Việc tổng kết chặng đường 15 năm triển khai và thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 BCHTƯ khoá VIII là dịp để những người làm công tác quản lý văn hoá, nghệ thuật nhìn nhận, đánh giá những thành tựu và hạn chế, yếu kém, nhận ra những vấn đề bức xúc về lý luận và thực tiễn, từ phương diện quản lý nhà nước về văn hoá, để có thể đề ra những giải pháp đột phá về chính sách đưa sự nghiệp xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc tới những thành công mới.

Hội nghị tổng kết 15 năm (1998-2013) thực hiện Nghị quyết hội nghị lần thứ 5 Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII về “Xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm bản sắc dân tộc” .

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Tuấn Anh nhấn mạnh: Sau 15 năm thực hiện Nghị quyết đã đạt được nhiều thành tựu, vị trí, vai trò của văn hoá truyền thống được đề cao, tư tưởng, đạo đức, lối sống của người Việt Nam có nhiều chuyển biến tích cực, thể chế, thiết chế văn hoá được tăng cường về số lượng, từng bước nâng cao chất lượng, vai trò của văn hoá trong phát triển kinh tế ngày càng được chú trọng; công tác tu bổ, tôn tạo, bảo tồn di sản văn hoá đạt được nhiều kết quả tốt.

Nghị quyết Trung ương 5 khoá VIII đã trang bị cho xã hội nhiều nhận thức mới về văn hoá, đem lại sinh khí cho đời sống văn hoá đất nước, sự nghiệp văn hoá đã có bước “chuyển mình”. Những tiến bộ trên nhiều lĩnh vực 15 năm qua đã có sự đóng góp của ngành văn hoá trong quá trình thực hiện, triển khai Nghị quyết.

Bản dự thảo báo cáo tóm tắt 15 năm thực hiện Nghị quyết đã đề ra những phương hướng trong thời gian tới, trong đó có việc hoàn thiện bộ máy, tổ chức quản lý và tăng cường công tác kiểm tra, giám sát. Xây dựng đội ngũ cán bộ vừa hồng, vừa chuyên, gương mẫu, khắc phục bằng được sự suy thoái trong bộ máy; Quy định phạm vi quản lý của nhà nước trong lĩnh vực văn hoá, tạo dư địa phù hợp cho sáng tạo và hưởng thụ văn hoá chính đáng của người dân.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Khánh và các đại biểu dự hội nghị.

Theo Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh, bên cạnh những thành tựu đạt được, việc triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khoá VIII vẫn còn một số hạn chế, khuyết điểm. Đó là sự xuống cấp về đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên đang tác động đến tinh thần của xã hội, căn bệnh “vô cảm” trong xã hội xuất hiện; hệ giá trị văn hoá truyền thống bị đảo lộn, trong khi những giá trị mới tốt đẹp chưa được khẳng định, mất cân bằng giữa đời sống vật chất và đời sống tinh thần, thành tựu sáng tác văn học, nghệ thuật chưa nổi bật. Hội nghị sẽ là cơ sở để trình Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Ban Bí thư, Bộ Chính trị có những quyết sách phù hợp xây dựng nền văn hoá Việt Nam thời gian tới.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng khẳng định, văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế-xã hội. Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm và chăm lo phát triển văn hóa, coi văn hóa là một mặt trận quan trọng trên lĩnh vực tư tưởng, góp phần to lớn vào thắng lợi của sự nghiệp cách mạng. Nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân ta là: Xây dựng nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, phát triển toàn diện, thống nhất trong đa dạng, thấm nhuần sâu sắc tinh thần nhân văn, dân chủ, tiến bộ; làm cho văn hoá gắn kết chặt chẽ và thấm sâu vào toàn bộ đời sống xã hội, trở thành nền tảng tinh thần vững chắc, sức mạnh nội sinh quan trọng của phát triển. Tổng kết 15 năm thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa VIII phải là quá trình nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng thực trạng văn hóa nước ta.

Nói về chế độ đãi ngộ đối với văn nghệ sĩ, nhà văn Chu Lai cho rằng: Nhuận bút tức thù lao công sức quá khiêm nhường, có lúc bằng không. Nhưng đội ngũ nghệ sĩ vẫn cứ viết, vẫn cứ cho ra những tác phẩm chưa thật xứng tầm thì nó cũng đạt được tầm tầm. Ví dụ như chùm 3 tiểu thuyết của Nguyễn Xuân Khánh; điện ảnh có những bộ phim như: Đừng đốt, Mùi cỏ cháy; sân khấu có các vở diễn “Những người thấp thoáng” và “Đường đua trong bóng tối”. Tiền bạc không đùa với khách thơ nhưng tiền bạc cũng không làm nên tác phẩm.

Khi không có tác phẩm hay thì không có nghĩa là tác giả chưa tìm được đề tài hấp dẫn. Đề tài về chiến tranh, hoà bình, nông thôn, kinh tế, đô thị… đều có thể triển khai. Nhà văn Chu Lai nhấn mạnh: Tâm tĩnh nhìn ra nhiều chuyện, tâm động thì nhìn cái gì cũng không chuẩn. Nếu như tâm thế, khát vọng làm nghề, sống tận cùng với cuộc đời, thở hơi thở của nhân dân, dám dũng cảm vượt lên cái bóng của mình thì chắc chắn sẽ có tác phẩm “để đời”.

Kinh tế thị trường có thể làm cho xã hội giàu về vật chất nhưng nếu không có định hướng văn hoá, tức là hướng đích tới chất lượng nhân văn của phát triển, xã hội rất có thể phải hứng chịu những tổn thương về đạo đức, đánh mất các giá trị tinh thần.

Theo GS.TS Triết học Hoàng Chí Bảo, sức mạnh đảm bảo chất lượng nhân văn của phát triển chính là văn hoá. Văn hoá Việt Nam đã hun đúc nên tâm hồn, khí phách, bản lĩnh Việt Nam, làm rạng rỡ lịch sử vẻ vang của dân tộc. Thấy rõ cả cơ hội và thách thức hiện nay đối với nước ta khi tiếp thu những thành quả trí tuệ của loài người cũng như giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc. Do đó, Đảng cần có phương hướng chiến lược cùng các nhiệm vụ và giải pháp để xây dựng và phát triển nền văn hoá nước ta theo đúng cương lĩnh của Đảng. Những nhận định đó thể hiện tầm nhìn, nhãn quan văn hoá của Đảng đối với phát triển.

Nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc phải là một nền văn hoá kết hợp hài hoà giữa truyền thống và hiện đại, đề cao và tôn vinh giá trị con người, trí tuệ và tâm hồn, truyền thống đạo đức của dân tộc Việt Nam, phát huy tinh hoa dân tộc và tiếp thu, phát triển tinh hoa văn hoá nhân loại, mang tầm tư tưởng của thời đại.

                                                                                          Theo: QĐND Online