Nhịp
sống hiện đại dường như có phần khiến con người ngày càng xa rời với
nghệ thuật cổ truyền của dân tộc. Trong vòng quay đó, ca trù cũng chật
vật tìm chỗ đứng trên chính mảnh đất đã sản sinh ra môn nghệ thuật độc
đáo này.
Năm
2009, ca trù chính thức được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật
thể cần được bảo vệ khẩn cấp. Đảng và Nhà nước đã có những chính sách
quan tâm hỗ trợ để bảo tồn, đồng thời làm sống dậy một loại hình nghệ
thuật đặc sắc được xem là có sức ảnh hưởng lớn nhất trên phạm vi 15
tỉnh, thành phố phía Bắc. Tuy vậy, các nghệ nhân dân gian nặng tâm huyết
cùng với những nhà nghiên cứu văn hóa dân tộc vẫn còn băn khoăn, trăn
trở để làm sao Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại này thực sự trở
thành một trong những món ăn tinh thần phục vụ cho đời sống văn hóa của
người dân, điều mà nghệ thuật ca trù đã làm được vào những năm của thế
kỉ 19.
Năm
1990, Câu lạc bộ Ca trù Hà Nội được thành lập nhằm tạo nên một không
gian giao lưu, trao đổi kinh nghiệm giữa các thế hệ nghệ nhân dân gian
có niềm đam mê với môn nghệ thuật diễn xướng của dân tộc, đồng thời cũng
là nơi trao truyền lại cho các thế hệ đi sau những kinh nghiệm và bài
học quý báu của nghề, để từ đó lưu giữ và phát triển tiếp tục những tinh
hoa nghệ thuật của cha ông. Kể từ khi được thành lập, Câu lạc bộ Ca trù
Hà Nội đã liên tục tổ chức các buổi biểu diễn cũng như duy trì nhiều
hoạt động bảo tồn và phát triển nghệ thuật ca trù. Năm 2012, đào nương
Lê Thị Bạch Vân, Giám đốc Câu lạc bộ được nhà nước trao tặng danh hiệu
Nghệ sĩ Ưu tú bởi những cống hiến với môn nghệ thuật truyền thống này.
Đây chính là động lực để các nghệ nhân dân gian tiếp tục lao động và
cống hiến, đồng thời không ngừng tìm tòi, sáng tạo và thể nghiệm những
giai điệu và ca từ mới phù hợp hơn với hơi thở đương đại
Hiện
tại, với những nỗ lực của Câu lạc bộ Ca trù Hà Nội, các đêm biểu diễn
nghệ thuật truyền thống ca trù vẫn được diễn ra đều đặn vào mỗi tối thứ 7
tại Hoàng Cầu. Tại đây, khán giả có thể thưởng thức buổi biểu diễn
“Bạch Vân ca trù và những người bạn”. Các nghệ sĩ chơi nhạc cụ dân tộc
nổi tiếng như Ngọc Anh (sáo), Thu Hà (tam thập lục), Thành Nam (trống),
Bá Hải (đàn đáy) sẽ thể hiện các làn điệu ca trù kinh điển, cũng như các
tác phẩm đương đại không lời. Không gian nhỏ xinh và rất thân mật này
sẽ giúp khán giả gần gũi với nghệ sĩ hơn, và có trải nghiệm nghe nhạc
vừa ấm cúng vừa trân trọng khó có ở nơi nào khác. Đáng lưu ý, chương
trình này hoàn toàn miễn phí. Hy vọng, công sức của những nghệ nhân dân
gian sẽ được đáp lại bằng sự cổ vũ nhiệt tình từ khán giả, để họ có thêm
động lực trên con đường bảo vệ di sản quốc gia.
Công
việc bảo tồn, tìm tòi, sáng tạo có thể là của các nhà nghiên cứu văn
hóa, các nghệ nhân dân gian, nhưng sức sống, lan tỏa và hội nhập quốc tế
lại nằm ở chính ở sự ủng hộ của người dân. Đã đến lúc, người dân, đặc
biệt là thế hệ trẻ cần có trách nhiệm trong việc gìn giữ các giá trị
truyền thống của ông cha, bởi nó chính là thứ “vốn“ thiêng liêng mà các
thế hệ đi qua đã trao truyền lại. Bảo tồn, gìn giữ và phát huy di sản
của dân tộc là một công việc đòi hỏi sự đồng lòng của cả dân tộc, không
phải thực hiện ngày một ngày hai một cách máy móc, phong trào, mà phải
bằng tình yêu, đam mê mà cả cộng đồng dành trọn cho nó./. Theo: ĐCSVN
|