Geoglyph
(còn có tên gọi dòng Nazca) là những hình chim, cá… khổng lồ hằn trên sa
mạc gần Nazca – khu vực ven biển khô cằn ở miền nam Peru, trải dài trên
diện tích ước tính khoảng 450 km2
Có hàng ngàn bức hình như vậy được
tạo ra trên mặt đất, miêu tả hệ sinh vật trong thế giới tự nhiên và
trong cả trí tưởng tượng của con người, bao gồm các loài động vật (nhện,
chim ruồi, khỉ, thằn lằn, bồ nông, cá heo lưng đen…) và các loài thực
vật, cây cối, hoa lá với hình dạng kỳ lạ. Minh họa cho chúng là những
họa tiết hình học như đường lượn sóng, hình tam giác, hình xoắn ốc hay
hình chữ nhật.
Ngoài một số hình vẽ đầu tiên được tạo ra với
những tảng đá có niên đại 500 năm TCN, phần lớn hình vẽ ước tính xuất
hiện vào khoảng năm 200 TCN đến năm 600 SCN – thời điểm nền văn minh cổ
đại Nazca phát triển rực rỡ. Người Nazca được coi là nhóm người tiền sử
duy nhất đã thành công trong việc sử dụng những kỹ thuật giúp đưa nước
ngầm lên mặt đất phục vụ cho công tác thủy lợi. Từ đó, nhiều ý kiến nhận
định geoglyph có liên quan đến nhu cầu về nước.
 |
| Nhìn từ trên cao, dòng Nazca khổng lồ này giống hình một con chim đang bay. (Ảnh: Shutterstock) |
Trước
đây, người ta luôn cho rằng các hình vẽ này chỉ có thể nhìn thấy từ
không gian. Tuy nhiên sự thật hoàn toàn ngược lại. Nhà khảo cổ học Peru
Toribio Mejia Xesspe là người đầu tiên nghiên cứu và đưa ra báo cáo chi
tiết về dòng Nazca sau khi tiếp cận nó vào năm 1927. Ngoài ra, một
nghiên cứu khác năm 2007 trên 1.500 bản vẽ ở khu vực Palpa kết luận tất
cả geoglyph đều dễ dàng phát hiện được từ mặt đất.
Hiện có 3 giả
thuyết chính được các nhà khoa học đưa ra bàn luận nhiều hơn cả. Thứ
nhất, geoglyph có thể mang yếu tố tâm linh, là đại diện cho các chòm sao
trên bầu trời đêm. Thứ hai, dòng Nazca chính là những con đường hành
hương dẫn tới một khu vực linh thiêng như kim tự tháp ở Cahuachi. Thứ
ba, chúng gắn với nước và những nghi lễ liên quan đến nước, một yếu tố
vô cùng quan trọng cho sự sống nhưng lại là thứ hiếm ở sa mạc.
Nhìn
chung, động cơ và mục đích xây dựng chúng hiện vẫn nằm trong top vấn đề
nan giải mà các chuyên gia chỉ có thể phỏng đoán vì Nazca là một nền
văn minh cổ đại thuộc thời kỳ tiền sử, đồng nghĩa với việc không có bất
kỳ sổ sách, tài liệu nào về chúng.
Phương Huyền (Livescience)