Ngày
nay, đến thăm Đà Lạt, ngoài các điểm tham quan phong cảnh hay kiến trúc
nổi tiếng của Đà Lạt, du khách còn có dịp ghé thăm những làng nghề
truyền thống. Các làng nghề không chỉ chứa đựng những giá trị văn hóa
đáng quý mà còn tạo nên những nét đặc trưng cho thành phố trên cao
nguyên Lâm Viên huyền thoại. Nghề làm nhẫn bạc của người Churu
Làng
Ma Đanh, xã Tu Tra huyện Lạc Dương là ngôi làng còn lưu giữ nghề làm
kim hoàn bằng nguyên liệu bạc. Đến đây, du khách sẽ nghe kể những câu
chuyện về những chiếc nhẫn srí, sra là một trong những ấn tượng của nghề
đúc bạc Churu. Để có được một cặp nhẫn cưới, người nghệ nhân phải thực
hiện nhiều thao tác, nhiều công đoạn tỉ mỉ mà không phải ai cũng có thể
làm được. Với sự hướng dẫn của nghệ nhân Ya Tuất, du khách sẽ được tìm
hiểu những công đoạn để hoàn tác một cặp nhẫn từ việc tạo khuôn đến việc
tạo dáng, đúc nhẫn.
Người
nghệ nhân nấu chảy sáp ong loại tốt – nguyên liệu chính để tạo khuôn
đúc, sau đó nhúng dùi gỗ vào, để nguội sẽ cho ra một ống sáp tròn như
hình bánh cuốn. Tùy theo kích thước của ngón tay, nghệ nhân sẽ cắt thành
những chiếc khoen tròn lớn nhỏ để tạo khuôn, sau đó tạo hoa văn trên
nhẫn... Mỗi khuôn bao giờ cũng đúc một lần hai chiếc nhẫn, một chiếc
nhẫn mái và một chiếc nhẫn trống. Sau khi tạo dáng xong, người nghệ nhân
mang nhẫn sáp nhúng đều vào dung dịch phân trâu hòa lẫn với đất, và đem
đưa đi phơi nắng. Sau đó, khuôn sáp sẽ được đốt trên than lửa, sáp bên
trong sẽ nóng chảy, phần dung dịch phân trâu sẽ tạo thành một khuôn âm
bản, mang bạc đã được nấu chảy đổ vào. Lúc khuôn nguội, một đôi nhẫn bạc
màu đen xin xỉn sẽ hiện ra. Thế nhưng khi mang cặp nhẫn ấy nhúng vào
nồi bồ kết rừng đang đun sôi để nấu thêm vài phút thì tự nhiên cặp nhẫn
đã lên màu sáng bóng lấp lánh. Được tận mắt theo dõi quy trình làm nhẫn
bạc của người Churu, ắt hẳn sẽ để lại trong lòng du khách những trải
nghiệm khó quên khi đến tham quan tại đây. Sau cùng, du khách có thể mua
những cặp những bạc srí, sră mang ý nghĩa linh thiêng làm trang sức hay
làm quà cho bạn bè và người thân.
Nghề làm rượu cần của đồng bào dân tộc thiểu số huyện Lạc Dương
Nằm
dưới chân núi Lang Biang huyền thoại có một buôn nhỏ của người Lạch là
nơi còn lưu giữ nghề làm rượu cần. Du khách khi đến đây sẽ có những trải
nghiệm thú vị khi được nghe giới thiệu các công đoạn để làm và được tận
tay làm chóe rượu cần ngọt dịu, thơm ngon thì còn gì thú vị cho bằng.
Các công đoạn làm một chóe rượu cần cũng lắm công phu, nguyên liệu chính
là bắp (ngô), các loại gạo, ngon nhất là gạo lức; tất cả được nấu chín,
để nguội rồi trộn với men và trấu cho vào chóe (hũ đựng), bịt nắp thật
chặt, đem cất trong nhà... Rượu cần LangBian có bí quyết riêng để tạo ra
một hương vị ngọt thơm đặc trưng, đó là lúa trồng trên rẫy và men rừng
(lá, vỏ, rễ của cây dòng). Loại rượu cần được làm theo công thức này rất
thơm, thanh khiết, càng để lâu ngày càng ngon và rất quý. Rượu cần Lang
Biang với kỹ thuật thuần thục và bí kíp lưu truyền làm cho du khách vẫn
luôn nhớ khi rời xa nơi đây.
Nghề làm gốm xã Pró
K-răng-gọ
(có nghĩa là: làng nồi), đây là một làng làm gốm nổi tiếng có từ lâu
đời của người dân tộc Churu thuộc xã Pró, huyện Đơn Dương cách trung tâm
thành phố Đà Lạt khoảng 20km. Du khách khi đến tham quan tại đây sẽ
được giới thiệu về quy trình sản xuất của nghề gốm như: lấy đất, phơi
đất, giã đất, sàng đất, nhào đất, làm gốm mộc, phơi khô và đem nung.
Nguyên liệu để làm gốm là một loại đất sét được lấy từ hầm đất Trồm Ụ ở
núi KLơl (cách làng chừng 1,5 km) bởi những người “có nghề” mới biết
cách lấy được loại đất tốt. Đất lấy về phải phơi từ 2 đến 3 nắng cho
thật khô rồi cho vào cối giã tơi thành bột. Sau đó đem trộn với nước và
dùng tay nhồi trộn đều cho thật nhuyễn, cho đến khi ánh lên màu đen bạc
như chì rồi nặn ra từng sản phẩm như nồi, bình, chén, tô, lu… đủ các
kích cỡ. . Người Churu không dùng bàn xoay mà phải đi vòng quanh sản
phẩm để nặn. Khi đã nặn ra hình thù sản phẩm, lấy cọng tre quấn tròn lại
và tùy độ dày mỏng của sản phẩm mà nạo ở phía trong cho phù hợp và dùng
miếng gỗ đập nhẹ ở phía ngoài cho đều, xong mang ra phơi khô rồi nung
lửa. Để sản phẩm có độ bóng láng, người làng Krăng-gọ dùng loại trái có
tên pơlai canh (trám rừng) của một cây leo lấy từ trong rừng để đánh cho
bóng. Kết thúc hành trình trải nghiệm, du khách có thể mua cho mình bất
kỳ các sản phẩm gốm nào mà mình thấy ưng ý nhất để làm kỷ niệm sau
chuyến hành trình tham quan các làng nghề truyền thống./. Theo: dukhach.net
|