Sau một hồi khoan cắt, thì nắp bê tông
bật ra. Bên trong bể bê tông này là quan tài gỗ. Mấy người chuyển mộ
thuê nhảy xuống bật nắp quan tài. Ai nấy hãi hùng tái mặt khi trong quan
tài là một thiếu nữ đang nằm ngủ. Mái tóc xõa dài, cơ thể được bó bằng 5
lớp vải trắng toát, buộc rất chặt, thắt nơ hoa.
Những tấm vải lụa cũng còn mới nguyên, xé
rất dai. Chừng nửa tiếng sau thì lớp da chuyển sang màu thâm. Phần da ở
cổ phù ủng, nhằng nhịt những bọc máu thâm đen. Nhìn người trong quan
tài, ai cũng đoán chỉ chừng 20 tuổi, hoặc nhiều hơn một chút, chứ không
phải người chết già. Thay vì đưa xác vào tiểu, gia đình anh Trung phải
cấp tốc đi mua áo quan.
Tôi vẫn nhớ rõ đêm ấy trời nổi giông gió,
sấm nổ đùng đoàng, sét đánh nhằng nhịt bầu trời, rồi mưa như trút nước.
Nhiều người sợ hãi chạy hết vào nhà trú ẩn”.
Anh Tuyến cũng nhận sai sót của chính
quyền xã trong cuộc đào phá ngôi mộ cổ này. Lẽ ra, khi phát hiện mộ cổ,
thì xã phải giữ nguyên hiện trường, báo cáo cấp trên, để các nhà khảo cổ
về tiến hành khai quật.
Tuy nhiên, vì không biết đây là mộ cổ,
với lại gia đình anh Trung muốn chuyển mộ gấp để kịp thời gian khởi công
xây dựng nhà, nên đã vô tình để diễn ra cuộc phá mộ cổ.
Anh Tuyến cũng cho biết, hoàn toàn không
có việc những người trong gia đình anh Trung cố ý phá mộ để tìm vàng
bạc. Chính anh được mời chứng kiến cuộc khai quật mộ và chỉ thu được một
số thứ vặt vãnh như túi đựng trầu cau, chiếc quạt, đôi hài, bím tóc,
một túi vải như túi giấy bùa.
Ngoài ra còn có 3 đồng tiền xu có lỗ
vuông đặt ở miệng xác ướp. Không có bất cứ vật gì giá trị như vàng bạc,
ngọc ngà được tìm thấy trong mộ như một số lời đồn đoán.
Cũng theo lời anh Tuyến, trong quan tài
hoàn toàn khô ráo, không có giọt nước nào. Dưới đáy áo quan có rất nhiều
gạo rang, vỏ trấu và than củi.
Dù nằm trong hầm mộ mấy trăm năm, nhưng
gạo rang vẫn giữ nguyên màu vàng. Tôi đã được anh Nguyễn Cát, thợ chụp
ảnh cho xem tấm ảnh anh chụp khi bật nắp áo quan. Quả thực, trong quan
tài không có tinh dầu ngọc am như những ngôi mộ hợp chất thường thấy.
Theo anh Tuyến, ngôi mộ xộc ra mùi hắc.
Sau nhiều ngày phá mộ, mùi hắc vẫn xông lên nồng nặc. Nhiều khả năng, đó
là chất ướp xác.
Thông thường, phần lớn những ngôi mộ hợp
chất tìm thấy ở Việt Nam sử dụng chất ướp xác là tinh dầu ngọc am. Tinh
dầu được đổ ngập quan tài. Tinh dầu ngọc am có tác dụng diệt khuẩn, giữ
xác bền vững, nguyên vẹn, đẹp như lúc mới chết. Ngôi mộ này không có
tinh dầu, cũng là chuyện khá lạ. Khả năng, xác được ướp bằng một phương
pháp khác.
Tiếc rằng các nhà khoa học chưa kịp
nghiên cứu, thì xác ướp đã được cải táng ra cánh đồng theo cách mà người
ta vẫn ứng xử với các ngôi mộ xác ướp...