Hòa
Bình được ví như thủ phủ của dân tộc Mường. Đó cũng là lý do trong đợt
khảo sát vòng cung Tây Bắc mới đây, Hòa Bình đã giới thiệu điểm du lịch
mang đặc trưng dân tộc Mường: bản du lịch cộng đồng Giang Mỗ.

Giang
Mỗ có ưu điểm chỉ cách trung tâm thành phố Hòa Bình chừng 10km. Bản có
110 nóc nhà, toàn người Mường và có lẽ đây chính là một bảo tàng sống về
văn hóa truyền thống của người Mường Hòa Bình. Trong đó, thôn Giang Mỗ 2
có truyền thống đón khách du lịch chỉ có khoảng 45 nhà và được chính
quyền địa phương quy hoạch thành điểm du lịch cộng đồng . Anh Nguyễn Văn
Hậu, trưởng bản cho biết: “Với bản du lịch cộng đồng Giang Mỗ 2, tất cả
các hộ giữ nguyên hiện trạng, không được xây dựng mới phá vỡ kết cấu nhà
và không gian truyền thống. Thành phố Hòa Bình cũng có đề án những nhà
nào muốn tách hộ sẽ được chuyển ra ngoài khu vực quy hoạch làm bản du
lịch cộng đồng”.
Bản Giang Mỗ phát
triển du lịch được hơn 20 năm nay. Lúc đầu là tự phát, do gần thành phố
và một số hộ liên kết với các doanh nghiệp du lịch ở Hà Nội làm dịch vụ
ăn uống, lưu trú, tìm hiểu sinh hoạt của đồng bào Mường nơi đây. “Thời
gian đầu, đường sá đi lại khó khăn. Thấy vậy, năm 2004 một số đoàn khách
Pháp đã hỗ trợ tiền để làm con đường bê tông chạy giữa bản”, chị Bùi
Thị Lưu, ở đầu bản Giang Mỗ 2, cho biết.
Đến
nay, một vài gia đình trưng bày sản phẩm thủ công tại hiên nhà để giới
thiệu và bán cho khách tham quan. Có những chiếc khăn dệt với sắc màu
vàng - xanh dịu nhẹ, những chiếc “ếp” đựng cơm nếp xinh xinh đan bằng
tre… Bà con ở đây đã biết làm du lịch cộng đồng để tăng thêm thu nhập.
Khách du lịch trong nước và nước ngoài đến Giang Mỗ nhiều, nhất là bản
nằm trên cung đường ra bến thủy nội địa thăm lòng hồ Hòa Bình. Đây là
điểm dừng chân để khách du lịch tìm hiểu những nét văn hóa truyền thống
của dân tộc Mường . Chị Lưu cho hay: “Khách đến bản có nhu cầu ngắm không
gian làng bản (văn hóa cư trú), nên người dân Giang Mỗ giữ nếp nhà
truyền thống; khách du lịch có nhu cầu ăn những món riêng có, nên bà con
sẵn sàng nấu những món ăn cha ông truyền lại. Bà con cũng gìn giữ và sử
dụng bộ khung cửi cổ truyền, tự tay dệt nên những tấm vải mang hoa văn
thổ cẩm của dân tộc mình... giới thiệu và bán cho khách. Cứ như thế,
Giang Mỗ ngày càng hấp dẫn khách du lịch”.
Khách
du lịch đến đây cũng mang lại nhiều lợi ích cho dân bản, cải thiện đời
sống bà con. Ngoài dịch vụ lưu trú, ăn uống, khách nước ngoài thường mua
đồ lưu niệm về tặng người thân, trong đó chủ yếu mua một số sản phẩm
đan lát, thổ cẩm. “Gần đây, một số đoàn du lịch đến từ Nhật Bản, Pháp,
Singapore muốn ở lại dài ngày để đi cấy cùng dân bản. Đây là một hướng
làm mới du lịch cộng đồng và các công ty du lịch đang tư vấn cho một số
hộ tại đây kết hợp làm”, ông Nguyễn Văn Hậu cho hay.
Một
số hộ làm du lịch cộng đồng cho biết, chính quyền địa phương chưa hỗ
trợ kinh phí để đào tạo người dân cách làm du lịch. Theo chị Lưu, “dân
trong bản tự làm du lịch . Khách đoàn thường do công ty du lịch từ Hà Nội
dẫn lên. Giao tiếp giữa người dân và khách du lịch chủ yếu qua hướng
dẫn viên. Một số nhà thường làm dịch vụ đón tiếp khách cũng tự học tiếng
nước ngoài. Vì vậy, người dân Giang Mỗ mong muốn được ngành du lịch của
tỉnh đào tạo kỹ năng làm du lịch cộng đồng, kỹ năng giao tiếp với khách
du lịch”.