Chùa Keo (xã Duy Nhất, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình) là một
trong những ngôi chùa cổ ở Việt Nam được bảo tồn hầu như nguyên vẹn dáng
dấp và nội thất ban đầu.
Ngôi
chùa có tên là Nghiêm Quang tự, do Thiền sư Dương Không Lộ (1016-1094)
xây dựng ở ven sông Hồng năm 1061 dưới thời vua Lý Thánh Tông. Đến năm
1167, đời vua Lý Anh Tông mới đổi thành Thần Quang tự. Vì Giao Thủy có
tên Nôm là Keo, nên ngôi chùa được gọi là chùa Keo.
![](http://image.qdnd.vn/Upload/vuhuyen/2013/4/9/4226144420130409202914281.jpg) |
Một góc di tích chùa Keo |
Ngoài
kiến trúc độc đáo, chùa Keo còn tọa lạc trên một không gian thoáng đãng
và yên bình rộng trên 4 ha. Đặc biệt, trong bán kính hơn 1km, không có
ngôi nhà nào cao hơn gác chuông của chùa (13 mét). Điểm đặc biệt của
chùa Keo là công trình được làm hoàn toàn bằng gỗ lim và ghép với nhau
bởi hệ thống mộng, kèo chứ không dùng đinh như một số ngôi chùa khác.
Chùa bao gồm hai cụm kiến trúc: Chùa là nơi thờ Phật và đền Thánh thờ
đức Dương Không Lộ - vị đại sư thời nhà Lý có công dựng chùa. Tất cả
được bao bọc bởi hai dãy hành lang và khu tăng xá dài hàng trăm mét với
các dãy cột lim lớn... khiến cho toàn bộ di tích này giống như một cung
điện.
![](http://image.qdnd.vn/Upload/vuhuyen/2013/4/9/4327748420130409202832921.jpg) |
Gác chuông chùa Keo |
Chùa
Keo cũng là một trong những ngôi chùa còn bảo tồn được nhiều đồ thờ tự
cổ nhất ở miền Bắc, trong đó phải kể đến những án hương, hệ thống tượng,
ban thờ và đặc biệt là pho tượng làm bằng gỗ trầm hương được gìn giữ từ
thời chùa cũ có cách đây ngót 900 năm. Một di sản nữa thuộc chùa Keo
không thể không nhắc đến, đó là bộ cánh cửa cao 2m, rộng 2,6m, chạm một ổ
rồng với rồng mẹ và rồng con chầu mặt nguyệt – biểu tượng cho kiến trúc
đời nhà Lê. Nguyên bản của cánh cửa này đang được lưu giữ trong bảo
tàng Mỹ thuật Việt Nam. Bên cạnh đó, 42 con sơn được chạm trổ hình rồng,
phượng với tư thế rất khác nhau cũng là một nét kiến trúc độc đáo của
chùa Keo. Tương truyền rằng, đó là 42 con sơn của 42 hiệp thợ xây dựng
chùa tạo tác nên.
Ông
Bùi Văn Thương - trưởng BQL di tích cho biết: “Trải qua gần 400 năm tồn
tại, chùa Keo vẫn giữ được hình dáng ban đầu và chỉ có hai lần trùng tu
lớn, năm 1941 với sự trợ giúp của Viện Viễn đông Bác cổ và lần gần đây
là đợt trùng tu do Nhà nước đầu tư kéo dài 5 năm (1999 – 2004)”.
Chùa
Keo không chỉ là một mẫu hình về công tác trùng tu không nóng vội làm
mất đi linh hồn của di tích, mà còn là một mẫu hình về quản lý lễ hội
rất đáng để nhiều địa phương học tập.
Theo: QĐND