Huyện Tuy An (Phú Yên) nổi tiếng với bộ kèn đá, đàn đá - báu vật quốc gia và danh lam thắng cảnh gành Đá Đĩa. Thế nhưng, ít ai biết ở địa phương này còn có một ngôi làng đá cũng quyến rũ không kém.
Từ ngã ba Ngân Sơn, thị trấn Chí Thạnh, huyện Tuy An rẽ theo đường đi
vào gành Đá Đĩa, đến thôn 6, xã An Ninh Đông (huyện Tuy An), sẽ gặp một
ngôi làng nhỏ nằm ngay trên đỉnh dốc. Hầu hết cư dân ở đây đều sử dụng
đá để làm tường rào, giếng nước, mộ, bờ ruộng, chuồng gia súc và lát
đường đi. Có những giếng đá tuổi thọ hàng trăm năm. Theo lời ông Phạm Độ
ở thôn 6, ngày xưa việc đi lại ở làng rất khó khăn nên vận chuyển vật
liệu xây dựng từ nơi khác đến cũng rất khó. Trong khi xung quanh làng
đều là đá, vì vậy ông bà xưa đã dùng đá để làm công trình phục vụ. Rồi
cụ Độ đùa vui: “Ngày xưa, tui đi “tán” bà xã ở tận vùng đất cát Hòa
Hiệp. Vào đó, thấy bả cùng bạn lúc nào chân cũng dính cát, thế là tui
“nổ” ngay: Xứ tui sướng lắm, con gái về làm dâu đi ra đường không bao
giờ chân lấm đất, dính cát cả. Thời đó, nếu ra đường mà không lấm đất
chỉ dân thành thị, chứ dân ở thôn quê làm gì có chuyện đó. Bà xã không
tin nên mới gật đầu về làm vợ. Ngày rước dâu, bả được đi trên những con
đường “trải thảm đá” mát rượi chân”.
Tường rào và lối đi bằng đá - Ảnh: Đức Huy
|
Điều khá lạ là những giếng nước sử dụng đá để xếp thành bộng giếng
thì nước mát quanh năm. Theo chị Nguyễn Thị Phương Trang, giếng nhà chị
có từ thời ông cụ tổ của chồng nên có tuổi thọ gần 150 năm. Chị Trang
nói: “Trưa hè trời nắng đổ lửa, lấy gàu múc nước lên uống, nước chạy đến
đâu mát rượi tới đó, chẳng khác nào nước đá lạnh”. Điều ngạc nhiên nữa
là đá được xếp công phu, viên to nhỏ nằm chồng lên nhau suốt hàng trăm
năm nhưng chẳng hề bị ngã đổ, mặc dù vùng biển này vốn chịu những cơn
gió bão khủng khiếp. Không chỉ bền về thời gian, kỹ thuật xếp đá cũng
rất nghệ thuật. “Xếp đá thành tường, thành bộng giếng mà không ngã đổ,
đòi hỏi người thợ có tay nghề cao, con mắt tinh tế, phải chọn trong số
đá đó, những viên nào chồng lên nhau được và tạo ra sự gắn kết mà không
hề có vật liệu gì kèm theo”, cụ Độ phân tích.
Nhờ vào đá mà ngôi làng này trở nên đẹp hơn, quyến rũ hơn và cực kỳ
độc đáo. Theo bà Phạm Thị Thùy Lê, Phó chủ tịch UBND huyện Tuy An, chính
quyền huyện đang nỗ lực bảo tồn làng đá để làm du lịch, gắn với điểm du lịch gành Đá Đĩa.
Theo: Thanh Niên