Nếu
có dịp xuôi về thành phố bên sông Hàn, hãy dừng chân ghé thăm bảo tàng
Chăm lớn nhất nước để cùng nghe nhịp thời gian âm vang trong từng hiện
vật quý giá.
Đây
là bảo tàng do người Pháp xây dựng, chuyên sưu tập, cất giữ, trưng bày
các di vật về nghệ thuật điêu khắc của vương quốc Chăm Pa tìm thấy ở các
tháp, thành lũy Chăm ở khu vực duyên hải Nam Trung bộ và các tỉnh Tây
Nguyên.
Tọa
lạc ở 2 tuyến phố đẹp nhất nhì thành phố Đà Nẵng, đường 2/9 và Trưng Nữ
Vương, Bảo tàng điêu khắc Chăm được khởi công xây dựng tháng 7 năm 1915
với sự giúp sức của những nhà bác học người Pháp của trường Viễn Đông
Bác Cổ. Bảo tàng khánh thành năm 1919, trải qua nhiều đợt tu bổ, hoàn
thiện để có diện mạo như hôm nay.
Bảo
tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng sở hữu gần 2.000 hiện vật lớn nhỏ, trong đó
có gần 500 hiện vật đang trưng bày bên trong nhà Bảo tàng, số còn lại
rải rác trong khuôn viên và đang cất giữ.
Bước
vào khuôn viên bảo tàng, với kiến trúc Gothic ảnh hưởng đậm nét từ kiến
trúc Pháp, hài hòa với không gian nơi những khóm hoa sứ đang tỏa hương
dịu mát, mang đến một trải nghiệm khác biệt.
Giữa
lòng thành phố Đà Nẵng sôi động, bảo tàng Chăm cho du khách phút lắng
đọng, như hành trình đi tìm hình bóng vương triều một thời hưng thịnh.
Cách
bày biện trong bảo tàng chủ yếu phân theo khu vực các gian tương ứng
với các khu vực địa lý nơi chúng được phát hiện gồm phòng Mỹ Sơn, Trà
Kiệu, Đồng Dương, Tháp Mẫn và các hành lang Quảng Trị, Quảng Nam, Quảng
Ngãi, Kon Tum, Quảng Bình và Bình Định. Cách phân chia này khiến khách
tinh ý sẽ nhận ra nét đặc trưng, dấu ấn về kiến trúc Chăm đặc trưng của
mỗi địa phương, do ảnh hưởng của văn hóa và lối sống đặc trưng.
Dạo
bước qua từng hành lang Quảng Nam, Quảng Bình hay gian phòng Mỹ Sơn,
thấy tận mắt những tạo tác khắc họa thần Shiva, Brahma, đài thờ Mỹ Sơn
tinh xảo đến từng chi tiết, thầm ngưỡng mộ sức sáng tạo tài hoa của nghệ
nhân xưa. Hình
ảnh các linh vật, các vị thần Ấn Độ giáo hay cảnh sinh hoạt đời thường
được chạm khắc công phu đến bây giờ vẫn rất tinh xảo. Bao thế kỷ trôi
qua, vật đổi sao dời, các chứng tích cho một vương triều vẫn kiêu hãnh
tồn tại thách thức cùng thời gian như thế.
Phần
lớn tác phẩm điêu khắc hiện có tại bảo tàng Điêu khắc Chăm Đà Nẵng là
những tác phẩm nguyên bản trên 3 chất liệu chính là sa thạch, đất nung
và đồng, nhiều nhất là sa thạch, niên đại từ thế kỷ VII đến thế kỷ XV đa
dạng về phong cách nghệ thuật, hình khối, chạm khắc...
Dường
như mỗi tác phẩm nghệ thuật nơi đây đều mang trong mình một câu chuyện,
một số phận lênh đênh chìm nổi như vương triều đã sản sinh ra nó. Từ
trong lớp bụi của thời gian, chiến tranh tàn phá, bao thế hệ đã dày công
sưu tầm, mang các hiện vật này về dưới mái nhà chung. Chính sự tập hợp
có hệ thống và trong một chỉnh thể giúp các tác phẩm nghệ thuật Chăm pa
tỏa ra sức sống mới, khẳng định giá trị tinh thần vượt thời gian.
Du
khách Pháp, Ấn Độ, Hàn Quốc, và khắp nơi trên thế giới tìm về để có dịp
ngưỡng vọng dấu ấn văn hóa của một thời, say sưa ghi chép và chụp ảnh.
Một điều khá tiếc là lượng khách nước ngoài dồn dập, hiếm hoi lắm một du
khách người Việt.
Ghé
thăm bảo tàng dù ngày nắng bức hay mưa dầm, bước vào không gian đặc
biệt này bạn sẽ giũ bỏ hết những bộn bề bên ngoài, chìm đắm vào sự tĩnh
lặng, sự vấn vương hoài niệm. Đến
bảo tàng Điêu khắc Chăm pa để chiêm ngưỡng sức sáng tạo không ngừng
nghỉ của nghệ nhân Chăm xưa để tạc nên những tuyệt tác còn mãi với thời
gian. Đến đây để yêu lịch sử dân tộc, thương quê mình thêm một chút./.
Theo: VnEpress