Ly kỳ những cái chân người treo gác bếp ở Hà Giang
(Ngày đăng: 20/07/2013 Lượt xem: 497)
Chị Dính cầm mẩu xương nhấc cái chân của anh chồng lên cho tôi xem, rồi thả bịch xuống đất.
Kỳ 1: Đi tìm chân treo gác bếp
Có
một câu chuyện rợn tóc gáy ở cao nguyên đá Hà Giang, ấy là chuyện đồng
bào nơi đây có tục treo bộ phận lên gác bếp để sấy khô.
Trong
quá trình tìm hiểu về tình trạng bom mìn sót lại, gây sát thương người
và súc vật ở vùng biên ải Hà Giang, tôi được một đồng chí cán bộ biên
phòng kể một câu chuyện rất lạ, ấy là đồng bào H’Mông ở vùng biên giới
có tục sấy bộ phận cơ thể bị cắt bỏ bằng cách treo trên gác bếp.
Đồng
nghiệp của tôi từng lặn lội trong rừng sâu ở Indonesia, thăm bộ tộc ít
người vẫn sống như thời thời nguyên thủy, được tận mắt chuyện người ta
đem xác ông tộc trưởng sấy trên gác bếp. Những cái xác ấy đã có tuổi vài
trăm năm. Thi thoảng con cháu lại lôi từ gác bếp xuống chiêm ngưỡng tộc
trưởng!
Chuyện ấy có lẽ chỉ
có ở một vùng đất nào đó, quá xa xôi, quá lạc hậu, quá nguyên sơ, chứ
tôi chẳng thể nghĩ rằng, ở đất nước mình lại có câu chuyện quá kỳ lạ như
thế.
|
Bản Mã Hoàng Phìn |
Chuyện
đồng bào làm món thịt treo gác bếp, rồi thịt hun khói làm đồ ăn đã
thành đặc sản thì không nói làm gì, nhưng sử dụng cách đó để giữ lại một
phần cơ thể, thì lịch sử nước ta cũng chưa thấy nhắc đến.
Vậy
nên, ngay khi nghe chuyện lạ lùng ấy, tôi đã nhằm bản Mã Hoàng Phìn mà
đi, cho dù chưa biết người làm cái việc kỳ cục ấy là ai. Đứng ở ngã ba
xã Minh Tân (Thanh Thủy) hỏi đường vào Mã Hoàng Phìn, anh chàng người
Mông bảo: “Ừm, đi vào đó khó lắm, xa lắm”.
Đoạn
đường leo núi đá hộc dốc ngược chỉ cỡ 40km, mà phải vật vã với chiếc xe
máy, vừa đi vừa đẩy từ sớm đến đầu giờ chiều mới tới nơi. Đứng trên dãy
Răng Cưa (đứng ở thành phố Hà Giang nhìn dãy núi như hình răng cưa)
nhìn xuống đếm đủ 30 nóc nhà đồng bào Mông. Ngay chân núi, chỉ 15 phút
cuốc bộ đã là bản làng của Trung Quốc.
|
Chị Dính lấy chân sấy trên gác bếp xuống cho PV xem |
Nhận
được điện thoại của lãnh đạo Đồn biên phòng Thanh Thủy, ông Phào Sào
Chỉn, Bí thư bản Mã Hoàng Phìn ngồi ở hội trường bản đợi nhà báo. Hỏi
chuyện bom mìn vùng biên ải, bí thư Chỉn kéo tôi ra hiên hội trường, chỉ
tay từng nóc nhà một rồi thống kê: “Nhà kia có thằng bị mìn nổ banh
xác, nhà kia có thằng cụt chân, thằng kia bị múc mắt, thằng kia cụt
tay... Nhiều lắm nhà báo à. Trâu bò vẫn bị mìn cưa cụt chân, dân bản làm
thịt ăn suốt ấy mà!”.
Hỏi
chuyện có một anh chàng của bản bị mìn cưa đứt chân, hiện đang sấy chân
gác bếp, như lời cán bộ biên phòng kể, bí thư Chỉn gõ cốc cốc vào đầu
nhưng nghĩ mãi không ra.
Bí
thư Chỉn mới được tăng cường từ xã vào thôn để giải quyết tình trạng phá
rừng nghiến bán sang Trung Quốc rất phức tạp, nên chưa nắm được cụ thể
những chuyện xảy ra từ trước. Mà trung tâm xã, nơi bí thư Chỉn sống và
làm việc, đến Mã Hoàng Phìn hơn 1 ngày cuốc bộ, nên chả mấy khi vào bản.
