Trải qua hàng trăm năm tồn tại và
phát triển, làng Hảo nổi tiếng làm đồ chơi Trung thu cổ truyền luôn gợi
nhớ lại tuổi thơ cho những người ghé qua nơi đây.
Cách
Hà Nội hơn 50km nhưng làng Hảo, thôn Ông Hảo, Yên Mỹ, Hưng Yên lại có
một không khí trung thu khác biệt hoàn toàn với Hà Nội.
Ở đây không có sự rực rỡ màu mè trên phố Hàng Mã,
không có những món đồ chơi, súng nhựa, mặt nạ 'siêu nhân', những bộ
cánh hóa trang cầu kỳ… mà chỉ có tiếng trống nhẹ nhàng nhưng vui tươi,
những chiếc mặt nạ bồi giấy hình trâu, ngựa, chú tễu… Đi quanh khắp
làng, đâu đâu cũng thấy không khí tấp nập sản xuất của các hộ gia đình
để phục vụ cho Tết Trung thu.
Ngỡ
tưởng đây là nghề tay trái, thời vụ của những người dân ở đây nhưng
không phải. Họ làm nghề sản xuất quanh năm mới đủ đáp ứng được đơn
hàng, nhất là trong hai năm trở lại đây.
'Ngày
trước rất khó khăn, sản phẩm ra thị trường không cạnh tranh được với
hàng Trung Quốc, tuy nhiên hai năm trở lại đây, mọi người quan tâm lại
với đồ chơi truyền thống, đơn hàng trải dài từ Bắc vào Nam, làm không
xuể' - cô Vũ Thị Là, nghệ nhân làng Hảo phấn khởi chia sẻ.
Sự
thân thuộc và gắn liền với tuổi thơ là điều kéo mọi người lại với đồ
chơi truyền thống đã giúp cho làng nghề không bị mai một.
Cô Vũ Thị Là – một trong nghệ nhân làm trống dân gian ở làng Hảo.
Việc
sản xuất món đồ chơi như chiếc trống không hề đơn giản, cần có những
người tỉ mỉ, chất liệu từ thiên nhiên và mọi thứ đều được làm thủ công.
Làng Hảo có khoảng 150 người làm nghề,cứ mỗi dịp Trung thu mỗi hộ có thể
sản xuất khoảng 50.000 sản phẩm các loại khác nhau.
Riêng
với trống, mỗi gia đình có thể cung cấp khoảng 6.000 chiếc ra thị
trường. Giá mỗi chiếc trống giao động từ 15.000đ đến 50.000đ tùy theo
kích cỡ.
Học làm trống với sự hướng dẫn của các nghệ nhân làng Hảo dưới đây:
Để
làm được một chiếc trống trải qua rất nhiều cộng đoạn phức tạp. Đầu
tiên là đặt khuôn tròn và vạch tâm cho những khúc gỗ đã được chặt.
Sau đó dùng dao bỏ những phần thừa đi, tưởng chừng như là việc nặng nhưng với cô Là thì cô làm rất dễ dàng.
'Gỗ
đề và da trâu là hai thành phần quan trọng nhất đề làm ra một chiếc
trống, gỗ đề phải được tiện một cách tỷ mỉ còn da trâu cần được lát mỏng
phơi khô', anh Vũ Huy Tư, một trong những nghệ nhân trẻ tuổi ở làng
nghề chia sẻ.
Khoanh gỗ được đưa vào tiện là công đoạn khó cần sự tỉ mỉ, tập trung cao để đảm bảo cho lớp gỗ đủ độ dày, bền, chắc.
Một khoanh gỗ sau khi tiện xong sẽ được các dạng thân trống khác nhau tạo ra nhiều kích cỡ.
Những
tang trống cùng kích cỡ sẽ được luồn vào với nhau bằng một sợi dây và
được đem đi phơi. Gỗ đề cũng được đảm bảo khi để quanh năm mưa gió không
ảnh hưởng đến chất lượng.
Sau khi được phơi, tang trống sẽ được nhuộm đỏ và được phơi tiếp lần nữa.
Việc
bưng trống lại được chuyển giao sang nghệ nhân khác trong làng làm, vì
vậy sau khi đủ tang và mặt trống, cô Là lại chuẩn bị gói gọn mọi thứ.
Lớp da trâu căng, mỏng chỉ vào milimet. Chỉ cần sai xót là có thể ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm.
Mọi công đoạn đều được làm thủ công, từ đôi bàn tay của các nghệ nhân nhiều năm.
Việc chuyển giao giai đoạn được vận chuyển qua chiếc xe kéo thô sơ nhưng đậm chất quê hương.
Bưng
trống là bước quyết định đến thành phẩm. 'Bưng da quá căng thì trống
kêu không tròn tiếng, còn nếu da quá chùn thì sản phẩm sẽ nhanh hỏng',
cô Là chia sẻ.
Không
chỉ có bàn tay của các nghệ nhân, những đứa trẻ làng Hảo cùng tranh thủ
góp sức, góp phần bằng những việc đơn giản như móc xiên.
Cuối cùng là quai trống nhỏ xinh được gắn gọn lên tang trống. Sau đó sẽ sản phẩm được đóng bảo tải chuyển đi khắp cả nước.
Theo: tiin.vn