TTCT - Đàn tính - hát then là một hoạt động văn hóa cổ
truyền dân gian rất đặc trưng của các dân tộc Tày, Nùng ở các tỉnh miền
núi phía Bắc như Cao Bằng, Bắc Kạn, Yên Bái, Lạng Sơn. Điệu hát then và
tiếng đàn tính đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu trong đời
sống văn hóa của bà con các dân tộc nơi đây.
|
Một buổi tập hát then tại tư gia của bà Vũ Thị Minh Thông - trưởng
Đoàn nghệ thuật quần chúng Đàn tính - hát then tại Q.Tân Phú, TP.HCM |
Theo quan niệm dân gian, then có nghĩa là thiên, tức là
“giàng, trời”, và hát then được coi là điệu hát của thần tiên truyền
lại. Vì vậy, trong đời sống tâm linh của người Tày cổ, hát then được
dùng trong những sự kiện trọng đại hay lễ kỳ yên, cầu mùa, gọi hồn, chúc
phúc, chúc thọ... Đồng bào Tày quan niệm những điệu then giúp gửi lời
cầu khấn đến nhà trời.
Hiện nay đồng bào các dân tộc Tày, Nùng có mặt ở nhiều
tỉnh thành phía Nam, trong đó đông nhất là tại TP.HCM, Bình Dương, Đồng
Nai, Lâm Đồng... Và thật bất ngờ khi tại vùng đất quê hương mới TP.HCM,
đàn tính - hát then đã tiếp tục được những người con chính gốc Tày gầy
dựng và phát triển. Họ không chỉ lưu truyền di sản âm nhạc truyền thống
cho cộng đồng người Tày ở phía Nam, mà còn giới thiệu đến cộng đồng đa
văn hóa của người Sài Gòn và bạn bè nước ngoài.
Đoàn nghệ thuật quần chúng Đàn tính - hát then thuộc
Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam - chi nhánh phía Nam (TP.HCM).
Đầu tàu là nhạc sĩ Hoàng Quân, người dân tộc Tày, xuất thân từ gia đình
truyền đời làm “ông giàng, bà then” (theo tập tục là người diễn xướng,
hát và chơi đàn, kết nối giữa cộng đồng tộc người Tày và trời).
|
Nhạc sĩ Hoàng Quân là người đã có công sưu tầm và lưu giữ các bài hát then cổ. Ngoài ra, ông còn sáng tác nhiều bài hát mới |
|
Nhạc sĩ Hoàng Quân đang truyền dạy cho cháu đích tôn của mình |
|
Cần đàn tính không có phím bấm, mỗi cây đàn sau chế tác thường phải mất nhiều thời gian để thẩm âm và chia đoạn |
|
Kho tư liệu đàn tính đủ mọi kích cỡ của nhạc sĩ Hoàng Quân |
|
Đoàn nghệ thuật quần chúng Đàn tính - hát then gồm những cô chú bác
cao tuổi, trực thuộc Trung ương Hội Người cao tuổi Việt Nam, trong một
buổi biểu diễn tại thành phố |
|
Một buổi giao lưu âm nhạc dân tộc ngoài trời của Đoàn nghệ thuật Đàn tính - hát then người cao tuổi TP.HCM |
LÊ QUANG NHẬT