Đường vào Mã Hoàng Phìn mới được mở năm nay, nhưng trời đẹp đi xe máy
cũng mất nửa buổi. Mã Hoàng Phìn nằm giữa rừng nghiến, như một thế giới
khác.
|
Trưởng bản Thào Mìn Hoa gỡ chân khỏi chiếc áo |
Đang
không biết tìm đâu ra cái anh chàng có hành động kỳ quặc như lời kể của
đồng chí biên phòng, thì trưởng bản Vàng Seo Quả cắp gà đến. Quả khoe
vừa ra biên giới mua được con gà Trung Quốc về làm thịt.
Tôi
dành câu hỏi về cái chân treo gác bếp cho Vàng Seo Quả, thì Quả trả lời
ngay: “Có chuyện này mà. Đó là cái chân của thằng Thào Mìn Hoa. Nó là
bạn mình. Nó bị trúng mìn, mình còn đưa nó xuống bệnh viện cơ. Bác sĩ
cưa đứt chân nó. Nó đòi cái chân ấy đem chân về treo ở gác bếp mấy năm
nay rồi. Không biết nó còn giữ ở gác bếp nữa không, phải lên nhà nó hỏi
mới biết”.
Có manh mối, tôi
cùng Vàng Seo Quả vừa leo vừa bò lên tít tận một quả núi trong dãy Răng
Cưa. Đứng ở hội trường bản, Quả chỉ nhà Hoa ở sau mỏm núi, sau rặng vầu,
cỡ con dao quăng, mà đi đến mướt mát mồ hôi mới tới.
Thế
nhưng, trong ngôi nhà ám muội bồ hóng, lên màu đen sì ấy chỉ có 2 người
đàn bà, là chị Sùng Thị Dính, vợ của Thào Mìn Hoa và mẹ đẻ của Hoa. Hai
người đàn bà không biết tiếng phổ thông, thấy người lạ thì xấu hổ, chui
tọt vào buồng. Trưởng bản Quả phải gọi mãi mới chịu ra tiếp người lạ.
|
Chân của anh Thào Mìn Hoa |
Theo
chị Dính, chồng chị, Thào Mìn Hoa đã sang nhà bố vợ từ sáng sớm. Chỉ
còn một chân, chống nạng tập tễnh, thế mà Hoa cuốc bộ cả ngày, vượt qua
mấy dãy núi từ bản Mã Hoàng Phìn của huyện Thanh Thủy sang tận bản Lò
Sín Toỏng của huyện Quản Bạ.
Sở
dĩ Hoa sang nhà bố vợ, là vì 2 đứa con gửi ở bên đó. Nhà Hoa nghèo, bố
chết sớm, bản thân lại thương tật, không có điều kiện nuôi 2 con, nên
đành gửi chúng cho bố vợ. Vợ chồng Hoa cùng người mẹ đẻ sống ở Mã Hoàng
Phìn, trồng cây ngô, gieo lúa nương kiếm miếng ăn.
Cuộc sống ở Mã Hoàng Phìn xa xôi, khốn khó. Núi đá một màu xám xịt. Làm lụng vất vả, mà vẫn phải ăn mèn mén (ngô xay) vài tháng.
Hỏi
chuyện về chiếc chân khô của chồng, chị Sùng Thị Dính bảo đúng là có
cái chân khô của chồng treo trên gác bếp, nhưng phải hỏi ý kiến chồng
thì mới lấy xuống xem được.
Rồi
chị Dính chạy ra góc vườn, chao điện thoại một hồi, thấy có cột sóng
mới bấm gọi chồng. Nói chuyện líu lo với chồng một lúc, chị Dính bảo Hoa
cho phép mọi người được xem chân.
|
Tác giả và cái chân của Thào Mìn Hoa |
Chị
Sùng Thị Dính lấy chiếc ghế đặt ở ngay bếp lửa giữa nhà, nhón chân móc
từ đống đồ ám bồ hóng xuống một cái bọc to tướng. Chị Dính đặt cái bọc
xuống nền đất, dùng tay đập đập, miệng thổi bồ hóng phù phù.
Gỡ
chiếc dây dù, mở lớp vải thì trật ra một cái áo rách nham nhở. Đây
chính là cái áo mà chồng chị, Thào Mìn Hoa mặc khi bị trúng mìn. Gỡ
chiếc áo thì thòi lòi ra nguyên một cái bàn chân. Một thứ mùi ngai ngái,
tanh tanh xộc vào mũi. Thứ mùi ủ lâu ngày, tích tụ đậm đặc, nhưng chỉ
một lát thì bay hết.
Chị Dính cầm mẩu xương nhấc cái chân của anh chồng lên cho tôi xem, rồi thả bịch xuống đất.
Rõ
mồn một bàn chân người nguyên vẹn cả 5 ngón, với móng chân đầy đủ. Phần
thịt ở cổ chân, bắp chân te tua, những sợi cơ rách tướp héo quắt. Hai
khúc xương lòi ra bám bồ hóng đen sì như thanh sắt. Bàn chân đã khô quắt
lại, lộ ra những sợi cơ vằn vện.
Còn tiếp…
Theo: VTC news