Được biết đến với vai trò diễn viên điện ảnh, chỉ đạo nghệ thuật và thiết kế phục trang, song Yên Khê đã âm thầm thực hành nghệ thuật xuyên suốt hơn ba thập kỷ qua, dù hiếm khi công khai. Đây là triển lãm cá nhân đầu tiên của nghệ sĩ với các tác phẩm điêu khắc, tranh mới sáng tác gần đây nhất, được hoàn thiện tại Paris và TP.HCM.
Tác phẩm của Trần Nữ Yên Khê.
Trong bộ tác phẩm điêu khắc với tựa đề White Blank, Yên Khê tạo ra các dạng thể trôi chảy mang đến một nguồn lặng tưởng và khuây khỏa khỏi những hỗn loạn trong thế giới chúng ta đang sống. Làm nên từ nhiều chất liệu như thạch cao, đồng đúc và vật liệu tổng hợp, tạo hình của chúng mềm mại, sống động mà chẳng thể nhận dạng như những thực thể rõ ràng, lại đồng thời thật thân quen.
Cảm hứng từ một trích dẫn của Kandinsky: “Trắng nghe như sự im lặng, là cái không trước mọi khởi đầu”, tác phẩm của Yên Khê hoàn toàn không màu – chỉ trở nên hữu hình khi ánh sáng hiện diện. Do được định hình bởi các vùng tối và sáng nhẹ nhàng, chúng chuyển mình thay đổi cấu trúc theo chuyển động của ánh sáng.
Nghệ sĩ Yên Khê cho biết: “Tạo hình cầu kì của những điêu khắc này khơi gợi sự phức tạp của cây cỏ và đại dương, cũng như cái nguyên sơ của hang động, dấy lên dòng cảm xúc và thôi thúc trong sắc trắng, thông qua tương phản và giản lược, hàm chứa và vẫy gọi vào một trải nghiệm tĩnh lự”.
Loạt tranh Giữa chắc chắn và hoài nghi, ngụ ý về sự phân cực ngày một gia tăng trong thời đại này, nơi những quy kết đối lập của các bên tạo nên hoài nghi trong chúng ta. Trong các tác phẩm trên giấy dó có tựa đề Gió, thay vì mềm mại, vô hình như tơ của những lớp giấy dâu tằm trong tranh, Yên Khê lại trừu tượng hóa những dạng hình thành những hình khối rắn chắc nhiều sắc màu. Loạt tác phẩm này, chính chất liệu giấy dó đã mang lại cảm giác mong manh đối lập với các dạng hình học tương phản đè trên.
Nghệ sĩ Trần Nữ Yên Khê.
Trần Nữ Yên Khê theo học École Camondo, một trường tư danh giá về thiết kế và kiến trúc nội thất tại Paris. Borderline (2018) của nghệ sĩ, một điêu khắc nổi bật với chất liệu sơn mài truyền thống Việt Nam, đã trở thành tác phẩm nghệ thuật đương đại đầu tiên thuộc khu vực Đông Nam Á được đưa vào bộ sưu tập Quốc gia Pháp, tại bảo tàng Guimet vào năm 2019.
Bên cạnh việc thực hành nghệ thuật thị giác, Yên Khê còn trau chuốt cho sự nghiệp diễn xuất đáng chú ý của mình xuyên suốt 30 năm qua với những vai diễn chính trong các bộ phim như Mùi đu đủ xanh (1993), Xích lô (1995), và Mùa hè chiều thẳng đứng (2000). Và gần đây, nghệ sĩ đảm nhận vai trò chỉ đạo nghệ thuật và thiết kế phục trang cho phim The Taste of Things (2023) do Trần Anh Hùng đạo diễn – người đoạt giải thưởng Đạo diễn Xuất sắc nhất tại Liên hoan Phim Cannes lần thứ 76.
Triển lãm diễn ra từ 24.10 đến 9.12 tại Galerie Quynh (118 Nguyễn Văn Thủ, phường Đa Kao, quận 1, TP.HCM).