Với tinh thần “ Uống nước nhớ nguồn” và “ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” cứ đến 29/9 âm lịch hàng năm, mọi con cháu Đại Bái dù có ở mọi miền đất nước cũng sẽ về Làng để tham dự Lễ Giỗ Tổ nghề. Được sự giới thiệu tỉ mỉ của ông Nguyễn Xuân Sầm Trưởng ban quản lý di tích và ông Nguyễn Ngọc Hướng phó trưởng ban, chúng tôi đựơc biết  ÔngTổ Nghề có tên Nguyễn Công Truyền sinh năm 989 và mất ngày 29/9/1069  thọ 80 tuổi, ông đã phục vụ quân ngũ trong triều Lý đươc phong Điện tiền tướng quân, ông đã có công truyền nghề cho làng, dân làng noi theođó mà lập nghiệp dần dần thành nghề chính của làng.Khi mất ông được phong là Dực bảo trung hưng linh phù chi thần, rồi lại gia phong: Quang úy dịch bảon trung hưng đẳng thần, cuối cùng gia tăng Đoan túc tôn thần.  (1)

                                       Tượng Ông Tổ Nghề Nguyễn Công Truyền ( 989 -1069)

Đình Diên Lộc – Đại Bái – Bắc Ninh

Vào những ngày này tiếng đập, tiếng gõ, mài v.v. đã gần như không còn. Dân Đại Bái đã dành tất cả cho Lễ hội, nhìn nét mặt của mọi người rạng rỡ như ngầm hiểu Làng nghề đã có một năm làm ăn phát đạt. Nơi đây, lưu giữ công nghệ luyện kim tuyệt đỉnh và chính nơi này có những thế hệ Nghệ nhân nổi tiếng như cụ Nguyễn Ngọc Trung, cụ Nguyễn Ngọc Khuông, cụ Nguyễn Viết Lâm và kế tiếp thế hệ sau như ông Nguyễn Xuân Miên ( Tức Nguyễn Thế Long ), ông Nguyễn Hữu Thỉnh, ông Nguyễn Văn Lục .v.v. cùng biết bao nghệ nhân khác đã sản sinh ra những dòng sản phẩm đồng tam khí tuyệt đẹp. Tất cả những điều đó cùng với một sự đoàn kết và tương thân tương ái Làng nghề truyền thống Đại Bái đã có phát triển rực rỡ dù có trải qua thăng trầm của lịch sử. Sản phẩm hiện nay của Đại Bái đã có mặt hầu hết ở cả nước và và vươn ra thế giới.  

Theo ông Hướng kể ở Đại Bái có tục lệ từ xa xưa để lại cứ đàn ông năm tròn 49 tuổi (âm ) sẽ phải tham gia Ban tổ chức và phục vụ khách lễ hội và nước non tại nhà mình. Năm nay tuổi Quý Mão sẽ tuổi tham gia và năm sau lên lão, năm nay số người 49 tuổi có khoảng 123 người Thiết nghĩ đây cũng là bản sắc văn hóa dân tộc cần được phát huy, đây cũng và và và là sự biết ơn tổ tiên làng xã và họ hàng..

Tại Lễ hội năm nay thay mặt Ban chấp hành Trung ương Hội Làng nghề Việt Nam, Ông Lưu Duy Dần Phó Chủ tịch – Kiêm Tổng thư ký đã đọc 02 quyết định:

1 -  Công nhận Làng nghề gò ,đúc đồng Đại Bái là hội viên của Hiệp hội làng nghề Việt Nam

2 -  Phong tặng danh hiệu  “ Làng nghề tiêu biểu Việt Nam “ cho Làng nghề - gò ,đúc đồng Đại Bái – Thôn Đại Bái – Xã Đại Bái – Huyện Gia Bình – Tỉnh Bắc Ninh.

Lễ phong tặng này đã tăng thêm sự vui mừng phấn khởi cho bà con Làng nghề và làm nghề tại Đại Bái.

(1)     Theo sách Làng Đại Bái của Hội văn nghệ dân gian Việt nam phát hành 09/03/1987 của tác giả Đỗ Thị Hào .

    Trí Trung