Không chỉ nổi tiếng trong vùng về khéo tay, làng cổ Phước Tích (xã
Phong Hòa, H.Phong Điền, Thừa Thiên-Huế) còn nổi danh với nhiều loại
bánh ngọt như phu thê, lá gai, bánh vả, bánh khoai tía…
Bà Đoàn Thị Thỉ, người được xem là “đệ nhất bánh” của làng, gắn bó trọn cuộc đời với các loại bánh - Ảnh: Tuyết Khoa
|
Nói đến ẩm thực Phước Tích là nói đến văn hóa “bột”. Đây chính là
nét đặc trưng của văn hóa ẩm thực làng quê cổ kính này. Gọi là văn hóa
“bột” bởi bột một thời đã làm nên thương hiệu cho làng.
Nổi danh khắp vùng
Tuy làng không làm ruộng nhưng những phụ nữ nơi đây đã khéo léo chế
biến ra nhiều loại bột như bột gạo, bột lọc, bột nếp để bán lại cho
người dân quanh vùng. Ngôi làng nhỏ bé chưa đầy 120 hộ dân có gần chục
nhà làm bột. Như nhà bà Lê Thị Khâm, Nguyễn Thị Thủy, Lê Ngọc Thị Phụng…
mấy chục năm nay nổi tiếng với việc chế biến bột gạo ngon ngọt, dẻo
thơm. Đa phần bột gạo ở đây được làm thành sợi dài để dùng nấu cháo bánh
canh (hay còn gọi là cháo bột). Ngoài ra còn có bột để chế biến các
loại bánh…
Từ nguyên liệu bột thơm ngon sẵn có, làng Phước Tích làm nên nhiều
loại bánh nổi danh khắp vùng, đặc biệt là các loại bánh ngọt như phu
thê, ít đen (bánh lá gai), bánh vả, bánh đôn (bánh khoai tía)…
Bà Lê Thị Như Kiều (53 tuổi), một trong những người nổi tiếng trong
làng với bánh phu thê, một loại bánh truyền thống của người Huế. Bánh
của bà không chỉ được ưa chuộng trong vùng mà được nhiều người ở tận chợ
Đông Ba (TP.Huế) và Đông Hà (Quảng Trị) vào đặt mua. Đa phần đám cưới,
đám hỏi quanh vùng đều tìm đến bà Kiều đặt bánh phu thê. “Bánh phu thê
được làm từ bột sắn nguyên chất cùng với nhân dừa, đậu xanh... Bánh này
muốn ngon thì phải chọn bột thật tươi và dẻo. Nhân bánh ngọt dịu vừa
phải. Khi gói thì phải khéo tay cho bánh vuông vức, cứng cáp là đẹp”, bà
Kiều cho biết.
Theo chỉ dẫn của bà Kiều, chúng tôi đến nhà bà Đoàn Thị Thỉ, người
được xem là “đệ nhất bánh” của làng. Bà Thỉ năm nay 75 tuổi nhưng hằng
ngày vẫn làm bánh mang sang chợ Mỹ Chánh (H.Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị)
bán. Bà làm đủ các loại bánh từ bánh lọc, bánh ít, bánh gói... Trong đó
bánh lá gai bà làm chuyên nhất. Cây gai được trồng trong vườn bà.
Bà Thỉ kể, bà làm bánh với mẹ từ thuở nhỏ. Khi nghề gốm không còn
thì gia đình bà chủ yếu sống bằng nghề làm bánh. Con bà cũng lớn lên từ
gánh bánh lá gai của bà. Giờ con cái đã có công ăn việc làm nhưng bà vẫn
làm bánh bán hằng ngày. Tay thoăn thoắt gói từng chiếc bánh, bà Thỉ
nói: “Gì chứ làng này thì bánh trái ai cũng biết làm. Ngày xưa làm nhiều
lắm. Cứ làm rồi gánh sang các chợ quanh vùng để bán. Vườn nhà ai cũng
trồng lá gai lá chuối để gói. Chiều chiều làm lá làm bánh, sáng sớm dậy
hấp rồi gánh đi bán sớm. Bởi thế, nhiều người gọi làng này là làng bột,
làng bánh luôn…”.
Tổ ẩm thực
Nổi tiếng là làng quê có nếp sống cực kỳ gia giáo nên phụ nữ nơi
đây cũng rất khéo léo. Từ khi Phước Tích được công nhận là Di tích lịch
sử văn hóa quốc gia vào năm 2009, du khách trong nước và quốc tế biết
đến Phước Tích nhiều hơn. Nhiều chương trình du lịch, hoạt động tour
tuyến được mở. Đội ẩm thực của làng cũng được thành lập, không chỉ phục
vụ nhu cầu ẩm thực của du khách mà còn phục dựng những món ăn truyền
thống của làng…
Tổ ẩm thực du lịch làng cổ Phước Tích được thành lập bởi chi hội
phụ nữ thôn, có 16 thành viên chia thành 4 tổ là con dâu của làng cổ có
độ tuổi từ 35 đến 65. Các tổ hoạt động luân phiên nhau. Tổ ẩm thực hoạt
động khá gọn nhẹ, đơn giản dưới sự quản lý của Ban Quản lý làng cổ Phước
Tích. Thực khách được thưởng thức các món ăn trong không gian nhà rường
cổ thoáng mát, rộng rãi của các hộ dân.
Chị Phan Thị Hồng Thanh, phụ trách tổ ẩm thực cho biết, ngoài những
món hiện nay thì chị cùng nhiều chị em khác dưới sự hướng dẫn của những
bậc cao niên và sổ sách ghi chép của làng để làm lại những món ăn
truyền thống của làng như món cơm gỏi, khế xâm, các món vả, canh hầm,
đặc biệt là nhiều loại bánh của làng... Hương vị Phước Tích còn nổi
tiếng từ những món ăn dân dã, được chế biến bằng nguồn nguyên liệu trong
khuôn viên vườn nhà như vả, mít, rau dại, hương liệu, cây ăn trái…
Theo : thanhnien.com.vn