Làng nghề gốm Quyết Thành
thuộc thị trấn Quế (huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam) có vào khoảng thế kỉ
XVI, tính đến nay đã gần 500 năm. Mặc dù không nổi tiếng như những làng
gốm khác, làng nghề gốm nơi đây đã có nhiều nét tiêu biểu, khởi sắc hơn
sau khi có chủ trương của chính quyền quyết định thành lập Hợp tác xã
gốm Quyết Thành.
Nguyễn Đức Phú – Chủ nhiệm hợp tác xã
làng gốm Quyết Thành cho biết: “Bí quyết tạo nên thành công trong nghề
làm gốm và để tạo nên một sản phẩm đạt tới mức hoàn mỹ bằng một đôi tay
kết hợp với phương thức truyền thống là chuyện không dễ, đòi hỏi người
thợ phải biết luyện công phu với đất sét mới tạo ra gốm sành khác với
những loại gốm ở nơi khác”.
|
Những sản phẩm đa dạng qua nhiều công đoạn thủ công chờ được đưa vào lò nung. Ảnh: Bảo Thoa. |
Qua trải nghiệm thực tế với làng gốm,
chúng tôi được chứng kiến quy trình làm ra sản phẩm của làng gốm Quyết
Thành hoàn tòan bằng thủ công truyền thống. Nói rõ về các công đoạn làm
ra sản phẩm, ông Bùi Văn Dư, một nghệ nhân gốm ở làng cho hay: “Sản phẩm
được tạo ra bằng đôi tay thủ công của người thợ, chỉ có ít công đoạn
được cơ khí hóa như máy nghiền đất, máy tiện bằng điện, bàn quay được
gắn ổ bi và được kéo bằng mô tơ, còn đâu đều làm bằng tay hết”.
Theo các nghệ nhân làng gốm, để làm ra
sản phẩm gốm phải trải qua các công đoạn từ khi ngâm đất sét trong bể
sau đó làm nhuyễn đất bằng cách giẫm chân lên để nghiền kĩ đất. Khi nào
đất nhuyễn thì đặt lên bàn xoay tạo hình cho sản phẩm rồi mang phơi khô,
hoặc sấy rồi đắp họa tiết, đánh giấy ráp lau chùi sạch sẽ. Sau đó, phơi
khô hẳn sản phẩm, một số sản phẩm được tráng thêm lớp men theo đơn đặt
hàng riêng, còn thường là để mộc và cho vào lò nung.
|
Ông Nguyễn Đức Phú, Chủ nhiệm Hợp tác xã gốm Quyết Thành vừa làm việc, vừa chia sẻ với PV về làng nghề gốm. Ảnh: Hoàng Phong. |
Còn đối với hàng gốm mỹ nghệ, đất sét
phải được phơi khô rồi cho nước vào khuấy đều, sau đó tinh lọc các tạp
chất, cô đặc lại rồi đổ vào khuôn hoặc in dát trên máy, cắt gọt, đánh
bóng, vào son, vẽ men rồi mới đưa vào lò nung. Tiếp đó, vào son cho sản
phẩm để tạo nên nét độc đáo có một không hai của gốm Quyết Thành.
Riêng về đất làm gốm, chỉ vùng này mới
có loại đất có mầu đỏ như son, người thợ lấy đất nghiền nhỏ pha với nước
để nhúng các sản phẩm vào để khi nung có màu đỏ tươi.
Với nhiều công đoạn thủ công bằng đôi
tay của người thợ, sản phẩm gốm sành Quyết Thành mới thành sản phẩm hoàn
chỉnh và độc đáo, đó là lý do vì sao ông Phú cho rằng người thợ phải
luyện công phu với đất sét…
Trong quá trình tìm hiểu thông tin tại
làng gốm, chúng tôi được biết nhiều người làm rượu nấu ở khắp nơi đã đến
đây để mua bình gốm với mục đích tạo nên một loại rượu mới an toàn,
giúp người dân uống được đảm bảo sức khỏe, không sợ bị ngộ độc.
|
Bình rượu được làm từ đất sét . Ảnh: Hoàng Phong. |
Ông Phú cho hay, “Có lẽ nhờ thiên nhiên
khí hậu ban tặng mà đất ở đây khác với những nơi khác không có được. Vì
thế, khi sản phẩm đem đựng rượu thì rượu uống mát hơn, không gây đau
đầu, khó chịu mà vẫn giữ được hương vị của rượu, không giảm nồng độ.
Ngoài ra, dùng bình trà bằng gốm để pha thì uống thơm và mát, giữ cho
trà được lâu vì cách ẩm tốt.".
Cũng theo ông Phú, từ trước đến nay các
thương hiệu rượu truyền thống, chè sa tuyết nổi tiếng đều tìm đến mua
bình gốm của làng Quyết Thành để tạo nên sản phẩm đặc trưng riêng của
mình.
Theo: laodongthudo.vn