhạc mới cũng đã được thử nghiệm khi Sharma và Malhotra yêu cầu các DJ phối nhạc điện tử với nhạc Manganiyar.

Theo ( SGGP online)    -   Đỗ Cao