Phiên chợ Dao đỏ ở Hà Nội
Gần
chục phụ nữ Dao đỏ đến từ Sapa, Lào Cai đã tham gia phiên chợ, mang
theo các sản phẩm khá đa dạng, từ ví, túi, mũ trẻ em, khăn quàng cổ,
thắt lưng, khăn trải bàn, chăn... cho đến trang sức bằng đồng, bạc. Thú
vị nhất là trang phục cưới truyền thống của phụ nữ Dao như áo, quần,
khăn trùm đầu, tất cả đều được thêu bằng tay. Không chỉ bán hàng chuyên
nghiệp, những phụ nữ này còn giới thiệu về văn hóa Dao cũng như phong
tục cưới xin bằng tiếng Kinh hay tiếng Anh một cách trôi chảy. Lý Mẩy
Pham cho biết, từ 6 - 8 tuổi, các bé gái dân tộc Dao đỏ đã được dạy thêu
như một “môn học” bắt buộc, vì nếu không biết thêu, con gái không lấy
được chồng. Ngoài những lúc đi nương, làm rẫy, bất cứ thời gian nhàn rỗi
nào phụ nữ Dao lại thêu quần áo cho mình và người thân, hoặc thêu để
bán.
Nguồn: Sofitel Metropole
|
Lý Mẩy Pham
còn giới thiệu, thiếu nữ Dao đến tuổi lấy chồng, đầu năm, nhà trai sang
dạm ngõ mang theo lễ vật là vải, tơ. Cô gái dùng chỗ vải, tơ đó để thêu
quần áo cưới cho mình. Trong một năm, họ không phải đi làm rẫy, chỉ ở
nhà để thêu. Người Dao thường tổ chức đám cưới vào khoảng tháng 9, tháng
10. Trong đám cưới, cô dâu phải mặc tất cả số quần áo thêu được. Cô dâu
khéo léo, chăm chỉ thêu được 7 bộ thì phải mặc cả 7, cô nào vụng hơn
cũng thêu được 2 bộ. Quan khách hai họ và bà con trong làng, xã căn cứ
vào số lượng quần áo cô dâu mặc mà đánh giá cô gái ấy có đảm đang, tháo
vát hay không. Sau này nếu sinh con gái, 6 tuổi, phụ nữ Dao lại có nhiệm
vụ dạy con gái thêu...
Các sản
phẩm thổ cẩm giới thiệu tại Hà Nội đều do chị em trong xã Tả Phìn của
Pham thêu. Vải nhuộm chàm, còn chỉ thêu làm bằng tơ tằm nấu lên, kéo sợi
rồi nhuộm phẩm. Họa tiết thổ cẩm được truyền lại từ bao đời nay, mang ý
nghĩa tượng trưng cho các sự vật, hiện tượng từ thiên nhiên như sấm,
cây thông, bông hoa mọc trên đường đi, dấu chân mèo mà người xưa thường
lần theo để tìm đường, hình người trẻ con, người lớn... Những sản phẩm
nhỏ như túi đeo, ví..., thêu từ 1 ngày đến 2 tuần, bộ quần áo hay chăn
có khi thêu mất vài tháng (chỉ thêu lúc nông nhàn). Giá của chúng cũng
tùy loại sản phẩm, một chiếc vòng đeo tay có giá khoảng 20 ngàn đồng,
túi xách khoảng 250 ngàn đồng, những sản phẩm thêu cầu kỳ như chăn, khăn
cưới, quần áo... ít nhất 2 triệu đồng trở lên và khách mua chủ yếu là
người nước ngoài.
Phát triển du lịch bền vững
Chương
trình bán hàng kết hợp giới thiệu văn hóa Dao đỏ đã được tổ chức 2 lần
tại khách sạn Sofitel Legend Metropole Hà Nội vào cuối năm 2012 và tháng
8 vừa qua. Sự kiện này nằm trong dự án phát triển du lịch cộng đồng do
Trường Đại học Capilano (Canada) phối hợp với Viện Đại học Mở Hà Nội tổ
chức. Dự án được Hiệp hội các trường Cao đẳng Cộng đồng Canada (ACCC)
thông qua với mục đích phát triển dịch vụ du lịch bền vững cho hai xã Tả
Phìn và Lao Chải (Sapa, Lào Cai) và được Hiệp hội Du lịch châu Á - Thái
Bình dương (PATA) tài trợ. Bà Stephanie Wells, đại diện của CBT (Du
lịch cộng đồng) tại Việt Nam cho hay, bà biết đến Việt Nam thông qua một
người bạn - Ts Geoffrey Bird. Ông Bird sang Việt Nam và du lịch Sapa
năm 1999. Nhận thấy tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng của nơi này,
về nước, ông đã kêu gọi tài trợ và trở lại Việt Nam lập kế hoạch kết hợp
với Viện Đại học Mở Hà Nội vào năm 2002. Sau khi khảo sát, hai xã Tả
Phìn và Lao Chải được chọn để đào tạo phát triển du lịch cộng đồng. Một
số nhà nghỉ dưới dạng homestay được xây dựng, bà con dân tộc Dao tại Tả
Phìn và Mông tại Lao Chải được dạy tiếng Anh và các kỹ năng làm du lịch
bền vững.
Phiên
chợ đầy màu sắc giữa không gian sang trọng của khách sạn 5 sao Sofitel
Legend Metropole Hà Nội đã thu hút khá nhiều khách du lịch nước ngoài và
cả người Việt Nam. Chị Holly, một khách du lịch chia sẻ: “Tôi rất bất
ngờ vì gặp Sapa giữa Hà Nội. Tôi mua được một vài món đồ để làm quà lưu
niệm. Tôi cũng rất ngạc nhiên và thú vị khi được nghe câu chuyện về cách
họ làm ra chúng”.
Theo bà Stephanie
Wells, “mục đích bán hàng chỉ là một phần nhỏ, quan trọng hơn, chúng
tôi muốn giới thiệu đến khách du lịch những nét văn hóa thú vị cũng như
những sản phẩm thủ công đặc sắc của người dân tộc ở Sapa. Mục tiêu của
chúng tôi là hướng đến các dịch vụ du lịch bền vững. Hy vọng rằng, từ
phiên chợ này, Sapa ngày càng thu hút nhiều khách du lịch hơn”.
Sau
khi triển khai từ năm 2010, dự án tiếp tục thực hiện thêm 2 năm nữa, từ
tháng 8.2012, nhằm xây dựng và phát triển khả năng của đồng bào các dân
tộc thiểu số, đặc biệt là những cá thể kinh doanh nhỏ lẻ; tìm giải pháp
để hạn chế tác động tiêu cực mà du lịch có thể mang đến.
Theo:daibieunhandan