Từ ngày 5 đến 7-11, toàn bộ hoạt động tham quan, mua bán tại chợ làng gốm Bát Tràng (xã Bát Tràng, huyện Gia Lâm, Hà Nội) bị ngừng trệ do các hộ kinh doanh tổ chức bãi thị. Nguyên nhân do những bất đồng giữa các hộ kinh doanh và chủ đầu tư Công ty cổ phần (CP) sứ Bát Tràng chung quanh việc thuê các ki-ốt trong  chợ.

Khách du lịch tham quan một xưởng làm gốm tại làng nghề Bát Tràng.

Sự việc này không chỉ ảnh hưởng việc kinh doanh của chính các hộ dân và của Công ty CP sứ Bát Tràng, mà còn gây mất trật tự an ninh trên địa bàn. Vì sao xảy ra tình trạng này?

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết: Khu chợ gốm hiện nay có diện tích 6.400 m2, được xây dựng từ năm 2004 trên khuôn viên của trụ sở Công ty CP sứ Bát Tràng, đơn vị thành viên thuộc Tổng công ty Thương mại Hà Nội. Trước đó, khu đất này là vùng đất trũng, sình lầy. Năm 2003, Công ty CP sứ Bát Tràng đã đầu tư hơn một tỷ đồng để san lấp, cải tạo khu đất thành khu chợ với 87 ki-ốt bán hàng. Do thời điểm này, đơn vị gặp khó khăn về kinh phí, công ty đã bàn bạc với các hộ dân tại làng gốm Bát Tràng, thống nhất thu trước tiền thuê ki-ốt trong thời hạn năm năm. Năm 2004, việc xây dựng hoàn thành. Tuy nhiên, các hộ dân không trực tiếp ký hợp đồng thuê ki-ốt với công ty, mà lại ủy quyền cho Ban quản lý Chợ gốm làng cổ Bát Tràng ký hợp đồng với công ty để thuê 87 ki-ốt thời gian năm năm (từ năm 2004 đến năm 2009), với mức giá 300 nghìn đồng/ki-ốt/tháng. Tổng cộng, mỗi hộ kinh doanh đã đóng 18 triệu đồng tiền thuê gian hàng trong 5 năm cho công ty. Ðến năm 2009, khi các hợp đồng thuê ki-ốt hết hiệu lực, Công ty CP sứ Bát Tràng yêu cầu bà con thanh lý hợp đồng cũ, ký tiếp hợp đồng mới. Mong muốn của các hộ kinh doanh tại đây là ký hợp đồng tập thể với công ty, ủy quyền qua HTX Sản xuất thương mại và Dịch vụ chợ gốm làng cổ Bát Tràng, mà không ký hợp đồng với từng cá nhân như công ty yêu cầu. Tuy vậy, do thời gian này trùng với thời gian phục vụ Ðại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, vì vậy việc này tạm gác lại. Hai bên tiến hành thương thảo nhiều lần nhưng vẫn chưa thống nhất được giá thuê mới để ký tiếp hợp đồng. Ðến ngày 15-10-2010, Công ty CP sứ Bát Tràng đã thanh lý hợp đồng với các hộ kinh doanh, nhưng vẫn để người dân được tiếp tục kinh doanh. Số tiền thuê gian hàng kể từ khi kết thúc hợp đồng (năm 2009) đến nay, phía các hộ kinh doanh vẫn chưa đóng cho công ty.

Nhằm tháo gỡ những vướng mắc nêu trên, ngày 5-6-2012, UBND huyện Gia Lâm đã tổ chức cuộc họp với sự tham dự của đại diện các phòng chức năng của huyện Gia Lâm, Tổng công ty Thương mại Hà Nội, chính quyền xã Bát Tràng và Ban chủ nhiệm HTX Sản xuất thương mại và Dịch vụ chợ gốm làng cổ Bát Tràng. Tại cuộc họp, Chủ tịch UBND huyện Gia Lâm Nguyễn Huy Việt đã khẳng định, khu đất xây dựng chợ gốm sứ Bát Tràng thuộc quyền quản lý của Công ty CP sứ Bát Tràng; các gian hàng và công trình hạ tầng trong khuôn viên chợ gốm do công ty đầu tư xây dựng là thuộc công ty quản lý, khai thác và sử dụng. Chủ tịch UBND huyện Gia Lâm giao phòng Kinh tế và phòng Tài chính - Kế hoạch của huyện làm việc với công ty để xác định đơn giá hợp lý, làm cơ sở cho việc thương thảo ký tiếp hợp đồng.

