“…
Cho đến ngày hôm nay, trừ cây cầu Long Biên già nua, thương tật bởi bom
Mỹ thời chiến tranh, đã gần như hoàn thành sứ mạng giao thông vĩ đại
của mình qua suốt hơn một thế kỷ, để trở thành một di sản văn hóa, thì
hầu như các cây cầu mới đã làm và đang làm, dù có kết cấu hiện đại,
nhưng vẫn thiếu vắng bàn tay của kiến trúc sư để cho các cây cầu trở
thành tác phẩm về nghệ thuật kiến trúc-cầu”.
Lâu
lắm rồi, vào cuối thập niên 50 của thế kỷ trước, khi còn ở bậc tiểu
học, lũ trẻ hàng phố chúng tôi đã thuộc lòng bài thơ về cầu Long Biên và
thường nghêu ngao đọc những câu thơ giản dị, dễ nhớ như đồng dao ấy:“Hà
Nội có cầu Long Biên/Vừa dài vừa rộng bắc trên sông Hồng/Cầu xe đi lại
thong dong/Người người tấp nập gánh gồng ngược xuôi…”. Ngày đó, Hà Nội
mới chỉ có mỗi cầu Long Biên bắc qua sông Hồng nối từ bến Bồ Đề (thuộc
huyện Gia Lâm) với khu phố cổ (quận Hoàn Kiếm).
Cầu Long Biên, một biểu tượng của Hà Nội. |
Đây
là cây cầu bằng thép do KTS lừng danh người Pháp Gustave Eiffel, tác
giả của Tháp Eiffel (Paris) nổi tiếng thiết kế và được nhà thầu Daydé
& Pille xây dựng với sự tham gia của 40 kỹ sư, đốc công người Pháp
cùng hơn 3.000 công nhân lao động Việt Nam làm việc ròng rã cực nhọc
trong suốt 4 năm trời, kể từ lúc khởi công (ngày 12/9/1898) cho đến khi
khánh thành (1902). Với chiều dài 2.290 m (không kể đường dẫn), gồm 19
nhịp bằng thép cao 13,5 m (đặt trên 20 trụ cầu lớn bằng bê tông), có
hình dáng một con rồng uốn lượn, cầu Long Biên khi ấy là một trong 4 cây
cầu thép lớn nhất châu Á và là cây cầu đẹp, độc đáo nhất khu vực.
Sự
xuất hiện cầu Long Biên vào cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 đã mở ra một
thời kỳ mới của quá trình đô thị hóa Hà Nội lần thứ nhất, cũng như giao
thương với các tỉnh phía bắc và đông bắc của đất nước. 83 năm sau, Hà
Nội có thêm hai cây cầu, đó là cầu Thăng Long và cầu Chương Dương. Cầu
Thăng Long được thiết kế và xây dựng bởi sự giúp đỡ, viện trợ của Liên
Xô (cũ).
Cầu
dài 3.250m, gồm 2 tầng, rộng 21m, mặt cầu bằng bê tông, có 25 nhịp cầu
chính và 46 nhịp cầu đường dẫn. Tầng 1 dành cho phương tiện thô sơ và
đường sắt. Tầng 2 dành cho xe cơ giới, có hai làn đường dành cho người
đi bộ. Cầu Thăng Long khởi công xây dựng vào năm 1974, khánh thành vào
ngày 9/5/1985 (kéo dài đúng 11 năm) nối sân bay Nội Bài với Thủ đô Hà
Nội trên đại lộ Nam Thăng Long. Cầu Thăng Long hiện là cây cầu lớn nhất
Thủ đô, từng được mệnh danh là cây cầu thế kỷ, và là biểu tượng một thời
của tình hữu nghị Xô-Việt.
Cầu Thăng Long bắc qua sông Hồng, hình ảnh tiêu biểu của một Hà Nội hiện đại. |
Cầu
Thăng Long khánh thành hơn một tháng, thì ngày 30/6/1985, cầu Chương
Dương cũng được thông tuyến và đưa vào sử dụng với kỳ tích chỉ sau 21
tháng thi công. Đây là cây cầu thép-bê tông đầu tiên hoàn toàn do kỹ sư
và công nhân Việt Nam tự thiết kế và xây dựng, gắn liền với tên tuổi kỹ
sư Bùi Danh Lưu nổi tiếng, người sau này trở thành Bộ trưởng Bộ Giao
thông Vận tải. Cầu dài 1.230 m, gồm 21 nhịp (11 nhịp thép và 10 nhịp bê
tông) với 2 làn xe ô tô và 2 làn cho xe máy. Cầu Chương Dương cách vị
trí cầu Long Biên về phía Đông hơn 1 km, bắc qua sông Hồng, nối với quận
Long Biên và QL.1A, QL.5.
Bước
vào thời kỷ đổi mới, mở cửa và hội nhập quốc tế, cùng với quá trình đô
thị hóa mạnh mẽ và sau khi mở rộng địa giới hành chính, diện mạo kiến
trúc đô thị Hà Nội đổi thay nhanh chóng theo hướng văn minh, hiện đại.
Nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của Thủ đô, theo quy hoạch chiến lược
phát triển hệ thống giao thông vận tải (đến năm 2030, tầm nhìn 2050),
ngoài cầu Long Biên, Thăng Long, Chương Dương, Hà Nội sẽ xây dựng thêm
16 cây cầu nữa. Cho đến thời điểm này, 4 trong số 16 dự án cầu qua sông
Hồng đã được xây dựng và đưa vào sử dụng đó là cầu Vĩnh Tuy, Thanh Trì,
Vĩnh Thịnh và cầu Nhật Tân cũng đang gấp rút để sớm hoàn thành.
Theo : baotintuc.vn