Bánh "khéo" là sự hội tụ của đủ thứ bánh dân gian nơi miền Tây sông nước, là thức quà vô cùng ngọt ngào của tuổi thơ bao thế hệ. Từ những ngày xưa cũ chẳng có được nhiều món quà vặt như thời nay, các bà các mẹ phải chắt chiu từng hạt gạo để có thể cho con em mình được thêm kỷ niệm đẹp.

Sở dĩ gọi bánh "khéo" là bởi tất cả những món bánh đó đều được các bà các mẹ khéo léo tỉ mẩn làm ra,  từ màu sắc, hình dạng, đến hương vị thơm ngon đặc trưng. Cái khéo từ lúc chọn loại gạo, loại bột hay tìm loại nhân phù hợp đến tỉ mỉ canh xem thời gian ủ bột bao lâu là đủ. Lá nào trong vườn tạo màu được, nhào nặn ra sao và độ lửa thế nào là vừa để cho ra những chiếc bánh vừa đẹp vừa ngon.

Các món bánh "khéo" chủ yếu được làm từ bột gạo, bột nếp, bột năng và ăn kèm với nước cốt dừa. Bên cạnh đó, để tạo nên sự đa dạng lại nhờ chính vào những nguyên liệu trong vườn nhà như buồng chuối chín cây, bụi lá dứa xanh mướt, đám lá cẩm tốt um, rẫy đậu vươn mình trong nắng để có được những hạt căng đầy hay cả những trái dừa khô chưa kịp lấy nước. Trái dừa gắn liền với cuộc sống bà con miền sông nước và đặc biệt không thể thiếu trong các món bánh quê của bà của mẹ.

Bánh bò, bánh chuối, bánh lá, bánh con sùng, bánh ướt ngọt,... và kể đến hàng trăm thứ bánh khác làm nên tuổi thơ của bao thế hệ trẻ em miền Tây. Những lần ngồi dưới hiên ngóng mẹ đi chợ về đem theo bịch bánh. Những ngày mưa rả rích được mẹ tranh thủ làm dĩa bánh kèm chén nước cốt béo ngậy để cả nhà quây quần.

Bánh ướt ngọt hay còn gọi là bánh cuốn ngọt với điểm nhấn là phần vỏ dai dai nhiều màu sắc rắc thêm chút muối đường mè rang và dừa nạo sợi thơm ngọt đậm đà. Vỏ bánh nhiều màu sắc được làm từ các nguyên liệu tự nhiên như lá dứa cho màu xanh hút mắt, màu tím từ bụi lá cẩm sau hè, màu vàng nghệ hay màu bột truyền thống. Cắn miếng bánh thấy cả khu vườn, vỏ bánh dai quyện với nhân đậu xanh hoặc khoai môn và dừa nạo giòn giòn lẫn trong miệng ăn không biết ngán.

Bánh bò được làm từ ba nguyên liệu chính là bột gạo, đường và men tạo độ nở xốp. Bánh bò được làm theo nhiều cách với hình dáng và kích cỡ khác nhau. Có loại bánh bò nhỏ, tròn, dày, cũng có loại bánh bò bự hoặc hình chiếc lá dẹt hơn,... Tùy thuộc vào khẩu vị gia đình mà các bà các mẹ sẽ làm theo. Bánh bò nhỏ thường mềm xốp hơn còn bánh bò bự lại có độ dai nhiều hơn. Riêng miệt An Giang đặc biệt có món bánh bò thốt nốt không lẫn đi đâu. Dĩa bánh bày ra với chén nước cốt thơm thơm béo béo chắc hẳn không ai rời nổi.

Bánh bò xốp dai ăn kèm nước cốt dừa lôi cuốn vị giác. Ảnh: IT

Bánh chuối hấp chính là một trong những món bánh vô cùng phổ biến trong "giới ăn vặt" ở miền Tây với hương vị thơm ngon đã hấp dẫn được nhiều vị khách phương xa. Bánh chuối hấp có 2 loại bánh chuối hấp dẻo và bánh chuối hấp xốp. Nhưng có lẽ, bánh chuối hấp xốp chỉ đặc biệt quen thuộc với người dân vùng thất sơn An Giang. Bánh chuối hấp dẻo hay xốp cũng chắc chắn không thể thiếu nước cốt dừa ăn kèm. Hơn nữa, nước cốt dừa thắng lên với nhúm hành lá nữa kỳ thực hết sẩy.

Bánh chuối hấp dẻo nước cốt dừa hành lá. Ảnh: IT

Để kể tên được hết các món bánh "khéo" miền Tây chắc hẳn sẽ mất khá nhiều thời gian. Vì những đôi bàn tay khéo léo của người nội trợ đã chế biến ra quá nhiều thứ bánh. Loại bánh nào cũng không dễ kìm lòng mỗi khi nhìn thấy. Và tùy từng địa phương lại có cách làm khác nhau góp phần tạo nên sự phong phú cho nét đẹp ẩm thực xứ miệt vườn.

Những mâm bánh đầy màu sắc được bày bán chính là điểm thu hút nhất trong khu chợ quê đối với đám con nít. Xanh xanh đỏ đỏ qua bàn tay của bà của mẹ bằng chính cây cỏ trong vườn, chiếc bánh quê đượm tình yêu thương kéo cả tuổi thơ ùa về.

Miền ký ức về những ngày đã xa vẫn luôn đẹp như thế. Dù cuộc sống hiện đại ngày nay có quá nhiều thứ quà bánh đắt tiền cũng không thể nào thay thế được chiếc bánh quê dân dã. Những chiếc bánh nhỏ khu chợ quê dù rẻ tiền nhưng đã ghi dấu cả bầu trời tuổi thơ của bao "đứa trẻ". Để mỗi lần về quê, đều cố gắng thức dậy thật sớm cùng mẹ ra chợ và tìm cho được mâm bánh ngày cũ.