Không chỉ là cái tên
Có
“thâm niên” XK hơn 10 năm các sản phẩm tranh tre truyền thống, đồ nội
thất làm từ tre đến các thị trường khó tính như Nga, Đức..., song Công
ty sản xuất, XK đồ mỹ nghệ tre Hun Khói vẫn chưa thể xây dựng được chỗ
đứng vững chắc trên thị trường, cho dù sản phẩm đã có “tên” riêng và có
lượng đơn hàng ổn định từ các đối tác.
Ông Nguyễn Kỷ, Giám đốc
Công ty cho biết, các sản phẩm tranh tre, đồ nội thất làm bằng tre XK
của Công ty được khách hàng đánh giá cao về chất lượng, với độ bền cao,
chắc chắn, do phần lớn các sản phẩm đều làm thủ công. Tuy nhiên, điểm
yếu lớn nhất khiến cho các sản phẩm thủ công mỹ nghệ của Việt Nam ít hấp
dẫn khách hàng là ở mẫu mã, hình thức thiếu sự đổi mới, cập nhật xu
hướng thị trường và giá thành sản phẩm kém cạnh tranh.
“Hiện hầu
hết sản phẩm thủ công mỹ nghệ của Việt Nam đều cạnh tranh gay gắt với
Trung Quốc. Mặc dù có ưu thế về chất lượng, song do các DN XK thủ công
mỹ nghệ chủ yếu là cơ sở sản xuất có quy mô nhỏ và vừa, thậm chí là rất
nhỏ nên không có khả năng đầu tư về thiết kế, mẫu mã sản phẩm phù hợp
thị hiếu khách hàng.
Trong khi đó, giá thành sản phẩm của Việt
Nam lại cao hơn từ 10 - 15% so với các nước cạnh tranh trực tiếp như
Trung Quốc, nên rất khó để có được chỗ đứng vững chắc trên thị trường.
Bởi vậy mà dù chúng tôi đã chú trọng về thương hiệu, bắt đầu từ việc
định vị tên riêng cho sản phẩm, song do thiếu năng lực để đầu tư chiều
sâu nên rất khó để cạnh tranh” - ông Kỷ nói.
Các DN XK hàng thủ
công mỹ nghệ truyền thống cho rằng, việc xây dựng tên riêng vẫn là chưa
đủ để sản phẩm có chỗ đứng trên thị trường. Bởi cùng với cái tên gắn với
đặc trưng riêng, có tính truyền thống của các dòng sản phẩm, yêu cầu về
chất lượng, đặc biệt là mẫu mã, thiết kế có ý nghĩa rất quan trọng để
xây dựng thương hiệu sản phẩm.
Song theo ông Kỷ, về mặt chất
lượng sản phẩm của Việt Nam là khá yên tâm, nhưng với khâu thiết kế mẫu
mã, kiểu dáng, hầu hết DN rất yếu. Do không có vốn đầu tư, cũng như kinh
nghiệm trong khâu thiết kế, nên hầu hết DN chỉ làm những mẫu sản phẩm
đã có sẵn, hoặc cóp nhặt các mẫu trên thị trường, chứ chưa đầu tư chuyên
sâu để có được các dòng sản phẩm với thiết kế riêng.
Cần chiến lược bài bản
Với
những DN có khả năng đầu tư sâu về thiết kế mẫu mã sản phẩm, câu chuyện
xây dựng thương hiệu vẫn là chặng đường dài. Với doanh thu duy trì đều
đặn hàng năm lên đến 1 triệu USD, với nhiều dòng sản phẩm có tính đặc
trưng nhưng ông Thái Đại Phong, Giám đốc Công ty TNHH Đức Phong cũng
phải thừa nhận việc phát triển thương hiệu là khâu yếu của công ty.
Thậm
chí, ngay cả khi DN này có sự đầu tư bài bản trong khâu đào tạo nguồn
nhân lực và xây dựng một đội ngũ thiết kế chuyên biệt của các dòng sản
phẩm, nhưng việc phát triển thương hiệu vẫn còn khá gian nan. “Chúng tôi
mở các trung tâm dạy nghề, đạo tạo hơn 20.000 học viên với 900 lớp học
cho 31 làng nghề để nâng cao tay nghề, nhằm tạo ra các sản phẩm có chất
lượng, đáp ứng yêu cầu của khách hàng.
Bên cạnh đó, Công ty còn
hình thành đội ngũ thiết kế riêng, hợp tác với một trường đào tạo thiết
kế tại Đan Mạch và cử các cán bộ đi học để cập nhật các xu hướng thiết
kế của thế giới” - ông Phong cho biết.
Từ lâu, các chuyên gia đã
khuyến cáo, sản phẩm có chất lượng tốt, thiết kế mẫu mã đẹp phù hợp thị
hiếu, xu hướng tiêu dùng vẫn chưa đủ để định hình thương hiệu, mà cần
phải có chiến lược quảng bá rộng rãi. Trong khi đây là khoản đầu tư khá
lớn, vượt quá sức của DN nên rất khó để có hoạt động rộng rãi và bài
bản.
Theo tính toán, với kênh quảng bá phổ biến nhất là hội trợ,
triển lãm quốc tế, chi phí cho mỗi lần tham dự cũng lên đến hàng chục,
thậm chí là hàng trăm triệu đồng, các kênh khác như quảng cáo tại địa
điểm hoặc thị trường XK có thể lên đến triệu USD. Ngoài ra, để xây dựng
được thương hiệu thì vấn đề đăng ký bảo hộ, sở hữu trí tuệ cũng rất cần
thiết, song các DN vẫn phàn nàn quy trình đăng ký hiện nay khá phức tạp,
rắc rối nên mất nhiều thời gian.
Đã có trường hợp, sản phẩm thủ
công mỹ nghệ có xuất xứ từ Việt Nam chỉ được bán với giá vài chục USD,
song cũng với sản phẩm ấy, khi nhà NK gắn mác thương hiệu của họ, giá
trị sản phẩm đã tăng 40 lần. Thực tế này cho thấy, hàng thủ công mỹ nghệ
của Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng được thương hiệu trên thị trường
để gia tăng giá trị sản phẩm.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia
bên cạnh việc DN xây dựng chiến lược phát triển thương hiệu gắn với nâng
cao chất lượng sản phẩm, đăng ký bảo hộ, quảng bá, Nhà nước cần có các
chính sách hỗ trợ trong việc xác định các dòng sản phẩm đặc trưng, khâu
thiết kế, quảng cáo trên thị trường quốc tế…
Theo: Báo mới