Ở tuổi 76, ít ai
biết rằng Nghệ nhân Nguyễn Hữu Chỉnh vẫn không ngừng tìm tòi, sáng tạo ra những
mẫu hoa văn mới, những cách làm độc đáo giúp duy trì và phát triển làng nghề
dệt lụa Vạn Phúc tại Hà Đông.
Nếp nhà, nếp nghề
Nghệ nhân Nguyễn Hữu Chỉnh sinh năm 1936 trong một gia đình
có truyền thống làm lụa. Ngay từ khi mới 15 tuổi, ông Chỉnh đã cho ra các mẫu thiết kế sáng tạo độc
đáo, nhưng vẫn đảm bảo được những nét truyền thống của lụa Vạn Phúc.
|
Nghệ nhân Nguyễn Hữu
Chỉnh với những đường nét trên tấm lụa Long Vân.
|
Nghệ nhân cho biết, để có được những sản phẩm lụa đẹp ngoài
tiêu chí tay nghề của người thợ dệt thì chất lượng tơ là điều quan trọng nhất.
Mỗi loại tơ khi mua về đều được phân đoạn tỉ mỉ. Theo kinh nghiệm của ông, tơ
tằm thường không chịu được độ kiềm cao, trong khi đa phần thuốc nhuộm vải hoá
học lại chứa nhiều kiềm, đó là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến hiện tượng phai màu
của lụa. Để đạt được độ bền màu cao, ông đã chọn các chất liệu lấy từ thiên
nhiên như lá bàng, lá trầu không, củ nâu để khống chế độ kiềm.
Đặt chữ tâm vào vuông lụa
Suốt mấy chục năm gắn bó với nghề, cho đến nay, Nghệ nhân
Nguyễn Hữu Chỉnh đã sáng tạo ra rất nhiều mẫu sản phẩm lụa độc nhất vô nhị gắn
liền với tên tuổi ông như: Khăn lụa tơ tằm mẫu Long Vân; lụa tơ tằm mẫu Hoa Ban...
đáp ứng được thị hiếu của khách hàng, làm nên sức sống tươi mới và bền vững của
những nếp lụa Hà Đông.
Theo Nghệ nhân Nguyễn Hữu Chỉnh: "Nétt đặc trưng để phân
biệt lụa Hà Đông là chất liệu tơ tằm và những hoa văn dệt nổi. Cái tinh túy
nhất của lụa Hà Đông nằm ở kỹ thuật dệt trải bao đời nay của người Vạn Phúc. Vì
thế, muốn dệt được lụa đẹp phải đặt cả cái tâm vào đó”.
Ông bảo, mỗi sản phẩm lụa giống như một tác phẩm nghệ thuật
điêu khắc mà ở đó, người dệt lụa cũng chính là một nghệ sĩ tài hoa. Muốn có
được những sản phẩm là tinh túy thì người làm nên những sản phẩm ấy phải là
người có con mắt thẩm mỹ, yêu cuộc sống và có khát vọng say mê nghề nghiệp.
Tác phẩm của Nghệ nhân Nguyễn Hữu Chỉnh đã đoạt nhiều giải
cao như: Danh hiệu Sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu; Giải nhất Cuộc thi
sáng tác mẫu quà tặng thủ công mỹ nghệ chào mừng 1.000 năm Thăng Long- Hà Nội...
Thế rồi, từ những ấp ủ, từ niềm thiết tha mong muốn làm ra
một sản phẩm tri ân công đức tổ tiên, các bậc tiền nhân, tri ân nghề lụa và
kính dâng lên Đại lễ 1.000 năm Thăng Long - Hà Nội, Nghệ nhân Nguyễn Hữu Chỉnh
không quản tuổi già, dồn mọi tâm huyết thiết kế để cho ra đời mẫu lụa Long Vân.
Đó là thếp lụa quý với những họa tiết mang hình tượng lưỡng long chầu Khuê Văn
Các (biểu tượng của Hà Nội) được cách điệu trong hình ảnh hoa sen, kết hợp với
những họa tiết truyền thống điểm xuyết.
Với nỗi lo canh cánh cho tương lai làng nghề, người “họa sĩ
lụa” ấy vẫn không ngừng nuôi dưỡng ngọn lửa của những niềm đam mê, những ý
tưởng sáng tạo, mặc cho tuổi tác và thời gian khắc nghiệt. Rồi đây, danh thơm
lụa Hà Đông sẽ còn mãi và lịch sử sẽ luôn biết ơn những con người đau đáu cùng
những thăng trầm đời lụa.
Theo dân việt