Ở
ngôi chùa cổ này, du khách sẽ chạm được vào những xúc cảm chân thật
nhất trong tâm mỗi người. Chùa Tây Phương (Sùng Phúc Tự) tọa lạc ở độ
cao 100m trên núi Tây Phương (xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất, Hà Nội),
là một trong những ngôi chùa có niên đại cổ nhất Việt Nam, chỉ sau chùa
Dâu ở Bắc Ninh. Theo cuốn Sơn Tây địa chí (1939), chùa được xây từ đời
Cao Biền (865 - 875).
Các tượng La Hán tại chùa Tây Phương.
|
Đến
năm 1794, chùa được đại tu hoàn toàn với tên gọi “Tây Phương Cổ Tự”,
hình dáng kiến trúc còn giữ lại đến ngày nay. Dựa vào thế núi từ thấp
lên cao,
kiến trúc chùa Tây Phương được xây dựng theo kiểu chữ Tam, tòa
giữa hẹp nhưng cao hơn tòa thượng và hạ, cách nhau 1,6m. Các tòa nhà
gạch trần theo hình cong và được chạm trổ theo kiểu “bán âm, bán dương”
hoặc “sắc sắc không không” theo triết lý nhà Phật. Phía trong chùa dựng
theo lớp chồng giường thống nhất
, chồng cột có xà đỡ. Mỗi ngôi chùa mang
một kiến trúc riêng biệt, nhưng lại tạo nên một chỉnh thể hài hòa,
thống nhất giữa không gian núi rừng trầm tịch và thoáng đãng.
Để lên đến cổng chùa, du khách phải vượt qua 239 bậc lát đá ong. Nhìn bề
ngoài, mỗi tòa có 2 tầng mái kiểu chồng diêm. Mái trên có múi in nổi
hình lá đề, lớp dưới là ngói lót hình vuông sơn ngũ sắc như màu áo cà sa
xếp trên những hàng rui gỗ làm thành ô vuông đều đặn. Mái chùa có những
góc đao cong vút được làm bằng gỗ và đất nung, với những đường nét nổi
lên hình hoa, lá, rồng phượng sống động, vươn cao tới 2,2m. Xung quanh
diềm mái của 3 tòa nhà đều được chạm trổ tinh tế theo hình lá triện cuốn
rất công phu. Tường chùa xây toàn bằng gạch Bát Tràng, các cột gỗ đều
kê trên đá tảng xanh, khắc hình cánh sen. Không chỉ nổi bật với kiến
trúc độc đáo, chùa Tây Phương còn là nơi tập trung những tác phẩm đặc
sắc của nghệ thuật điêu khắc tôn giáo bao gồm chạm trổ, phù điêu và tạc
tượng. Hầu hết các đầu bẩy, bức cổn, xà nách, ván long... làm bằng gỗ
trong chùa đều được các nghệ nhân làng mộc truyền thống Chàng Sơn nổi
tiếng nhất xứ Đoài thời bấy giờ thực hiện.
Nhưng tiêu biểu nhất ở chùa Tây Phương phải kể đến các bộ tượng. Trong
chùa có hơn 70 pho tượng cùng với các bức phù điêu, chủ yếu được tạc
bằng gỗ mít sơn son thiếp vàng. Nhiều pho tượng được tạc cao hơn người
thật như 8 pho tượng Kim Cương và Hộ Pháp, cao chừng 3m. Đặc biệt, tượng
18 vị La Hán được thờ ở chùa Thượng đã nhiều lần đi vào thi ca. 18 pho
tượng, mỗi người một dáng vẻ, một tư thế, ai nấy đều có nét riêng biệt
với phong cách điêu khắc lạ lùng, khi đặt cạnh nhau tạo nên một khung
cảnh đầy ấn tượng. Hội chùa Tây Phương được tổ chức vào ngày 6 tháng 3
Âm lịch hàng năm. Đây là dịp du khách vừa đi lễ chùa cổ, vừa khám phá
những nét kiến trúc Phật giáo độc đáo của đất Hà thành.
Theo : ktdt.vn