Bánh Kà Tum là đặc sản riêng có ở vùng đất Tri Tôn, An Giang, được lưu truyền từ nhiều đời. Kà Tum (tiếng Khơ Me) có nghĩa là trái lựu. Thoạt nhìn cũng thấy na ná giống với trái lựu thật vì kích thước vuông vuông, tròn tròn lại có bông hoa ở trên đỉnh đầu. Ngoài ra, vỏ bánh bao kín bánh bên trong và được xỏ dây khi cầm lên tưởng tượng như cái cuốn của trái lựu.
Bánh Kà Tum là loại bánh rất khó làm, đòi hỏi sự tỉ mỉ, cầu kỳ trong cách gói nên hiện rất ít người biết làm cũng như gói được một chiếc bánh đẹp.
Hiện nay, số người biết làm bánh Kà Tum không còn nhiều, nên sản lượng bánh làm ra rất hạn chế. Mặc dù các nguyên liệu làm bánh rất dễ tìm như nếp, đậu trắng, dừa (lấy nước cốt), đường cát, muối nhưng cách gói thì không thể phủ nhận là rất khó làm, làm ra được bánh được ví như làm nghệ thuật vì phải rất kỳ công.
Gạo nếp sau khi mua về ngâm qua một đêm rồi để ráo. Tiếp đến là cho đậu trắng nước cốt dừa cùng chút muối và một ít đường trộn đều cho thấm gia vị rồi gói bánh.
Đặc biệt ở công đoạn gói bánh, công đoạn này là tốn công sức nhất. Từng ô đan trên vỏ bánh làm ra phải đều như những ô trong mặt của Rubik thì mới đẹp. Gói xong rồi xỏ xâu lại mang đi luộc khoảng 50 phút .Sau đó, vớt ra ngâm nước lạnh rồi vớt ra lần nữa đem phơi ráo là hoàn thành.
Chiếc bánh Kà Tum có màu sắc rất đặc biệt, nhìn bề ngoài như một bông hoa.
Bánh được treo trên giàn trông thật đẹp mắt và còn bay mùi thơm lừng của nếp hoà quyện với mùi lá thốt nốt nấu lên. Dùng dao cắt bánh ra làm hai là có thể thưởng thức trọn hương vị. Đôi lúc nhìn cái bánh mà xuýt xoa vì trông nó đẹp quá nên không nỡ ăn.
Bánh Kà Tum đã được đề xuất xác nhận kỷ lục là “Bánh được gói bằng lá thốt nốt cầu kỳ nhất Việt Nam”. Rất nhiều du khách đến tham quan đều yêu thích hương vị của bánh này, họ mua về thưởng thức hay làm quà tặng. Một số khác vì mê vẻ đẹp hình dáng của bánh mà mua, thậm chí còn yêu cầu mua thêm những cái vỏ bánh không có ruột để mang về trang trí được lâu hơn.
Nghệ nhân Neáng Phương (ngụ tại ấp Phước Lộc, xã Ô Lâm, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang) là người duy nhất giữ được truyền thống gói bánh Kà Tum. Cô Neáng Phương đã có hơn 40 năm gắn liền về nghề gói bánh và đạt được rất nhiều giải thưởng lớn trong các cuộc thi, lễ hội. Trong đó, có huy chương vàng cô từng đoạt được trong “Lễ hội bánh dân gian Nam bộ” (2017).
Hơn 40 năm gắn bó với chiếc bánh Kà Tum, bà Neáng Phương ở xã Ô Lâm, Tri Tôn (An Giang) là một trong số ít người còn giữ được nghề đến hôm nay.
Sau này, cô Neáng Phương mở lớp truyền dạy lại cho các con em trong làng và du khách. Cô chia sẻ, có cùng một cách gói, nhưng khi cô truyền đạt cho hơn 20 người, có người 5 -10 phút đã gói được, còn có người loay hoay mãi không gói xong. Trong số hơn 20 người học đó thì chỉ có 2, 3 người gói đạt và đẹp.
Chính vì sự công phu và tỉ mỉ trong cách thắt lá, làm bánh của cô Neáng Phương và người dân Ô Lâm đã tạo nên nét đặc trưng cho chiếc bánh Kà Tum vùng đất này.