Công ty CP sứ Bát Tràng đã xây dựng phương án giá cho thuê ki-ốt tại chợ. Cụ thể là 60 nghìn đồng/m2/tháng với phần diện tích gian hàng và 30 nghìn đồng/m2/tháng với phần diện tích bà con tự cơi nới, thời hạn thuê là ba năm. Mức giá chỉ bằng một nửa giá cho thuê mặt bằng trên  thị trường, nhằm hỗ trợ và tạo điều kiện cho bà con làng gốm tiếp tục ổn định kinh doanh. Thế nhưng, phía các hộ kinh doanh vẫn không chấp nhận và cho rằng đây là mức giá quá cao so với mức giá cũ.

Chủ tịch HÐQT Công ty CP sứ Bát Tràng Nguyễn Quang Lâm giải thích, điểm bất đồng cơ bản giữa hai bên là số lượng gian hàng cho thuê và giá tiền thuê. Trong khuôn viên chợ có cả trụ sở của công ty và các gian hàng do công ty trực tiếp kinh doanh nên chỉ có thể cho các hộ kinh doanh thuê 87 gian hàng. Trong khi đó, HTX Sản xuất thương mại và Dịch vụ chợ gốm làng cổ Bát Tràng (nhận sự ủy quyền của 114/115 hộ kinh doanh tại đây) lại muốn thuê toàn bộ mặt bằng trong chợ. Ngày 21-8-2012, công ty đã chuyển đến từng hộ kinh doanh thông báo về việc ký tiếp hợp đồng theo mức giá mới và đề nghị, trong vòng mười ngày, hộ nào có nhu cầu thì đến đăng ký với công ty. Nhưng do không có hộ nào đến làm việc cho nên công ty tiến hành áp dụng mức giá thuê theo giá thị trường là 120 nghìn đồng/m2/tháng và mở rộng đối tượng được thuê gian hàng. Ngày 26-10-2012, Công ty CP sứ Bát Tràng đã chấp thuận cho Công ty Ðồng Tiến Thành thuê năm gian hàng tại chợ, đồng thời, ra thông báo cho năm hộ đang kinh doanh tại các gian hàng này tiến hành chuyển tài sản ra ngoài, bàn giao mặt bằng cho Công ty Ðồng Tiến Thành trước ngày 5-11-2012. Sáng 5-11-2012, khi nhân viên của Công ty Ðồng Tiến Thành đến chợ thì đã gặp sự phản đối của một số hộ kinh doanh trong chợ. Các tiểu thương tự ý tập trung đông người trước cổng chợ, không cho cán bộ của công ty vào nơi làm việc, làm ảnh hưởng an ninh trật tự khu vực.

UBND huyện Gia Lâm yêu cầu trong thời gian chờ các cơ quan liên quan giải quyết những bất đồng nêu trên, Công ty CP sứ Bát Tràng, HTX Sản xuất thương mại và Dịch vụ chợ gốm làng cổ Bát Tràng và các hộ kinh doanh tiếp tục duy trì việc kinh doanh bán hàng bình thường tại chợ, không được để xảy ra tình hình mất an ninh trật tự. Công ty CP sứ Bát Tràng khẩn trương xây dựng đơn giá cho thuê ki-ốt. Sau khi xác định đơn giá cho thuê ki-ốt, UBND xã Bát Tràng phối hợp Công ty CP sứ Bát Tràng họp với Ban chủ nhiệm HTX, đại diện các hộ dân để thỏa thuận, thống nhất đơn giá cho thuê trước ngày 15-11-2012.

Về phía Công ty CP  sứ Bát Tràng, Chủ tịch HÐQT Nguyễn Quang Lâm khẳng định, sẽ thực hiện đúng chỉ đạo của UBND huyện Gia Lâm. Công ty sẽ khẩn trương xây dựng đơn giá cho thuê ki-ốt, làm cơ sở cho việc thương thảo tiếp tục ký kết hợp đồng thuê ki-ốt tại chợ gốm sứ Bát Tràng.

Chính quyền huyện Gia Lâm, xã Bát Tràng, Công ty CP sứ Bát Tràng cần tập trung đẩy mạnh tuyên truyền, vận động các hộ kinh doanh nhận thức vấn đề, tiến hành ký hợp đồng mới, nhằm ổn định tình hình kinh doanh, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp và các hộ kinh doanh, góp phần quảng bá thương hiệu, bảo tồn và phát triển làng nghề cổ.

Theo nhân dân